11 مرکز تجارت الماس و تراش آن در جهان که باید بدانید

صرف‌ نظر از آنكه الماسها از طریق چه كانالی تجارت می‌شوند، به هر حال باید این كانال در مسیر خود از مراكز تراش سنگ عبور كند و موارد متعددی بر چگونگی و شرایط این مراكز تأثیرگذار می‌باشد، مانند : بازار محلی، قوانین دولتی، میزان دستمزدها، هزینه و مقدار و نوع الماسهای خام موجود. برخی از این مراكز علاوه بر مركزیت در تراش، قطب‌های اصلی تجارت الماس نیز محسوب می‌گردند، و در اینجا بد نیست تا با مهمترین آنها آشنا شویم.

آنت ورپ (Antwerp) ؛ مهمترین مرکز تجارت الماس

این شهر در بلژیك از دوران قرون وسطا به همراه آمستردام عمده‌ترین مراكز تراش و تجارت الماس در اروپا محسوب می‌شدند. این شهر امروزه به مهمترین مركز تجارت الماس خام، صنعتی و تراش خورده تبدیل شده، بطوری كه خرید و فروش بیش از 80% الماس خام در این شهر انجام می‌شود و حجم تجارت سالیانه الماس در این شهر به ده‌ها میلیارد دلار می‌رسد و مهمترین سایت هولدرها نیز در این شهر ساكن می‌باشند. این شهر همچنین به تخصص در تراش الماس مشهور است و ماهرترین تراشنده‌ها كه سنگهایی مانند Macle (الماسهای بلورهایشان2 قلو شدگی است که دارای ترکهای عمقی است) را به بهترین شكل می‌تراشند در این شهر زندگی می‌كنند.

امارات (Emirates (UAE

امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۱ با پشت سر گذاشتن آنتورب بلژیک تبدیل به قطب تجارت راف الماس شد. احمد بی سلیم «DMCC»، مدیرعامل مرکز تجارت آزاد دبی اعلام کرد که در سال گذشته (2021) ۲۲/۸ میلیارد دلار الماس راف (نتراشیده) از طریق امارات مبادله شده است⁣. از سال 2015، تجارت الماس راف امارات 76 درصد رشد داشته است. در بیانیه دفتر مدیر عامل DMCC آمده است که کل تجارت الماس امارات بین سال های 2020 تا 2021 ، 83 درصد رشد داشته است. افزودن به تجارت از طریق دبی، گشایش روابط دیپلماتیک و تجاری با اسرائیل، دومین مرکز بزرگ الماس خاورمیانه، از زمان عادی سازی روابط در سال 2020 بوده است.  DMCC اکنون یک دفتر در بورس الماس اسرائیل (IDE) در تل آویو دارد و IDE یک دفتر در بورس الماس دبی دارد. دبی، خانه شلوغ ترین فرودگاه بین المللی جهان، صنعت الماس خود را با استفاده از نزدیکی به آفریقا، جایی که الماس های زیادی در آن استخراج می شود، و هند، جایی که 90 درصد از الماس های جهان صیقل داده می شود، رشد داده است.

آمستردام (Amsterdam)

همانطور كه اشاره شد این شهر نیز از مراكز قدیمی تجارت الماس در اروپا بوده و در قرن شانزدهم الماس از هندوستان به آمستردام برای تجارت و سپس به آنت ورب (Antwerp) برای تراش برده می‌شد. تراشنده‌های هلندی به تخصص در Cleave (روشی از برش است که از زوایای کلوژ استفاده میشود) كردن الماس مشهور بوده و ابداء كننده روش جدید برش الماس محسوب می‌گردند. الماس کولینان (Cullinan) (بزرگترین الماس كه تا به حال پیدا شده) نیز توسط یك هلندی به نام جوزف آشر (Joseph Ascher) در سال 1907 تراشیده شد. ولی در خلال جنگ جهانی دوم بسیاری از تراشنده‌ها و تجار الماس كه اغلب آنها نیز یهودی بودند توسط آلمانها یا كشته شده یا به اردوگاهها فرستاده شده و یا موفق به فرار شدند، و به همین دلیل امروز تعداد اندكی تراشنده الماس در این شهر باقی مانده است ولی این شهر هنوز یكی از مراكز مهم تجارت جهانی الماس محسوب می‌گردد.

