قبل از شروع باید این مسئله را بخاطر بسپارید همیشه با مشتری باید گفته شود که سنگ انگشتر عقیق قرمز بهسازی شده و یا حرارت دیده است. در این مقاله به توضیح روشهای بهسازی رنگ عقیق و رسیدن به رنگ قرمز با استفاده از بهسازی شیمیایی و حرارت دهی خواهیم پرداخت.
کدام نوع عقیق برای رسیدن به رنگ قرمز مناسب است؟
برای بدست آوردن رنگ قرمز در سنگ عقیق عموما از ترکیبات آهن استفاده می شود ولی فقط با یک حرارت دهی ساده در عقیق های زرد می توان به رنگ قرمز خوشرنگ و پایدار رسید. عقیق های بی رنگ نیز بطور کلی برای رسیدن به هر رنگی آماده هستند و بدین ترتیب ارزش افزوده زیادی خواهند گرفت. به دو روش می توان به رنگ قرمز دست یافت:
روش اول جهت دستیابی به رنگ قرمز عقیق با تکنیکی ساده
در عقیق های زرد رنگ فرآیند حرارت دهی از ۱۵۰ درجه شروع می شود حد نهایی حرارت دهی ۲۰۰ درجه خواهد بود. بیش از دمای ۲۰۰ درجه باعث رنگ های سوخته و نامطلوب می شود. اما هر درجه ی حرارت یک طیف رنگ قرمز رو برای ما نمایان می کند. برای عقیق های بیرنگ از نیترات آهن استفاده میشود برای ایجاد تاثیر بیشتر قطعه ای از فلز آهن زنگ زده رو درون محلول مورد نظر قرار می دهند (ترجیحا میتوان از براده های ریز آهن استفاده کرد). غلظت محلول در رنگ بخشی بسیار موثر است، هرچه محلول غلیظ تر باشد رنگ قرمز به سیاهی می گراید (تعیین غلظت با آب صورت می گیرد) بعد از قرار دادن قطعات عقیق بیرنگ در محلول یاد شده باید برای تثبیت رنگ از حرارت دهی استفاده کرد.
چه مدت باید سنگ عقیق را در محلول قرار دهیم؟
فرآیند حرارت دهی در این روش از ۸۰ درجه و به مدت ۲ روز پیاپی شروع می شود ولی می توان آنرا با دمای ۱۵۰ درجه از یک تا شش ساعت کاهش داد. نکته ی بسیار مهم اینست که تغییر دما و زمان حرارت دهی دقیقا مثل غلظت محلول در بدست آمدن انواع طیف رنگ قرمز موثر هست برای اینکه نمونه ها در معرض شوک حرارتی قرار نگیرند از سیلندر های ریختگی ویا روش سنتی کوزه های سفالی و خاکستر(خاک رس پخته شده) استفاده کنید. نکته: برای محلول نیترات آهن نگین تراش خورده و قبل از مرحله ی پولیش باشد ولی برای روش حرارت دهی فرقی ندارد.
روش دوم و موثرتر برای بهسازی رنگ قرمز عقیق:
ابتدا برای رنگ بخشی قرمز، بهتر است نمونه ها را قبل از فرآیند رنگ دهی در یک محلول بیکربنات قوی قرار دهیم برای مثال جوش شیرین یک بیکربنات است، درواقع بیکربنات سدیم همان جوش شیرین هست ولی برای این کار قدرت کافی نخواهد داشت برای بهترین تاثیر از بیکربنات پتاسیم (اسم تجاری: کالیسینیت) استفاده کنید که به صورت پودر است و با آب قابلیت انحلال دارد نمونه ها برای بهترین تاثیر ۱۰ روز در این محلول قرار می گیرند سپس در دمای ۷۰تا ۸۰ درجه به مدت یکساعت خشک می شوند. بعد از این مرحله، برای رنگ بخشی از محلول نیترات آهن استفاده می کنیم همچنین می توانیم از اسید نیتریک به همراه قطعات زنگ زده ی آهن مثل میخ زنگ زده استفاده کنیم. یک نکته را به طور کلی برای کل فرآیند رنگ بخشی استفاده کنید و آن اینکه غلظت محلول ها و زمان غوطه وری نسبی هستند همینطور حرارت دهی و زمان آن.
در این روش چه مقدار باید عقیق را در محلول نگه داری کرد؟
برای ایجاد بهترین تاثیر نمونه ها را بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ ساعت در محلول غوطه ور می کنیم سپس نمونه ها را با آب می شوییم و در دمای ۸۰ درجه به مدت یکساعت می خشکانیم و در محلول تثبیت کننده ی رنگ پتاسیم یدید به مدت ۱۸۰ تا ۳۰۰ ساعت قرار می دهیم. سپس نمونه ها را از محلول خارج کرده و در دمای ۱۲۰ درجه می خشکانیم اگر رنگ کافی ایجاد نشد فرآیند را از مرحله ی رنگ بخشی تکرار می کنیم. این روش یکی از بهترین روش ها برای بدست آوردن رنگ قرمز هست اگر طبق آن چیزی که گفته شد عمل کنید بهترین نتیجه را خواهید گرفت ضمن آن که این رنگ بخشی در برابر آفتاب و شرایط محیطی دیگر ثابت هست و هم به علت پایین بودن دماها عقیق دچار شوک نمی شود.
نکاتی که باید جهت فرآیند بهسازی عقیق بدانیم:
- آیا احتیاج است از وکیوم استفاده کنیم؟ نه چون در هر حالت نیترات آهن بیش از یک مقدار معینی جذب اون نخواهد شد.
- از کجا بفهمیم آیا با حرارت رنگ شده یا با نیترات اهن؟ با رفرکتومر و میکروسکوپ های پلیریزان قابل تشخیص هست. گاهی اوقات با چشم هم قابل تشخیص هست.
- برای حرارت دهی سنگ عقیق جهت بهسازی، دستگاهی هست که بشه راحت تر اینکار را با دمای مشخص انجام داد؟ بله کوره های القایی که در طالسازی ها مورد استفاده هست (روش سنتی از کوره های گازی و یا حتی با ذغال استفاده می شود)
- در این روشها، نمونه ها برای نفوذ بیشتر نیازی به اسید شویی ندارند.