این انگشتر اسپینل مصنوعی به عنوان توپاز آبی فروخته شده است

امروز یک انگشتر توپاز از دوستی بدستم رسید که تمایل داشت اصالت آن را بررسی کنم. این انگشتر که چند سال پیش و با قیمتی نسبتا ارزان خریداری شده است، از فروشنده ای در تهران تحت عنوان “توپاز آبی طبیعی” خریداری شده و حتی فروشنده پیشنهاد برگه شناسنامه (چاپ در مغازه!) را نیز به مشتری داده بود. رنگ این سنگ آبی سوئیسی باکیفیت بود . وزن گوهر به طور حدودی 15 قیراط است.

در مرحله اول ضریب شکست 1.723 را نشان داد که خارج از رنج توپاز طبیعی (1.61) است. تحت پلاریسکوپ به صورت رفتار ADR نشان می داد. در بررسی تحت فیلتر چلسی رنگ قرمز روشن ضعیفی قابل مشاهده بود. نکته قابل اهمیت ، فلورسانس قرمز بسیار قوی تحت طول موج بلند UV بود. توپاز آبی هیچوقت چنین فلورسانس قرمز شدید ندارد. در بررسی میکروسکوپی، با توجه به سوار بودن سنگ روی انگشتر و عدم امکان بررسی دقیق تر، هیچ نشانه یا اینکلوژن خاصی مشاهده نشد. با توجه به این ویژگی ها بیشتر به ما خبر از یک اسپینل سنتتیک می دهد. در مطبی از موسسه گوهرشناسی آمریکا (Gems & Gemology, Winter 2014, Vol. 50, No. 4) چنین نمونه ای با چنین ویژگی هایی از یک گوهرشناس به نام Pragati Verma از یک لابراتوار گوهرشناسی در دهلی ، هند بررسی کرده بود نیز اشاره به همین موضوع دارد.

نشانه ها حاکی از آن است که این سنگ یک اسپینل مصنوعی رشد یافته به روش فلاکس (flux-grown) است. اسپینل های سنتتیک در انواع رنگها با قیمتهایی ارزان در بازار وجود دارند. نمونه های رشد یافته به روش ورنویل چنین فلورسانسی نمی دهند. در این حین نمونه شیشه های نانو سیتال با ضریب شکست و وزن مخصوصی نزدیک به رنج توپاز طبیعی نیز بسیار هستند (چنین شیشه هایی دقیقا یک ماه پیش مخلوط شده با یک بار توپاز بدستم رسید!) . در هنگام خرید گوهر خود بهتر است از یک فروشگاه معتبر با گارانتی بازگشت از نظر اصالت خریداری کنید و یا از یک لابراتوار گوهرشناسی معتبر بخواهید سنگ یا جواهر شما را بررسی کند.