تل آویو (Tel Aviv)

پس از آنكه ارتش آلمان در سال 1940 كشورهای هلند و بلژیك را اشغال كرد، اقتصاد و صنایع از جمله صنعت تراش الماس در این كشورها سقوط كرد و از طرفی، از آنجایی كه اكثر تجار و تراشندگان الماس یهودی بوده و نازیها نیز بر زد یهودیان بودند، در نتیجه بسیاری از یهودیان از جمله دست‌اندركاران الماس كه از دست آلمانها جان سالم بدر برده بودند به تدریج به اسرائیل كنونی مهاجرت كرده و بدین ترتیب یك خلاء در مشتریان دیبرز ایجاد شد و از طرف دیگر بسیاری از مهاجرین مذكور از بهترین تجار و تراشندگان الماس بودند، به همین دلیل دیبرز مجبور شد تا در تقسیم‌ بندی‌های خود تجدید نظر كند و تعدادی از سایت هولدرها را از اسرائیل انتخاب كند. ولی ایشان به دلیل مهاجرت دارای توان مالی قوی نبوده و در نتیجه ناچار به خرید الماسهای كوچك و ارزان بودند و تا پیش از دهه 80 مشغول به تراش الماسهای ارزان بودند، ولی از آن زمان تصمیم به تغییر در خط تولید خود گرفتند و شروع به تراش الماسهای بزرگ و اشكال فانتزی (Fancy cut) كردند و تراش سنگهای ارزان را به دیگر كشورهای آسیایی واگذار كردند. صنعتگران اسرائیلی در طراحی و تولید تجهیزات پیشرفته تراش الماس (مانند دستگاههای اتوماتیك و تراش لیزری) پیش قدم بوده و به همین دلیل الماسهای با اشكال فانتزی را با دقت بسیار بالایی می‌تراشند.

هند (India)

صنعت تراش الماس هندوستان در استان Gujarat و در نزدیكی مركز تجارت بین‌المللی یمینی تمركز دارد. گذشته از پیشینه تاریخی این كشور در صنعت الماس، پیدا شدن معدن ارگل استرالیا و سرازیر شدن الماسهای آن به هندوستان، صنعت تراش الماس را در این كشور تا حد زیادی تقویت كرد. زیرا با توجه به پایین ارزش نسبی این الماسها از یك طرف و پایین بودن دستمزد در هندوستان تراشیده می‌شوند كوچكتر از 3pts می‌باشند ولی حجم آن به قدری زیاد است كه حدود 90% الماس تراش خورده جهان را شامل می‌شود (35% از نظر ارزش) بطوری كه مهمترین صادرات این كشور در سال 2000 الماس تراش خورده بوده كه به بازارهای آمریكا، اروپا و ژاپن سرازیر می‌شوند، بد نیست اشاره شود كه بیش از 650 هزار نفر در صنعت الماس در كشور هندوستان مشغول به كار می‌باشند.

نیویورک (New York)

این شهر از نظر تجارت الماس رغیبی جدی برای تلاویو ، آنتورب محسوب می‌گردد بطوریكه نزدیك به نیمی از الماس تراش خورده جهان در این شهر مورد معامله قرار می‌گیرد. از آنجایی كه میزان دستمزد در این شهر بسیار بالا می‌باشد، تراشکارها علاقمند به تراش الماسهای بزرگ و با بهترین كیفیت می‌باشند كه البته اكثر این سنگها نیز در جواهر فروشی‌های لوكس همین شهر به فروش می‌رسد حجم این تجارت در این شهر به قدری گسترده است كه جهت تامین امنیت لازم، خیابان 47 غربی كه اكثر آسمان‌خراشهای آن شامل دفاتر تجارت الماس می‌باشند، دارای پلیس و نیرو امنیتی مخصوص می‌باشد.

