سنگ فیروزه چیست؟ انواع سنگ فیروزه، تشخیص و خواص آن

سنگ فیروزه چیستسنگ فیروزه در طول تاریخ همواره مورد توجه انسان ها قرار گرفته است. شاید مهم ترین دلیل اهمیت بشر در طول تاریخ به خواص سنگ فیروزه نیز مربوط باشد. از انواع سنگ فیروزه می توان به نوع شجر و فیروزه عجمی اشاره کرد. از مشخصات سنگ فیروزه می توان به رنگ جذاب آن اشاره کرد که بسته به نوع رنگ آن، آبی آسمانی یا آبی تیره می تواند بسیار گران و یا ارزان باشد. در این مقاله ما به این سوالات پاسخ می دهیم: تاریچه سنگ فیروزه چیست و منابع آن درجهان از کجاست؟ مشخصات سنگ فیروزه چیست؟ انواع سنگ فیروزه کدامند؟ تشخیص اصلا بودن و شرایط نگهداری آن چگونه است؟ خواص سنگ فیروزه چه از نظر روحی روانی و چه درمانی چگونه است؟ اعتقادات و باورها درباره قدرت ماورایئ این گوهر چه بوده؟ تاثیر آن روی چاکراهای بدن چیست؟ در ادامه به تمامی سوالات پاسخ می دهیم تا رازهای نهفته این گوهر را بگشاییم!

تاریخچه سنگ فیروزه

تاریخچه کتاب قدیمی فیروزه

سنگ فیروزه به عنوان یکی از قدیمی ترین سنگ های جهان دارای تاریخی طولانی می باشد. به علت رنگ جذاب آن، حداقل هزاره های ششم و پنجم پیش از میلاد این سنگ مورد توجه و استفاده انسان قرار گرفته است. کاوشهای باستان شناسی نشان داده است سه هزار سال پ.م. حاکمان مصری باستان، از جواهرات این گوهر زیبا جهت تزئین آرایشی، طلسم استفاده و یا به همراه مومیایی خود دفن می کردند. به همین جهت ذخایر محدود آن در مصر به سرعت رو به اتمام گذاشت. در اواسط سده هفدهم، تاورنیه می نویسد:

پیروزه تنها در ایران وجود دارد و از ۲ معدن به دست می آید. یکی از این ۲ رگه کهن صخره نام دارد، به مسافت ۳ روز از مشهد به سوی شمال غرب، نزدیک شهر بزرگی به نام نیشابور واقع است و دیگری که نو صخره خوانده می شود، ۵ روز از آن مسافت دارد. سنگهایی که از نو صخره به دست می آید،از لحاظ جنس بدتر و رنگ آن آبی مایل به سفید است و چندان مرغوب نیست و می توان بسیاری از آن را به بهای کم خرید. اما شاه ایران سالهاست استخراج فیروزه را از کهن صخره به خود محدود کرده است و کسی حق بهره برداری از آن را ندارد. تاورنیه

فیروزه یا سنگ ترکی؟

ایرانیان این سنگ را «پیروزه» به معنای پیروزی می نامیدند، سپس اعراب این واژه را معرب کرده و «فیروزه» خوانده اند. در زبان انگلیسی این واژه به معنی سنگ ترکی (برگرفته از واژه فرانسوی Pierre Turquise) می باشد و آن برگرفته از این واقعیت تاریخی است که در زمان گذشته ایران و سایر ملل شرق میانه از طریق راه ترکیه، این سنگ را به اروپا صادر می کردند و تصور همگان این بود که این سنگ در ترکیه استخراج می شود. این درحالی بود که در ترکیه به آن «فیروز fayruz» گفته می شد و استخراج مرغوب ترین نوع آن در ایران، آن هم در یکی از اولین معادن بزرگ سنگ فیروزه دنیا در نیشابور قدمتی سه هزار ساله داشت. این سنگ در قرن چهاردهم به عنوان سنگ زینتی با ارزش در اروپا به شمار می رفت. پس از زوال قدرت کلیسای کاتولیک رم به مردم اجازه داده شد تا از آن در ساخت جواهرات استفاده کنند. شعر نوشته فیروزه

تاریخ استفاده سنگ فیروزه در ایران

در ایران قرن های متمادی در این کشور به طور گسترده برای تزیین اشیاء، مساجد و داخل و خارج بسیاری از بناهای مهم استفاده شده است. این شیوه ساخت و ساز ایرانی بعدها به شبه قاره هند نیز راه پیدا کرد و در ساخت تاج محل نیز از فیروزه استفاده شده است. و این رنگ، نمادی از بهشت خدا بر روی زمین تلقی می شد. کاوش های باستان شناسی که در منطقه آسیای میانه صورت گرفته، نشان می دهد در گورهای ثروتمندان این منطقه و سراسر حوزه قفقاز، فیروزه ایرانی یافت شده است. یکی از مهم ترین یافته های باستانی در شمال شرق ایران در محوطه تپه برج اطراف معدن تاریخی نیشابور مربوط به اسکلت زنی حدود 45 ساله است که یک قطعه سنگ فیروزه سوراخ شده در نزدیکی کمر اسکلت شناسایی شد. آزمایشات نشان داد که قدمت اسکلت به 4360 سال قبل از میلاد مسیح بر میگردد! در طول تاریخ، از دانه های تخم مرغی شکل فیروزه ایرانی برای ساخت جواهر آلات و مرصع کاری اشیاء استفاده شده است. گفته می شود به دلیل نبود فناوری فرآوری، این سنگ ارزشمند هم اکنون از معادن ایرانی به صورت خام به ترکیــه صادر و پس از تراش و فرآوری، به نام سنگ فیروزه ترکی به جهانیان عرضه می شود و کشــورهایی چون چیــن، هند و ایتالیا نیز تلاش می کنند تا مرکزیت تجارت این کانــی زیبا را به دست آورند.

