الماس سنتتیک HPHT-Grown با خطوط کرنشی (Strain)

یک الماس بدون اینکه گفته شود سنتتیک HPHT است برای آزمایش درجه بندی الماس به آزمایشگاه GIA در شهر “رمت گن” اسرائیل ارسال شد. وزن آن 1.60 قیراط بود و در محدوده تقریبا بی رنگ بود. آزمایش اولیه نشان داد که الماس از نوع IIa بود (بدون نیتروژن یا بور قابل تشخیص در طیف مادون قرمز) ، که سبب شد آزمایشات بیشتر ادامه یابد. در بررسی با سیستم تصویربرداری فلورسنت DiamondView الگوهای رشد نشان دهنده مشخصه منشاء مصنوعی بود (شکل 1). فوتولومینسانس (نورتابناکی) عدم ناخالصی بیشتری را تشخیص داد: بدون قله های مربوط به نیکل ، نقصی که در مواد سنتتیک HPHT است و همچنین تنها مقادیر کمی از مراکز کمبود نیتروژن (به علت نقص در ساختار بلوری الماس طی فرآیند رشد) نشان داده شد. هنگامی که الماس در زیر نور قطبیده شده دیده می شود ، خطوط کُرنشی (strain) روی بدنه سنگ دیده می شود ، اما یک طرف پاویلیون (قسمت پایین کمربند الماس) رنگهای قابل توجه دوشکستی ناشی از کرنش داخلی را نشان می دهد (شکل 2). الماس های مصنوعی رشد یافته به روش HPHT اغلب به دلیل عاری از کرنش شناخته شده اند ، که عموماً فقط در اطراف اینکلوژنها رخ می‌دهد. آنها در یک کاتالیزور فلزی رشد می کنند و ذرات فلزی می توانند در آنها محبوس شوند. این ذرات به دام افتاده بر الماس میزبان تنش وارد می کند که باعث ایجاد کرنش می شود. اما این یک نوع کرنشی محدود و دیده شده در اطراف اینکلوژن است که در نمونه الماس سنتتیک ما اینطور نیست. به جز یک ترک کوچک در پاویلون سنگ ، هیچ اینکلوژن داخلی وجود نداشت که بتواند کرنش ایجاد کند. علاوه بر این ، الگوهای کرنش ، خطی بودند و نه شعاعی ، همانطور که در مورد کرنش مربوط به اینکلوژن وجود دارد.  (توضیات تکمیلی: الماس های مصنوعی CVD تمایل به نمایش الگوهای “کرنشی” نواری دارن ، نشونه ای که به دانشمندا کمک می کنه اونها رو از الماس مصنوعی HPHT (گاهی فقط کرنش ضعیف) جدا کنن.)

خوشبختانه ، این نوع کرنش (Strain) هنوز هم از خطوط کرنشی در الماس های طبیعی ، که دارای الگوی هاشوری-متقاطع معروف به کرنش تاتامی “tatami” هستند ، قابل تشخیص است. علت ایجاد Strain در این الماس مصنوعی ناشناخته است ، اما اگر مربوط به یک فرایند رشد جدید باشد ، انتظار می رود در آینده شاهد ظهور الماسهای مصنوعی HPHT-grown با خطوط کرنشی بدین شکل باشیم. با ادامه ابتکارات در صنعت الماس مصنوعی برای معرفی طیف وسیع تری از محصولات ، بیشتر و بیشتر مشخصه های الماسهای طبیعی و مصنوعی با هم تداخل پیدا می کنند و هنگام جداسازی گوهرها احتیاط بیشتری لازم است. منابع: Troy Ardon is a staff gemologist at GIA in Carlsbad, California. Ronny Batin is a lab technician and team leader at GIA’s lab in Ramat Gan, Israel. Gems & Gemology, Winter 2016, Vol. 52, No. 4