جوهانسبورگ (Johannesburg)

این شهر كه بزرگترین شهر آفریقای جنوبی بوده و در نزدیكی بزرگترین معادن طلای جهان قرار دارد یكی از مراكز اصلی تجارت الماس نیز می‌باشد. مهمترین نكته قابل توجه در این باره آن است كه دیبرز در سایتهای كه در این شهر برگزار می‌كند، سنگها را 10% ارزان‌تر از قیمت سایتهای لندن به فروش می‌رساند (این تخفیف فقط شامل كسانی می‌گردد كه در جوهانسبورگ كارخانه تراش الماس دارند و در واقع در حكم یك سیاست تشویقی برای رشد دادن و نگاهداشتن اهمیت این شهر در تجارت الماس می‌باشد).

روسیه (Russia)

صنعت تراش الماس در روسیه به قرن هفدهم باز می‌گردد، ولی با پیدا شدن ذخایر غنی الماس در روسیه در دهه 50 این صنعت رشد چشم‌گیری پیدا كرد. تراشكارهای روس همواره بر روی كیفیت تأكید داشته و كیفیت تراش آنها با بلژیك و اسرائیل برابری می‌كند. روسها الماس خام خود را از معادن خود و همچنین دیبرز تأمین می‌كنند و پس از فروپاشی شوری دیبرز برای روسها نیز سهمیه سایت هولدر در نظر گرفت.

بانکوک (Bangkok)

تایلندی‌ها سابقه‌ای طولانی در تراش و فرآوری و تجارت سنگهای رنگی دارند، ولی از دهه نود بدون دارا بودن هرگونه سابقه‌ای در زمینه تراش الماس وارد این صنعت شده و تا سال 2000 به قدری پیشرفت كرده كه بیش از بیست هزار نفر در بانكوك مشغول به تراش الماس بودند. هر چند كه میزان دستمزد در تایلند نیز پایین است، ولی این در حد هندوستان نیست و به همین دلیل می‌توان گفت كه آنها به تراش الماسهای متوسط (چه از نظر اندازه و چه ارزش) مشغول می‌باشند.

چین (China)

پشتیبانی قوی دولت این كشور از صنعت تراش الماس موجب رشد آن در سالیان اخیر شده است. البته بازار داخلی چین نیز خود می‌تواند عامل محرك مهمی محسوب گردد. هر چند كه چینی‌ها نیز فعلاً مشغول تراش سنگهای كوچك می‌باشند ولی به كیفیت نیز اهمیت زیادی می‌دهند و حتی بسیاری از مراكز تراش الماس، سنگهای خود را پس از تراشیدن فقط برای کارهای پایانی مثل پولیش و… (Finishiong) به چین می‌فرستادند. همچنین در سالیان اخیر چینی‌ها به تراش الماسهای (Princess cut) که نوعی تراش مربعی است و كوچكتر از 2/0 قیراط و با كیفیت بالا مشهور شده‌اند.

کانادا (Canada)

این كشور در واقع آخرین عضو مراكز اصلی‌ تراش الماس می‌باشد. این صنعت مورد حمایت دولت قرار دارد و با حمایت‌ها، سرمایه‌گذاری و آموزشی دولت در شمالی‌ترین قسمتهایی توندرا (tundra) و در زیر لایه‌های قطور یخ ذخایر بسیار غنی و مهم الماس پیدا شد. البته حمایت‌های تشویقی دیگری نیز برای گسترش این صنعت وجود دارد، از جمله آنكه معدن ایکاتی10% از بهترین سنگهای خود را به تراشندگان محلی می‌فروشد. البته مراكز تراش الماس در بسیاری از دیگر شهرهای جهان نیز برقرار است ولی موارد مذكور مهمترین آنها می‌باشند. منبع: کتاب الماس نوشته فرشاد کیوانی