مشخصات سنگ فیروزه

مشخصات سنگ فیروزه معدنی فیروزه کانی از جنس فسفات آبدار آلمینیوم و مس با ساختار بلوری کج وجهی (تری کلینیک)، شفافیتی کدر و مومی شکل و سختی 5-6 درجه در مقیاس موهس است. این سنگ تحت تاثیر محلول های اسیدی در محیط آبی تشکیل می شود و به صورت توده های فشرده یا رگه هایی جداگانه در داخل شکاف سنگ ها به صورت گرد یا قلوه ای شکل یافت می شود. بهترین مناطق از نظر آب و هوایی جهت تشکیل این سنگ مناطق خشک می باشد. این گوهر معمولا در مناطقی یافت می شود که در آن صخره های به جا مانده از فعالیت های آتشفشانی بوده یا حرارت زمین در شکل گیری آن دخالت داشته است.

درواقع فیروزه تنها در چند منطقه روی زمین تولید می شود: مناطق خشک و بایر که در آنجا آب های زیرزمینی اسیدی و غنی از مس به سمت پایین نفوذ کرده و با مواد معدنی حاوی فسفر و آلومینیوم واکنش نشان می دهند. نتیجه این فرآیند رسوبی یک ترکیب متخلخل، نیمه شفاف تا مات از مس هیدراته و فسفات آلومینیوم هست.

فیروزه سنگی با بافت متخلخل است و هرچه تخلخل و حباب های درون این سنگ کمتر باشد درصد خلوص آن بیشتر و درنتیجه سختی و استحکام آن بیشتر و احتمال شکستگی و ترک خوردگی جهت استخراج اولیه و یا تراش آن کمتر می شود. به دلیل خلل و فرج های فراوان در این سنگ می توان برای خوش رنگ کردن آن از نمک های مس و آنیلین Aniline استفاده نمود.

جدول خصوصیات سنگ فیروزه
ترکیب شیمیایی فسفات مس آلومینیوم CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O
سیستم کریستالی تری کلنیک
رنگ فیروزه ای، آبی، سبز آبی، سبز
رنگ خاکه آبی مایل به سفید
شفافیت اوپاک
رخ خوب – معمولا بدون رخ
شکستگی شکننده و صدفی
جلا روغنی تا نیمه شیشه ای
ضریب شکست نور 1.61 – 1.62
شکست دوگانه +0.040
سختی موس 6 – 5
وزن مخصوص 2.6 – 2.9
فلورسانس سبز، زرد، آبی روشن

رگه های قهوه ای سنگ فیروزه

تشخیص رگه های قهوه ای فیروزه نیشابوراغلب در این سنگ به علت اکسیداسیون آهن، رگه هایی قهوه ای رنگ به اندازه دو سانتیمتر از کانی لیمونیت دیده می شود، وجود ذرات ریز ماسه سنگ یا رگه های اکسید منگنز یا یشم سبز این سنگ را به رنگ خاکستری سیر درمی آورد. این سنگ ‌ممکن ‌است ‌با‌ کانیهایی ‌مالاکیت و کریزوکولا ‌تشکیل ‌تودههای ‌به ‌هم ‌فشرده‌ و‌ آمیخته ‌را‌ بدهند. در ویدئو زیر علت طیف رنگهای مختلف فیروزه را متاثر از میزان درصد ترکیب عناصر آن مشاهده می نمایید:

این گوهر را با رگه های سیاه  “فیروزه تارعنکبوتی” (Spiderweb Turquoise) نامیده می شود. در موارد نادر که رگه های آن طلایی می باشد بسیار با ارزش تر می باشند. رنگ های سبز آبی کمرنگ و سبز آبی از ارزش کمتری برخوردار هستند. این رنگ ها به علت وجود کم یا زیاد بودن عناصری مثل مس و آهن می باشد. همچنین وجود اینکلوژن هایی مانند پیریت و هماتیت درون سنگ فیروزه که از سنگ میزبان به جای مانده است رگه های طلایی زیبایی به آن می دهد که البته به قیمت آن نیز می افزاید.با درنظر گرفتن همه این مسائل به همین دلیل نوع اصیل آن با رنگ آبی یک دست بسیار کمیاب است. شاید به همین دلیل است که سنگ فیروزه نیشابور با رگه های زیبای خود و رنگ آبی آسمانی اش در دنیا مشهور می باشد!

مشخصات سنگ فیروزه از نظر رنگ

رنگ جذاب و آبی این گوهر زیبا به دلیل حضور عنصر مس است. اگر این سنگ در منطقه ای که میزان مس معادن آن بیشتر است استخراج شود، آبی آن بیشتر و به رنگ آبی آسمانی خواهد بود. معمولا تغییر رنگ فیروزه از آبی به سبز به علت از دست دادن آب درون سنگ طی مرور زمان می باشد. علت تفاوت رنگ فیروزه به علت نسبت آهن به مس است. اگر در آن معدن، قسمتی از آلومینیوم توسط آهن جایگزین شود، به رنگ مایل به سبز و اگر میزان روی افزون تر باشد، به ترکیبی از رنگ های زرد و ســبز دیده می شود که معمولا پدیده ای نادر است. همانطور که در تصویر می بینید انگشتر فیروزه کمیابی است که با ترکیب سبز و زرد نمایی کمتر دیده شده از این گوهر را نشان می دهد. جالب است بدانید چنانچه آهک در منطقه رشد این گوهر زیاد باشد رنگ آن به سمت سفیدی رفته و کمرنگ تر می شود البته در حالت معمول علت اصلی سفیدی مربوط به اکسید آلومینیوم(Al2O3) می باشد.

