اخبار جواهرات
چسباندن گوهرها روی دندان مردم باستانی مایا سبب جلوگیری از عفونت و پوسیدگی میشد!
مایاهای باستان زمانی به دندان های خود افتخار می کردند. آنها معتقد بودند که تنفس آنها پیوندی به عالم غیب و الهی است. برای پاکسازی آن، بسیاری از آنها دندانهای خود را سوهان میکشیدند، میتراشیدند و صیقل میدادند، حتی برخی آنها را با سنگهای قیمتی تزئین میکردند. اگرچه در ظاهر این کار ممکن است جنبه معنوی و زیبایی داشته باشد، اکنون، یک تجزیه و تحلیل جدید نشان می دهد که ماده پر کننده مورد استفاده برای نگه داشتن این جواهرات روی دندان ممکن است خواصی درمانی داشته باشد که می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.
در دوره کلاسیک (200 تا 900 میلاد مسیح)، بسیاری از مردم مایاهای ساکن در اراضی کم ارتفاع در مناطقی که امروزه گواتمالا، بلیز و مکزیک نامیده میشوند، معمولاً به عنوان بخشی از آیین ورود به دوران بزرگسالی ، سنگهای رنگی مانند یشم، فیروزه و پیریت را به جلوی دندانهای خود میچسبانند. دندانپزشکان مایا سوراخ هایی را روی مینای دندان و عاج ایجاد کردند، سپس گوهرها را جا میزدند و از یک ماده پرکننده دندان یا درزگیری استفاده میکردند.
این چسب دندانی بهطور قابلتوجهی بادوام است: بیش از نیمی از این دندانهای اصلاحشده از حفاریهای باستانشناسی هنوز دارای نگین کاریهای صدمه نخورده و سالم خود هستند. در تجزیه و تحلیل های قبلی این چسب شامل مواد غیرآلی مشابه سیمان و هیدروکسی آپاتیت(ماده معدنی به دست آمده از دندان ها و استخوان ها یافت می شود) نتیجه گیری شد. این مواد به تقویت مخلوط ساخته شده کمک می کرد، اما احتمالاً به اندازه کافی چسبناک نبودند که سنگ ها را در جای خود نگه دارند. ماهیت عامل اتصال مدتهاست که یک راز بوده است.
بنابراین گلوریا هرناندز بولیو، بیوشیمیست در مرکز تحقیقات و مطالعات پیشرفته موسسه ملی پلی تکنیک در مکزیک، و همکارانش این نوع چسب را از هشت دندانی که در محلهای دفن در سراسر امپراتوری مایا یافت شده بودند، تجزیه و تحلیل کردند. آنها از دو روش استفاده کردند: اول اینکه گروه هایی از ترکیبات آلی را بر اساس میزان نوری که جذب می کنند را متمایز می کنند. دیگری قبل از شمارش تک تک مولکول ها، مخلوط های شیمیایی را با استفاده از گرما جدا می کند.
محققان 150 مولکول آلی رایج در رزینهای گیاهی را در مهر و مومها پیدا کردند. هر نمونه دارای یک جزء اتصال دهنده مانند صمغ یا رزین گیاهی بود که از دوران باستان به دلیل خاصیت ضد آب و چسبندگی آنها نیز استفاده می شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که این مواد چسبی پرکننده را می توان بر اساس آن مکان به چهار گروه تقسیم کرد، که نشان می دهد پزشکان محلی برای هر کدام دستور العمل های مخصوص به خود را دارند. هرناندز بولیو می گوید که به نظر می رسد روی این مخلوط ها به خوبی فکر شده است. “هر عنصر وظیفه خاصی دارد.”
اکثر نمونه ها شامل مواد موجود در درختان کاج بودند که تحقیقات دیگر نشان می دهد که می توانند با باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند مبارزه کنند. دو دندان شواهدی از اسکلرئولید را نشان دادند، ترکیبی که در گیاهان مریم گلی یافت می شود که دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است و در حال حاضر به عنوان تثبیت کننده عطر در صنعت عطر استفاده می شود. این چسب های درزگیر دندان از منطقه دورافتاده کوپان، در نزدیکی مرز هندوراس و گواتمالا مدرن، شامل روغنهای ضروری از گیاهان نعناع بودند که اجزای آن به طور بالقوه دارای اثرات ضد التهابی هستند. نویسندگان می گویند که این ماده در جای دیگری یافت نشده و احتمالاً منعکس کننده ارتباط با سایر گروه ها یا سنت های مایا است.
هرناندز بولیو، که پدربزرگش یوکاتک عضو گروهی که بخشی از تمدن تاریخی مایا است، میگوید: «مایاهای امروزی هنوز از این گیاهان برای مقاصد دارویی استفاده میکنند، بنابراین مردم باستان ممکن است به خوبی از اثرات آنها آگاه بوده باشند.
کریستینا وردوگو، یک انسان شناس از دانشگاه کالیفرنیا، سانتا کروز، می گوید: این مطالعه در نهایت به این سوال دیرینه درباره نحوه چسباندن این سنگ ها می پردازد. او میگوید: نه تنها دندانپزشکان مایا در کار خود خوب بودند، بلکه میدانستند “چگونه از عوارض جانبی ناخواسته بالقوه مانند عفونت یا سایر مشکلات دندانپزشکی پس از اصلاح جلوگیری کنند”.
اما جوئل آیریش، انسان شناس دندانپزشکی در دانشگاه جان مورز لیورپول، می گوید که مایل است شواهد بیشتری در مورد خواص ضد عفونی کننده و درمانی ببیند. “این یک دستآورد کلیدی متکی از تحقیقات قبلی ، اگرچه قانع کننده، است.”
ورا تیزلر، باستان شناس زیستی در دانشگاه خودمختار یوکاتان، می گوید که بهداشت دهان برای مایاها مهم بود. او به کینیچ جاناب پاکال ، پادشاه مایا در پالنکه باستانی مکزیک اشاره میکند که در سال ۶۸۳ پس از میلاد در سن ۸۰ سالگی در حالی که تقریباً تمام دندانهایش را داشت و هیچ نشانهای از پوسیدگی در دندانهای باقیمانده نداشت، درگذشت.
شاید وقت آن رسیده دندانپزشکی مدرن نیز درسی از مهارتهای چشمگیر دندانپزشکی مردم آن زمان بیاموزد.
منبع:
Organic compositional analysis of ancient maya tooth sealants and fillings
