این بلور درشت یک یاقوت کبود مصنوعی (Flux-Grown) است!

مرکز لابراتوارها و تحقیقات IIGJ (آزمایشگاه گوهرشناسی سابق) در جیپور، هند، اخیراً یک سنگ راف آبی شفاف به وزن 64.70 قیراط را برای شناسایی دریافت کرده است. نمونه در نور عبوری شفاف به نظر می‌رسد و یک فرم کریستالی دو هرمی (بشکه ای ‌شکل) را همراه با خطوط پلکانی مشخص در سراسر سطح (یعنی عمود بر محور طولانی‌تر c، همانطور که در شکل 1، سمت چپ نشان داده شده است) نشان می‌دهد.
علاوه بر این، برخی از نواحی یک الگوی پله‌ای لوزی شکل را نشان می‌دادند و یک طرف کریستال دو هرمی ، شکل بزرگی به شکل لوزی داشت (شکل 1، سمت راست). این ترکیبی از فرم های بلوری و ویژگی‌های سطحی، کوراندوم را نشان میدهد که توسط طیف‌سنجی رامان تأیید شد.

نمونه با بزرگنمایی، بقایای فلاکس سفید و اوپک را به شکل توری شکل یا اثر انگشتی فلاکس، همراه با حفره‌هایی پر از مواد فلاکس را نشان داد (شکل 2). هیچ اینکلوژن دیگری مرتبط با کوراندوم طبیعی یا مصنوعی مشاهده نشد. با این حال، نمونه زمانی که در متیلن یدید غوطه ور شد، منطقه بندی رنگ قوی را نشان داد. رنگ آبی عمدتاً به سمت مرکز سنگ متمرکز شده بود، در حالی که لبه کریستال بی رنگ به نظر می رسید (شکل 3).

وجود فلاکس (به شکل اثر انگشت/حفرات) و فقدان هرگونه اینکلوژن طبیعی به یک یاقوت آبی مصنوعی اشاره دارد که توسط فرآیند flux-fusion رشد کرده است. در زیر امواج فرابنفش موج کوتاه، نمونه فلورسانس سبز مایل به زرد گچی قوی را نشان داد در حالی که در زیر موج بلند بی اثر باقی ماند. چنین واکنش فلورسانسی در یاقوت کبود طبیعی (حرارت دهی شده یا آنهیت) مشاهده نمی شود.
بررسی دقیق تر در DiamondView نشان داد که فلورسانس سبز مایل به زرد قوی‌تر ناشی از فلاکس در مقایسه با بدنه سنگ است، اگرچه فلورسانس سبز مایل به ناحیه‌ای نیز قابل مشاهده بود. علت دقیق این فلورسانس سبز مایل به زرد ناشناخته باقی مانده است.

مطابق با گزارش قبلی (یادداشت‌های آزمایشگاهی زمستان 2020، صفحات 524-525)، این سفایر آبی مصنوعی همچنین در ultraviolet/visible/near-infrared پیک‌هایی را در 388 و 450 نانومتر، همراه با باند پهن در 475-800 نانومتر و حداکثر جذب در ~615 نانومتر نشان داد. این ویژگی‌ها با Fe3+ و Fe2+-Ti4+ مرتبط هستند. تجزیه و تحلیل های دیگر، حضور مولیبدن، تانتالم، پلاتین و نقره را نشان داد، در حالی که وانادیم و گالیوم شناسایی نشدند. این شیمی بیشتر نشان دهنده یک ماده مصنوعی رشد یافته است.

این اولین باری بود که محققان با یک یاقوت کبود مصنوعی رشد یافته به این درشتی مواجه شدند، اگرچه میزان در دسترس بودن این ابعاد در بازار ناشناخته است. از طریق مشاهده دقیق میکروسکوپی، همراه با واکنش فلورسانس و شیمی، یک گوهرشناس آزمایشگاهی باید بتواند به درستی این نوع سفایر آبی سنتتیک رشد یافته را شناسایی کند. اما این یاقوت‌های کبود، به‌ویژه در شکل راف، ممکن است برای فروشندگان گوهر که عموماً به یک لوپ 10 برابری یا فقط ابزارهای اولیه گوهرشناسی مجهز هستند، چالشی ایجاد کند.

منبع:

Gia.edu: Gems & Gemology, Summer 2024, Vol. 60, No. 2 . 
Gagan Choudhary- director of IIGJ-Research & Laboratories Centre in Jaipur, India.