منابع سنگ فیروزه در جهان

معدن فیروزه نیشابور در ایران
در این تصویر نیز کارگر معدن نیشابور را مشاهده می کنید.

سنگ فیروزه در مناطقی هم چون ایران، تبت، چین، مصر و جنوب غربی آمریکا به دست می آید. گرچه درجه خلوص و رنگ تولیدات اغلب معادن آن با هم متفاوت است ولی اغلب این سنگها حداقل از لحاظ شکل ظاهری شبیه هم هستند.  فیروزه در مناطق مختلفی از کشور منجمله نیشابور، باغو (دامغان)، الله آباد و یخ آباد (کاشمر)، میدوک و چاه فیروزه (شهر بابک) شناسایی و بسته به کیفیت و ارزش اقتصادی آنها بهره برداری می گردد. معدن سنگ فیروزه نیشابور قدیمی ترین و مهم ترین معدن در کشور است و در سـطح جهان نیز از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار است. نیشابور از گذشته های دور، شهری با اهمیت در کنار جاده ابریشم بود و از یک سو، فلات ایران را با آسیای مرکزی و از سوی دیگر، فلات آناتولی و سواحل مدیترانه را به چین پیوند می داد. ایــن معادن در مجاورت یک مسیر قدیمی قرار دارد که در روزگاران قدیم محل عبور کاروان های بازرگانی بوده است.

فیروزه دامغان
آیا تصور دارید فقط فیروزه نیشابور عالی است؟! این یک نگین فیروزه عجم دامغان تمام مغز است.

در مصر دو معدن از معادن شبه جزیره سینا که «کشور فیروزه» نامیده می شد نیز وجود دارد که در زمره قدیمی ترین معادن شناخته شده جهان قرار دارند. این معادن اکنون ارزش اقتصادی چندانی ندارند و توســط بومیان به شکل ابتدایی استخراج می شود. سنگ فیروزه این منطقه سبز تر از نوع ایرانی آن است. امروزه بسیاری از فیروزه های که در ایران به فروش می رسند مربوط به شهر بابک کرمان هستند که چند سالی است منابع بسیار غنی از آن یافت شده است.

معادن فیروزه در غرب

https://www.youtube.com/watch?v=5-BN_MSkxuY

جنوب غربی ایالات متحده از لحاظ تولید سنگ فیروزه بسیار غنی است و مناطقی مانند آریزونا، کالیفرنیا، کلرادو، نیومکزیکو و نوادا از مراکز عمده تولید آن در این کشور شناخته می شوند. در حال حاضر، آریزونا بزرگترین تولیدکننده این سنگ در کشــور است. نــوادا دیگر ایالت آمریکاست که با داشتن 120معدن، بخش عظیمی از سنگ فیروزه مورد استفاده صنعت جواهر سازی را تامین می کند. مرغوب تریــن نوع آن در ایالت متحده، از معدن لس کریلوس نیومکزیکو به دست می آید و قبل از ورود فاتحان اسپانیایی به قاره جدید، سنگ این معدن به طور گسترده توسط بومیان مورد بهره برداری قرار می گرفت. سنگ خام راف فیروزه چینی ها نیز پیش سه هزار سال ق.م. این گوهر را می شناختند و به طور محدود تولید و هنرمندانشان از آن برای برجسته کاری های آثار خود بکار می بردند. مارکوپولو نیــز در گزارش خود اشاره کرده است در ایالت سی چوان چین این سنگ یافت می شده است. در شرق و غرب اســتان تبت نیز از معادن آن وجود دارد.

تشخیص اصل بودن سنگ فیروزه

انگشتر فیروزه رگه دار

امروزه نوع با کیفیت و اصل سنگ فیروزه بطور بسیار محدودی در بازار عرضه می شود. البته نوعی از آن به عنوان رنگ ثابت به بازار عرضه می شود که با مواد پلیمری ترکیب شده اند. این گونه از سنگها به علت تولید مصنوعی خود تغییر رنگ نمی دهند و در هر اندازه ای موجود می باشند. هرچند که روغن،‌ آفت ‌این گوهر ‌محسوب ‌می شود ولی چربی(پارافین و یا مواد پلاستیک مایع) ‌باعث‌ جلا‌ و‌ دوام، پررنگ شدن و پر شدن خلل و فرج آن نیز می شود.‌ در گذشته برای زیبا تر کردن جلوه این سنگ از روش های اشباع کردن آن با روغن های رنگین، واکس و مواد پلاستیکی رنگی استفاده می شد. بنابراین با اتصال فلز داغ به این نقاط بوی بسیار زننده از پلاستیک به مشام می رسد. واکس و روغن در تماس با فلز داغ عرق کرده و در سنگ فیروزه باقی می ماند.  اینها معمولا وزن سبک تری در همین اندازه نسبت به نوع اصیل خود دارند. یکی از مهمترین راه های تشخیص فیروزه طبیعی توجه به پشت آن یعنی سنگ ماتریکس (سنگ چسبیده شده به پشت سنگ) آن است. فیروزه های نیشابور که به صورت تیره و یا فیروزه های، سفید همراه با پیریت دیده میشوند میتواند به تشخیص ما کمک کنند. در روش پیشرفته زاچری فیروزه های آمریکایی معدن Kingman بهسازی می شوند که فقط توسط دستگاه مشخص می شود و در حالت عادی هیچ نشانه ای ندارند مبننی بر اینکه این فیروزه بهسازی شده است یا نه! با این روش استحکام فیروزه چه برای تراش و چه در برابر مواد شیمیایی مقاوم می شد. در ایران بیشتر هنوز همان روش سنتی استفاده می شود.

