در دهه های اخیر ، قیمت جیدیت (jadeite) به طور چشمگیری افزایش یافته است. با توجه به سود بالای این سنگ ، انواع شبهه کانی ها در بازار طلا و جواهر جیدیت یافت می شود. در همین حال ، وجود شبهه سنگهایی مانند کوارتزیت در بازار راف یشم ، به امری گسست ناپذیر تبدیل شده اند. به تازگی ، یک گروه تحقیقاتی سنگ 30 کیلوگرمی که شبیه به راف یشم جیدایت است ، جهت آزمایش دریافت کردند. این سنگ دارای پوست فرسایش یافته زرد با بافت دانه ای ، شبیه به یشم بود. یک “پنجره یا دریچه” “window” باریک (شکل 1) وجود داشت که رنگ سبز مواد را در زیر پوست نشان می داد. جهت شناسایی ، پژوهشگران ناحیه دیگری را در سطح راف را مقداری سابیده و سپس آن را مورد آزمایش قرار دادند. با توجه به وزن ، برخی از روشهای آزمایشگاهی استاندارد گوهر شناسی مانند اندازه گیری ضریب شکست و وزن مخصوص قابل استفاده نیستند. بنابراین ، نمونه با مشاهده بصری و لوپ 10 x، تست سختی ، تشخیص واکنش شیمیایی و طیف سنجی مادون قرمز مورد مطالعه قرار گرفت.
تست خراش سختی موهس (Mohs) را بین 2 تا 5 نشان داد که از سختی یشم جیدیت با سختی 6 تا 7 کمتر است. درست مانند پوسته فرسایش یافته یک راف جیدیت طبیعی ، سطحش زرد بود و دریچه باریک شکل 1 رنگ سبز زیر پوسته سنگ را نشان می داد. شستن قسمت “پنجره” (درچه) با الکل رنگ سبز را از بین می برد و نشان می دهد که آن ناحیه رنگ شده است. برای آزمایش مواد ، اسید کلریدریک رقیق شده روی قسمت جدید روبازی که پژوهشگران روی راف ایجاد کردند (شکل 2) ریخته شد. اسید به طور مداوم کف می کرد و نشان می داد که نمونه حاوی کربنات است (مثل ریختن جوهرنمک روی یک سنگ آهکی) . آزمایش اسید همراه با شواهد قابل مشاهده و آزمایش سختی نمونه را به عنوان سنگ مرمر تشخیص داد. ساختار دانه ای جیدیت از صفحات رَخ سنگ مرمر به وجود آمده است. آزمایش طیف سنجی مادون قرمز در قسمت روباز سنگ ، پیکهای جذب 1525 ، 1432 ، 1080 ، 883 ، 670 ، 553 و 483 cm-1 را نشان داد ، که از ویژگی های سنگ مرمر سرپانتینی شده است. پوست زرد و بافت دانه ای سنگ مرمر سرپانتینی را می توان به راحتی با یشم راف اشتباه گرفت. این به عنوان یک هشدار برای این صنعت است که حتی در هنگام بررسی راف نیز مراقب باشید ، زیرا بدل و تقلب کاری های حرفه ای در بازار یشم انجام می شود. منابع: Huang Jing, Yan Shuyu, Chen Shuxiang, and Cheng Youfa Gems & Gemology, Summer 2020, Vol. 56, No. 2