برخی گوهرهای سنتتیک براحتی می توانند گوهرشناسان و یا لابراتوارهای گوهرشناسی را فریب دهند. اخیراً، موسسه گوهرشناسی SSEF یک مورد پیچیده از یک یاقوت مصنوعی (شکل 1) با وزن 4.27 قیراط را مورد آزمایش قرار داده که به عنوان یک سنگ طبیعی به همراه دو گزارش آزمایشگاهی که منشاء طبیعی آن را تأیید می کرد، به آنها ارائه شد. در زیر میکروسکوپ، گوهر ارسالی، مجموعه اینکلوژنهای دسته ای/خوشهای «زیرکن مانند» را نشان داد (شکل 2). آنها به نوعی یادآور کلاسترهای زیرکن بودند که معمولاً در یاقوت های سرخ از منطقه وتمندری در ماداگاسکار مشاهده می شد.
با این حال، تحلیلهای طیفسنجی رامان نشان داد که این کلاسترها در واقع از نوعی مواد جامد ناشناخته ساخته شدهاند. طیف رامان آنها با زیرکن، زنوتیم یا هر ماده طبیعی دیگری که معمولاً در کوراندوم یافت می شود مطابقت نداشت. علاوه بر این، این سنگ حاوی هیچ اینکلوژن طبیعی دیگری مانند روتایل، مونازیت، آپاتیت یا آمفیبول نبود، همانطور که می توان در روبی طبیعی با این اندازه، به ویژه از وتمندری ماداگاسکار چنین اینکلوژنهایی انتظار داشت. علاوه بر این، این گوهر واکنش UV قرمز بسیار قوی را نشان داد (معمولاً یاقوت های تهی از آهن) که با یاقوت های وتمندری که معمولاً به دلیل غلظت مشخص آهن خود واکنش قرمز ماتی را نشان می دهند در تضاد است.
تجزیه و تحلیل شیمیایی دقیق با استفاده از هر دو EDXRF و LAICPMS به وضوح منشاء طبیعی این سنگ را رد کرد. این نتیجه را می توان عمدتاً به دلیل وجود عناصر کم مقدار غیر معمول و ناآشنایی که در واقع مربوط به سنتز Flux-melt است بدست آورد. این عناصر کم مقدار غیرمعمول شامل منگنز، آنتیموان، رودیوم، زیرکونیوم و پلاتین بودند که از هیچ یک از فرآیندهای زمین شناسی تبعیت نمی کنند.
جنبه جالب دیگر عدم وجود کامل وانادیوم در این یاقوت سنتتیک بود (محدودیت تشخیص با LAICPMS زیر 0.06 ppm است!). هر روبی طبیعی حاوی مقداری وانادیوم است، زیرا این عنصر از نظر ژئوشیمیایی با کروم مرتبط است که به عنوان عنصر رنگزا (کروموفور) در یاقوتهای سرخ عمل میکند.
یاقوتهای سرخ مصنوعی مشابه از سالها قبل شناخته شدهاند (مانند آتیچات و همکاران، 2012، مجموعه مقالات کنفرانس GIT). به دلیل دسته های «زیرکن مانند» ، تشخیص آنها نسبتاً دشوار است و حتی ممکن است یک تاجر باتجربه و یا گوهرشناس را فریب دهد.
source:
Dr. M.S. Krzemnicki , SSEF