سنگهای مشابه سنگ فیروزه

عکس سنگهای مشابه فیروزه تشخیص سنگ فیروزه در طبیعت گاهی مشکل است. به عنوان مثال در ایران سنگ واریسیت (Variscite) بسیار مشابه فیروزه ولی با رنگ نسبتا سبز وجود دارند. کریزوکولا نیز یک کانی دیگر است که رنگی مشابه داشته ولی به علت سختی 2.5 – 3.5 پایین تر قابل تشخیص است. در جدول زیر نیز تعدادی کانی که دارای ترکیبات  شیمیایی مشابه فیروزه میباشند را مشاهده میکنید:

جدول کانی های گروه فيروزه
نوع کانی ترکیب شیمیایی
Turquoise (فيروزه) CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O
aheylite (اهيليت) (Fe,Zn)Al6(PO4)4(OH)8·4H2O
chalcosiderite (کالکوسيدريت) Cu(FeAl)6(PO4)4(OH)8·4H2O
faustite (فائوستيت ) (Zn,Cu)Al6(PO4)4(OH)8·4H2O
planerite (پلانريت) Al6(PO4)2(OH)8·4H2O

سنگ هولیت یا بدل فیروزه؟!

فیروزه تقلبی از سنگ هولیت همانطور که در تصویر بالا می بینید نوع دیگری از بدل این گوهر را با رنگ کردن اغلب کالسدونی یا هولیت درست می کنند. برخی تصور می کنند که فیروزه سفید است! رگه های هولیت همانند رگه های فیروزه بوده و در بازار ایران نیز نمونه های زیادی از آن وجود دارد. شما می توانید با حلال قوی دی متیل فرماید و یک گوش پاک کن آن را تست کنید. گاهی استون نمی تواند رنگ را حل و پاک کند.

فیروزه های پرس شده و سنتتیک!

فیروزه پرس شده تقلبی در نمونه دیگر قطعات شکسته یا پودر شده آن را نیز با چسب مخصوص در پرس شکل می دهند و یا از شیشه و سرامیک و پلاستیک برای ترمیم آن استفاده می کنند. پس از مخلوط با رنگ رزین و حرارت دهی تا دمای بالای 50 درجه و سخت شدن سنگ آن را تراش می دهند. روش تشخیص آنها در این است که رنگی مصنوعی و بسیار یکنواخت و یکدست دارند.

انواع سنگ فیروزه چیست؟

انواع سنگ فیروزه بر اساس رنگ و طرح آنها بسته به جایی که استخراج میشوند متفاوت است. در تصوير فوق

  • در رديف بالا سمت چپ: نگين آبی فیروزه ای مایل به سبز با زمينه سیاه و سفید از چین، یک نگين اشک ، کمی مایل به سبز دامله آبی فیروزه ای از معدن زیبای خفته آریزونا ( Sleeping Beauty Mine)، دو نگين به رنگ آبی آسمانی فیروزه ای با زمينه قهوه ای شکلاتی از معدن ها Altyn-Tyube در قزاقستان.
  • در ردیف مرکز: یک نگين برنگ آبی آسمانی کوچک از معادن کینگمن در آریزونا و دو دامله کوچک و گرد برنگ آبی آسمانی از معدن زیبای خفته آریزونا است.
  • در ردیف پایین: دو دامله کوچک با زمينه سیاه از معادن ناشناخته در نوادا؛ تراش اشک شکل آبی فیروزه ای کمی مایل به سبز در زمينه سیاه و سفید از معدن Newlanders در نوادا و یک دامله مستطیل شکل از آبی فیروزه ای کمی مایل به سبز در زمينه قهوه ای مایل به قرمز از معدنی واقع در نوادا.

انواع فیروزه چینی

انواع فیروزه چینی معدنی
عکس از GIA

در این تصویر انواع مختلف فیروزه در استان هوبئی چین را مشاهده میکنید. به ترتیب از بالا به پایین با عبارات و اصطلاحاتی نمادین معروف هستند: عکس A: بافت لایه ای (شبیه موج آب است) growth layer عکس B: بافت قطره بارانی raindrop عکس C: بافت تارعنکبوتی spiderweb عکس D: سه رنگ تانگ (Tang tricolor)* عکس E: فیروزه ulan flower * عکس F: فیروزه رگه علف آبی * water grass vein

  • *در مورد اصطلاح سه رنگ تانگ، در اصل به نوعی سفال لعاب چند رنگ رایج در سلسله تانگ اطلاق می شود. در این نوع فیروزه ها سه رنگ زرد، سبز و آبی نمایان هست که خیلی جالب و خاص است.
  • *در مورد فیروزه ulan flower در حقیقت نوع خیلی مرغوب فیروزه تارعنکبوتی است که آبی آن خیلی پر رنگ تر میباشد.
  • *در مورد عکس F، خطوط آهن در فیروزه آن را شبیه به نوعی علف آبزی کرده و این نام از آن گرفته شده است…

احتمالا انتظار چنین فیروزه هایی از چین نداشتید؟ این نمونه ها اغلب مصرف دو میلیارد جمعیت داخلی چین میشوند. . البته فیروزه های فیک هم زیاد میسازند که به تمام نقاط جهان صادر میشوند. 😉

تفاوت فیروزه نیشابور با فیروزه شهربابک کرمان

فیروزه شهربابک کرمان به دلیل داشتن کانی پیریت که با جلای فلزی و براق در سنگ به‌ راحتی قابل‌تشخیص است؛ اما تفاوت در فیروزه کرمان و نیشابور تنها در رنگ آن است و تشخیص آن تنها از این راه ممکن است. البته فیروزه نیشابور عموم رگه‌های سفید، قرمز یا خاکستری بجای پیریت دارد که مربوط به منشأ آهن و آلومینیوم‌دار غنی است اما این اصل عمومیت ندارد. همچنین گاهی اوقات فیروزه نیشابور پیریت نیز دارد ولی مکان آنها بیشتر به کف سنگ گرایش دارند تا سطح فیروزه.

تفاوت فیروزه شجر با عجم

انواع سنگ فیروزهفیروزه از نظر انواع به شجری، عجمی، طوفال و خاکی تقسیم می شود. از انواع سنگ فیروزه در ایران از نظر رنگ، نقش و کیفیت می توان به فیروزه عجمی و شجر اشاره کرد. اروپائیان نوع شجری و ایرانیان نوع عجمی را که بدون شجره است، می پسندند. فیروزه عجمى بدون رگه و یکدست است و در ایران بهترین نوع از این سنگ در جهان محسوب شده و عددی فروخته می شود. قیمت آن بسته به اندازه، رنگ و وزن از 5000 ریال تا میلیون ها تومان متغییر است. بهترین رنگ این گوهر زیبا آبی آسمانی است که محبوبیت بسیاری دارد و در نوع عجمی می توان آن را مشاهد کرد. نوع شجر نیز بصورت رگه دار با رنگ آبی و سبز دیده می شود. فیروزه شجری واجد رگچه هایى شبکه ای است و بسته به نوع و رنگ و فرم رگچه ها در 14 کلاس تعریف می شود. این نوع گرمی معامله می شود و با توجه به شرایط نگین تراشیده شده، قیمت های متفاوتی به خود می گیرد. در اروپا این نوع مقبولیت بیشتری دارد. اغلب نگین های این گوهر با برش کبوچان دیده می شوند و انواع برش دار یا فانتزی متداول نیستند. فیروزه های ایرانی عموما برخلاف نوع تبتی رگه هایی درشت و قطعه هایی یک دست دارند. همچنین گونه های ایرانی پر رنگ تر از نوع سنگ های تبتی می باشند.

شرایط نگهداری سنگ فیروزه

استخراج فیروزه معدنی در برخی منابع گفته شده وقتی رنگ این سنگ به سمت سبز شدن می رود علت آن از دست رفتن آب طبیعی موجود در این گوهر به دلیل گرما مثل نور آفتاب می باشد بطوری که حتی سنگ فیروزه مرغوب نیز در حرارت بالاتر از 250C رنگ آن به سبز مات تبدیل خواهد شد. این گوهر بسیار حساس در مقابل آلودگی است. از دیگر موارد تغییر رنگ ممکن است به علت تماس با مواد شیمیایی از جمله آرایشی خانم ها و یا مواد چربی ایجاد شود. پس در هنگام شستشوی دست با آب کلر دار یا صابون بهتر است انگشتر خود را از انگشت خود بیرون آورید. سنگ فیروزه بسیار در مقابل خراش آسیب پذیر است. زیاد نگه داشتن این سنگ در آب باعث سست شدن آن می شود. بهتر است یک بار در ماه انرژی آن را با استفاده از قرار دادن آن در یک کاسه از سنگهای حدید یا هماتیت خشک تخلیه کرده و طی شب در میان سنگ های کریستال(کوارتز شفاف) آن را به دور از نور خورشید شارژ کنید. (برگرفته از منبع غیر قابل تایید). 

فیروزه ؛ سنگ طلسم یا سنگ زندگی؟

طلسم های سنگ فیروزه

شاید سنگ فیروزه قدیمی ترین سنگ قیمتی تاریخ بشر باشد که به عنوان طلسم برای قدرت، کسب موفقیت، حفاظت در برابر حوادث و قدرت های شیطانی کاربرد داشته است. این گوهر ریشه در اعماق تاریخ دارد و در باور مصریان «سنگ زندگی» نیز نامیده می شود. چهار گردنبند که جزو زیورآلات بسیار قدیمی جهان شناخته میشوند در دستان جسد مومیایی ملکه “زر” در حدود سال ۵۵۰۰ پیش از میلاد بر مصر فرمانروایی کرده کشف شده است. این سنگ فرهنگ ها را به هم پیوند داده است. از مصر قدیم، ایران باستان و سلسله شانگ در چین گرفته تا در میان اغلب بومیان آمریکا، این گوهر به عنوان سنگ شانس و طلسم مورد احترام بوده است. یافته های باستان شناسی نشان می دهد ساکنان اولیه نیمکره غربی هم با ویژگی های این گوهر آشنایی داشتند و از آن به عنوان یک عامل شانس و تضمین سلامتی بهره می بردند.

اعتقادات به سنگ فیروزه در مشرق زمین

این گوهر در طول زمان منشاء بسیاری از اعتقادات قدیمی بوده است. هندیان معتقد بودند انداختن انگشتر فیروزه در انگشت کوچک و نگاه کردن به ماه نو، ثروت زیادی به همراه خواهد آورد.  در قرن سوم مردم اعتقاد داشتند این سنگ قدرتی دارد که می تواند صاحبش را از افتادن از روی اسب حفظ و از وقوع حوادث مرگبار جلوگیری کند. همچنین اسب سواران ترکی و ایرانی آن را همانند یک طلسم بر افسار اسب می بستند تا از عوارضی که حین خوردن آب سرد در مواقع گرمای بیش از حد بدن اسب ایجاد می شود جلوگیری کنند.

از تغییر رنگ فیروزه به عنوان نشانه ای از خیانت زن تعبیر می شد. اعراب عقیده داشتند در هوای پاک و سالم، این گوهر درخشان تر و در هوای آلوده و غبارآلود رنگ پریده دیده می شود. ایرانیان عقیده داشتند تابش ماه نو بر سطح آن، برای صاحبش و اقبال به همراه می آورد و انسان را از شر شیطان محافظت می کند.

اعتقاد بومیان غربی به سنگ فیروزه

بومیان آمریکا هم چون آزتک ها، اینکاها و مایاها این گوهر معنوی را پرستش می کردند و در آیین های مذهبی از آن استفاده می کردند. در این تصویر ماسک آزتک ها را می بینید که آنها در آیین های مذهبی خود می پوشیدند. مصریان باستان، آن را نشان مکنت و ثروت می دانستند. سرخپوست های زونی اعتقاد داشتند که سنگ فیروزه می تواند آنها را از شیاطین محافظت کند. سرخپوستان ناواهو و جادوگران قبیله های آمریکایی از آن برای بارور شدن ابرها برای باران اولیه که خیلی نیاز دارند، حین دعای خداوند باران، آن را به رودخانه پرتاب می کنند.

خواص جسمانی سنگ فیروزه

خواص سنگ فیروزه در امپراتوری ایران باستان، سنگ آبی آسمانی فیروزه به عنوان دستبند و گردنبند برای محافظت فرد در مقابل مرگ های غیرطبیعی و چشم بد کاربرد داشت. آن ها هم چنین باور داشتند نگاه کردن به سطح این سنگ زیبا، بینایی چشم را افزایش می دهد و قرار دادن این گوهر روی چشم ملتهب، می تواند به درمان بیماری آن کمک کند. مردمان باستان عقیده داشتند فیروزه از سلامت دارنده آن خبر می دهد چون به هنگام بیماری فرد، این سنگ هم رنگ پریده به نظر می رسد و هنگام مرگ صاحبش، رنگ خود را ازدست می دهد. آن ها هم چنین باور داشتند این گوهر در دستان یک صاحب جوان و سالم، بار دیگر درخشش خود را به دست می آورد. برخی عقیده داشتند این گوهر می تواند آب و هوا را پیش بینی کند و بر رویاها اثر بگذارد. حتی امروزه هم برخی می گویند سنگ فیروزه در درمان بیماری های تنفسی، التهاب حنجره ،تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش استرس تاثیر به سزایی دارد.

خواص سنگ فیروزه روی احساسات

در روسیه دارای یک رسم طولانی از استفاده از انگشتر سنگ فیروزه در حلقه عروسی به عنوان نماد عشق دارد. در انگلستان مردم باور دارند این گوهر با عشق پایدار همراه می باشد. برای یک زن جوان غیر معمول نیست که قبل از اینکه راهی سفر شود یک انگشتر فیروزه به دوست پسر خود بدهد. این کار برای اطمینان از این است که او را فراموش نخواهد کرد. فیروزه سنگ حقیقت است و فرد را ترغیب به بخشودگی و رهای خود از پشیمانی های بی فایده می نماید. همچنین به فرد القا می کند تا برای عمل به حقیقت، دلسوزی و بخشندگی دست به کار شود. شاید به همین دلیل است که برخی فیروزه را سنگ تمامیت و حقیقت می دانند. این گوهر به عنوان یک سنگ کنترل پرخاشگری و تجاوز معروف بود. در جنگ با مسیحیان صلیبی، جنگجویان ترکی لباس فیروزه ای را به عنوان یک طلسم می دانستند و شمشیر خود را با آن تزئین می کردند تا از خودشان محافظت کنند و شجاعت خود را افزایش دهند. گفته شده است که از این گوهر جادویی برای غلبه بر ترس و تسلط در مبارزه همراه با حس پیروزی و آرامش درونی کاربرد داشته است

خواص سنگ فیروزه روی چاکرا و مدیتیشن

خواص سنگ فیروزه روی چاکرای پنجم

از جمله خواص سنگ فیروزه می توان به تاثیر آن روی چاکرای گلو(پنجم) به عنوان هماهنگ کننده اشاره کرد. این سنگ عمیق ترین افکار فرد را برای وی آسان می سازد. این سنگ متعادل کننده و القا کننده احساس صلح و وقار می باشد و باعث شفای حوزه احساسی، تسکین تنش روانی و انتقال نقطه کانونی آگاهی به مرکز مخصوص آن در قلب می باشد. سنگ فیروزه  از جنس عنصر زمین است و در جلوگیری از دست دادن ارتباط با ذهن آگاه در طی مراقبه های ژرف تاثیرگذار می باشد. این گوهر قدرت و حفاظت در طول سیر و سلوک عرفانی را فراهم می کند و با توجه به معنویت بالا، اقدام به بهبود مدیتیشن و آرامش بیشتر ذهن می کند.

فیروزه سنگ ماه تولد آذر

فیروزه سنگ اصلی ماه آذر است. همچنین متولدین بهمن و اردیبهشت نیز به عنوان سنگ ماه فرعی خود می توانند از خواص این سنگ بهره ببرند.

خواص سنگ فیروزه در رنگ درمانی

فیروزه رنگ جهان را در ابتدای آغاز بهاری نشان می دهد، وقتی که آبی زمستان در حال تغییر و ذوب شدن به سبز بهاری می باشد. این یک انرژی تازه و خوشایندی است که درون ما را به آرامش حقیقی تبدیل می کند و به گونه ای رشد و زندگی جدید به وجود می آورد. سنگ هایی با رنگ فیروزه ای بیش از حد، آرامش پس از طوفان را آورده، استرس را کاهش و افراط گرایی را خنثی می کند. در سایه های روشن تر این گوهر خوش رنگ، هماهنگی و صلح درونی را از طریق درک معنوی ارتقا می دهد. رنگ های تیره تر و غنی تر موجب قدرت قابل توجه و انعطاف پذیری بیشتری می شوند. آنها علیه نابردباری مقابله می کنند و ما را به ایده ها و محیط های جدید تطبیق می دهند. منابع: .(George Frederick Kunz, The Curious Lore of Precious Stones (New York: Dover Publications, 1971 .(Melody, Love Is In The Earth (Wheat Ridge, CO: Earth-Love Publishing House, 1995 Crystal Enchantments by D.J. Conway, 1999 .[Megemont, pp.] Florence Megemont, The Metaphysical Book of Gems and Crystals (Rochester, VT: Healing Arts Press, 2008) Kyaw Soe Moe, Thomas M. Moses, and Paul Johnson. (2007),” polymer-impregnated turquoise, rapid communications”, gems & gemology,149-151. King R.J. (2002)” Turquoise”. Geology Today, 18(3).110–114 منصور قربانی (1382) سنگها ‌و ‌کانيهای ‌گرانبها گوهرها (‌و‌جايگاه‌ آنها‌ در‌ايران) استاد داریوش ادیب (1389‌) فرهنگ ‌جامع ‌جواهرشناسی

38 دیدگاه برای “سنگ فیروزه چیست؟ انواع سنگ فیروزه، تشخیص و خواص آن

    • حسن کرمی گفته:

      سلام اینکه در گذشته مصر فیروزه داشته بحث نیست، در حال حاضر من اغلب فیروزه هایی که تحت عنوان مصری میبینم به شدست بهسازی شدن با مواد پلیمری..

  1. بیتا گفته:

    سلام. بیتا هستم میخواستم بگو کجای شهر اصفهان سنگهای اصل دارند راهنمایی میکنید لطفا

  2. رشیدی گفته:

    سلام.
    عذر میخوام وقت تونو میگیرم،
    اول خواستم ازتون تشکر کنم بابت مطلب عالیتون، شما چقدر خوب کامل ومفید راجب همه چیز توضیح دادید،
    دوم اینکه شمادراین زمینه خیلی تبحر دارید آیا فروش هم دارید؟ من سنگ فیروزه خام میخواستم برای اینکه میخوام ازش استفاده دارویی کنم،
    یااگه خودتون فروش ندارید احتمالا کسی رودر این زمینه می‌شناسید که معرفی کنید
    من بااینکه ساکن خراسان هستم امامطمئنم نمیتونم سنگی رو که میخام بتونم باخیال راحت پیداکنم و بخرم
    باتشکر قبلی

    • حسن کرمی گفته:

      درود، شاید در آینده فروشگاهی کردم سایت رو ولی فعلا فذوشی ندارم. توصیه من اینه فیروزه رو از نزدیک ببینید و اگر هم آنلاین میخرید دقت کنید افکت یا نور و رنگ رو دستکاری نکرده باشن و از فروشنده ویدئو در نور معمولی درخواست کنید.
      از هرجای ایران میگیرید حتما با برگ ضمانت بازگشت در صورت عدم تایید آزمایشگاه مبنی بر بهسازی بودن فیروزه خریداری کنید چون تشخیص فیروزه اصل و بدون احیا معمولا از افراد عادی ساخته نیست مگر اینکه خیلی تابلو باشه!

      • هرکی گفته:

        کاملا توصیه هاتون بجا بود و منم با شما موافقم _ و یه چیز دیگه هم اینه که ازمایشگاههای ایران نه تخصص دارند نه تجهیزات و نه تعهد _کلاهبرداریایی میکنن که الکاپون جلوشون لنگ میندازه _

      • رضا فرخاری گفته:

        سلام، ممنون از مطالب خیلی مفیدتون، فقط اینکه گفتید زیاد نگه داشتن فیروزه در آب موجب کم رنگ شدن اون میشه، فکر میکنم اشتباهه، چون یکی از اجزا تشکیل دهنده فیروزه آب هست و انداختن اون داخل آب فیروزه رو خوش رنگ تر میکنه، در واقع به ترکیبش داره کمک میشه. چون بنده در معدن فیروزه نیشابور کار میکنم و این رو در مراحل مختلف استخراج و آماده سازی میبینم.
        ممنون.

    • Yones گفته:

      بنده سنگی دارم با قدمت چندهزاره اگر مایل بودید و خواستید بابنده هماهنگی بفرمایید و درمورداصل بودن یانبودن هم کارشناسی بعمل اورید اگر اصل بود هزینش باشما اگر بهر دلیلی اصل نبودن یا فیروزه نبودن رو تایید کرد با من.

  3. اشرف گفته:

    سلام .ببخشید اگر فیروزه چربی روش بخوره .کیفیتشو از دست میده .دیگه اثری نداره .لطفا توضیح بدین ممنون

    • حسن کرمی گفته:

      سلام، اگر منظورتون در زمینه خواص فیروزه و این جور مسائل هست “چیزی که میگن” اینه نه تاثیری نداره.

  4. رز گفته:

    سلام ممنون از اطلاعات مفیدتون،تازگی دو تا سنگ فیروزه خریدم که رنگش آبی آسمونی با رگه های خاکستری و طلایی هست اما پشت نگین که تراشیده شده رنگ آبی نداره و فقط به رنگ رنگه هاش خاکستریه،درصورتی که نگین هایی دیگه که دیدم رنگ روی نگین با پشت نگین به یک شکله،به نظرتون نگینایی که من خریداری کردم مشکل دارن؟

    • حسن کرمی گفته:

      سلام. یک احتمال هست که اون پشتش مثل خیلی از فیروزه های دیگه پشته گذاری شده باشه (با نوعی چسب اپوکسی) که ضخامتش افزایش پیدا کنه. البته این رو خدمتتون عرض کنم که بیش از 70 درصد فیروزه هایی که دربازار هستند بهسازی شده هستند. یعنی رنگشون با لایه سطحی رزین بهسازی شده. در قسمت بهسازی سنگهای قیمتی میتونید انواع این روش ها رو ببینید کامل توضیح داده شده .

    • فواد گفته:

      سلام وخسته نباشید ببخشید من یه چن تا سنگ دارم که شبیه سنگ فیروزه هستن میتونید کمکم کنید که بدونم سنگ فیروزه است یا نه باتشکر فراوان

  5. میلاد گفته:

    با سلام میخواستم بدونم برای جلای فیروزه از چه پودری استفاده میشه لطفا نام علمیش رو هم بگید و اینکه چرم استفاده شده مهمه که از چه حیوونی باشه یا خیر

    • حسن کرمی گفته:

      واکس براق کننده مانزیرو (manzero) مخصوص پولیش فیروزه وکریزو کولا هست ساخت ترکیه فک میکنم مناسب باشه.

  6. سحر گفته:

    سلام نزدیک دوماهه یه انگشتر فیروزه خریدم آبی آسمانیه از همون اول یه طرفش کمی به سفیدی میزد ولی حالا دورش کامل داره کمرنگ میشه ولی وسطش تغییر نکرده….یه ماه پیش دو روز گذاشتمش تو خاک…..چیکارش کنم پر رنگ بشه؟ اصله یا تقلبیه؟

    • حسن کرمی گفته:

      سلام به احتمال قوی فیروزه بهسازی شده هست که با رنگ رزین رنگشون رو بهبود میدن. چون طی دو ماه اینجور شده احتمالا قسمتهاییشاختلاط هاردنر یا کیفیت مواد رزین جالب نبوده و درست نفوذ نکرده یا میزان رطوبت سنگ درست بررسی نشده.
      مورد بعدی اینه که در معرض مواد شیمیایی قرارش داده باشین که باتوجه به اینکه فقط وسطش سالم مونده بعید هست.

  7. محمد گفته:

    شما خریدار فیروزه هستین.اگه بخوابین میتونم عکس شو بفرستم یا حضوری بیارم

  8. عبادالله گفته:

    سلام نگین فیروزه مه کمی چرب شده باید چیکارش کنم ممنون

    • حسن کرمی گفته:

      سلام می تونید از تماس سنگ به مدت طولانی کاغذهای جاذب چربی (که در آشپزی هم استفاده می شه) جهت جذب چربی فیروزه به اون استفاده کنید. ولی خوب کامل خارج نمی شه. اگر سطحی هست بهترین راه اینه با ساب و پولیش دوباره رنگ اون رو برگردونید.

  9. یاسر گفته:

    سلام.ببخشیدعموی بنده یه انگشتربهم یادگاری دادکه نگینظ فیروزه خیلی خیلی روشن بارگه های قلوه ای شکل سفیدیا ابری شکل. خیلی ناراحت شدم که نگین بدردنخوری بهم داده.بعداز1ماه که دستم بودنگین شروع به پرنگ شدن کردتاجایی که الان ابی پررنگ شده.به نظره شمااین فیروزه چه جورسنگی هست؟ باارزشه یانه جز تقلبیهاست

    • حسن کرمی گفته:

      باید از نزدیک بررسی شه. ممکنه سطحش از لایه های رزین رنگ کرده باشن که به مرور زمان لایه رویی از بین و به لایه پر رنگ بعدی رسیده.

  10. محمد خلیلیان گفته:

    با سلام و احترام
    جناب کرمی عزیز وقتی میگوییم فلان سنگ مخصوص متولد اذر ماه است یعنی برای متولدین سایر ماهها آن خواص نیست ؟

    • حسن کرمی گفته:

      نه صرفا در باورها و فرهنگ های مختلف و یا بر اساس طالع بینی نجومی برای فلان ماه فلان سنگ بیشترین تطبیق رو داره وگرنه همه ماه ها می تونن استفاده کنن و از خواصش (اگر اعتقاد داشته باشن) بهره ببرند.

  11. ادیب مهر، ج.مرندی البرزی گفته:

    باسلام 📎
    توضیحات خوبی آورده آید ولی از سنگ فیروزه کریستالی حرفی نبود.. فیروزه بصورت کریستال کمیاب و مهم است..

    ممنون
    ادیب مهر البرجی

  12. Amir H گفته:

    سلام خسته نباشید سنگ فیروزه که وزن آن یک کیلو و 300 گرم باشد ممکن است که اصل باشد و از کجا متوجه شیم که چه ارزشی دارد؟
    با تشکر فراوان از شما

    • حسن کرمی گفته:

      سلام بله چرا اصل نباشه. منتهی اگر اطلاعاتتون قوی نیست بهتره به کارشناس مراجعه کنید. شاید اصلا کریزوکولا باشه. شاید اصلا فیروزه رنگ شده باشه. اگر به پیج اینستاگرامم مراجعه کرده باشین می بینین که روشهای زیاده هست که فیروزه رو رنگ یا اصلا بدلی داد. مثلا هالیت رو رنگ می کنن و به جای فیروزه می دن. راف طبیعی رو هم می شه بهسازی و رنگش رو با مواد پلیمیری یا رزین بهبود بخشید. درنتیجه شناخت ارزش اون مبنی بر نظر کارشناس برای تست اصل بودن سنگ و بعد تعیین فاکتور هایی مثل رنگ ، مقدار رگه یا.. هست.

  13. کوروش اسدی گفته:

    سلام
    ممنونم واسه اطلاعات و زحمتتون
    چرا اسمی از شهر بابک نبردین ، شهر بابک کرمان هم فیروزه خوبی داره
    با تشکر

    • حسن کرمی گفته:

      سلام آره طولانی شدن مقاله اجازه نداد. با این حال ممنونم از یادآوری تون مقاله رو بروز خواهم کرد.

      • اسدالله کاکر گفته:

        سلام برادر عزیزم میخواهم که یک عکس از توته فیروزه همرای شما شریک سازیم چگونه میتونم تا در مورد آن نظر دهید چون در معدن یافت شده است همچنان یک توته برنگ دیگر.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *