واژه سنگ کریستال (Rock Crystal) از زبان یونانی “krystallos” گرفته شده و از آنجا که سنگ کریستال کوارتز شفاف و بی رنگ بود یونانی ها که در گذشته از خواص سنگ کریستال کوارتز نیز بهره می بردند تصور می کردند که این بلورها مایعاتی است که از دل کوه بیرون و تا ابد به یخ تبدیل شده اند و ذوب نمی شوند!. همچنین با نام هایی مانند کریستال کوهی و یا الماس آلاسکا نیز مشهور است. در زبان فارسی به سنگ کریستال کوارتز شفاف “دُر کوهی” یعنی مرواریدی که از کوه استخراج می شود و اشاره به پاکی و سفیدی این سنگ دارد. بلور کوهی اسم قدیمی تر آن بوده که به در کوهی تبدیل شده است.
سنگ کریستال کوارتز شفاف (در کوهی) چیست؟
سنگ کریستال یا در کوهی نوع شفاف و بی رنگ کوارتز می باشد. درواقع جایگزینی عناصر شیمیایی که در کوارتز باعث تغییر رنگ می شود در سنگ کریستال شفاف وجود ندارد. از نظر ذخایر نیز در بیشتر نقاط کره زمین یافت می شود. این سنگ می تواند به عنوان بدل بسیاری از سنگهای کریستالی شفاف جایگزین شود. نگینهای بی رنگ مانند گوشنایت، شیشه و حتی انواع سنتتیک و صنعتی آن.. می توانند با کوارتز شفاف یا در کوهی اصل اشتباه گرفته شوند.
بلورهای مصنوعی سنگ کریستال کوارتز شفاف نیز بصورت صنعتی تولید میشوند که غالبا ساختار بلوری آنها بدون نقص(از نظر ظاهری) و درون آنها بسیار پاک میباشد. بنابراین هنگام خرید حتما باید دقت کنید چه بسا در بازار گاهی شیشه یا کوارتز سنتتیک (ساخته شده در آزمایشگاه) را به عنوان در نجف یا سنگ کریستال کوارتز شفاف به شما می دهند. البته راه دقیقی برای تشخیص اصل بودن این سنگ نیمه قیمتی از نظر ظاهری نیست. در کوهی طبیعی می تواند دارای ناخالصی هایی نظیر طلا، پیریت، روتیل، تورمالین و گوتیت باشد که هر یک از این ناخالصی ها زیبایی خاصی به بلور ما می دهند. در ادامه به معرفی برخی از آنها می پردازیم.
کوارتز روتیل دار (در کوهی مودار Rutilated Quartz)
کریستال کوارتز می تواند شامل اینکلوژن زیبایی از کانی ای به نام روتایل (Rutile) باشد که از جنس اکسید تیتانیوم می باشند. به علت شکل شبیه سوزنی آن در زبان عامه به آن اصطلاحا در کوهی مودار یا در مویی گفته می شود. این کریستالیهای سوزنی شکل اغلب به رنگ پر زرق و برق طلایی و بعضا نقره ای، قهوه ای، قرمز مسی و یا سیاه عمیق هستند و برخلاف برخی ناخالصی ها که ارزش بلور را پایین می آورند، روتیل های درون کوارتز چشم خریداران را محو خود کرده و بسته به رنگ و درخشندگی می توانند ارزش سنگ کریستال کوارتز را بالا ببرند. این درونگیرها می توانند به شکل تصادفی گونه، ستاره ای و یا خوشه ای درون سنگ کریستال کوارتز ظاهر شوند و گاهی آنقدر زیاد هستند که کوارتز شفاف تبدیل به اوپاک (عدم عبور نور) می شود. اغلب کوارتزهای روتیل دار از استرالیا، قزاقستان، مکزیک، نروژ، پاکستان، ایالات متحده و بخصوص برزیل و ماداگاسکار استخراج می شوند. البته در ایران نیز نمونه های زیبایی از این دُر مویی دیده می شود.
کوارتز شفاف همراه با پیریت یا کالکوپیریت
کانی های زیبایی چون پیریت یا کالکوپیریت که در گذشته به نام طلای ابلهان نیز شناخته شده اند می توانند با سنگ کریستال همراه شوند. البته در نمونه های شیری رنگ بخصوص در بسترهای گالن یا اسفالریت این همنشینی بیشتر دیده می شود. در کوه های جنوبی خراسان مرز افغانستان نمونه های بسیاری از این بسترها دیده می شود.
تورمالین سیاه درون کوارتز شفاف (Tourmalinated Quartz)
یکی از انواع اینکلوژنهای زیبای کوارتز شفاف می تواند تورمالین سیاه (شورل) باشد که همانند روتایل به صورت سوزنی شکل درون کوارتز شفاف قرار می گیرد. هرچه بلور ما شفاف تر باشد به دلیل وضوح تورمالین های سوزنی شکل آن دارای ارزش بالاتری می باشد.
تاریخچه استفاده از در کوهی (بلور کوارتز سفید) در طول تاریخ
در زمان باستان استفاده از سنگ کریستال شفاف در جواهرات، دستگیره، چاقو، لیوان و اشیا دکوری استفاده می شد. استفاده از مهره های کوارتز سفید شفاف بدون رنگ یا شیری رنگ و سوراخ کردن آنها همراه با سنگهای عقیق، کارنلیان، لاجورد و.. در ایران، مصر، سوریه و عراق به عنوان گردنبند جواهرات کاربرد زیادی داشت. شفافیت سنگ کریستال چیزی بود که در کل جهان خواهان زیادی داشته باشد. گزارشهای پلینی (تا قبل از دوره ساسانیان) نشان می دهد جام هایی که رومیان نوشیدن استفاده می کردند از جنس سنگ کریستال وارد شده از هند بود. استفاده از عبارت پارسی bolūr که در زبان سانسکریت vaiḍūrya معنی می دهد نشان می دهد که بسیاری از منابع سنگ کریستال آن زمان اروپا از امپراتوری پارس و کوه های ترکمنستان و افغانستان کنونی که دارای منابع فراوانی از ژئود کوارتز و انواع کریستال ها می باشند وارد می شد.
قطعات باستانی یافت شده از سنگ کریستال کوارتز شفاف
قطعه های محدب شکل عدسی یافت شده از در کوهی مربوط به شهر باستانی نینوا در شمال بین النهرین نشان می دهد که در گذشته از آن برای لنز و بزرگنمایی چشمی استفاده می کردند. بر طبق کتب تاریخی روم و ایران باستان و هند نیز از آن به عنوان ذره بین استفاده می کردند. طبق نوشته های ابوریحان بیرونی در زمان پس از اسلام به خصوص قرون هفتم تا یازدهم، از سنگ کریستال یا در کوهی به دلیل شفافیت و خلوص به مفهوم مشتق شده از آب بود و حکاکی های یافت شده به صورت پشت و رو نشان می دهد که در ایران به عنوان طلسم و خوش شانسی استفاده می شد. همچنین ظروف یافت شده مانند کاسه و یا لیوان از مناطقی چون شوش و قزوین گواه استفاده از سنگ کریستال در این اوایل این دوران می باشد.
خواص کوارتز شفاف در چاکرا درمانی
از آنجایی در کوهی می تواند ناخالصی هایی همراه خود داشته باشد درنتیجه انرژی های متفاوتی با خود به همراه دارند. به طور کلی کوارتز شفاف برای تمامی چاکراها مفید است. عنصر طبیعی آن طوفان است و از آنجایی که طیف سفید مجموعه ای از تمامی رنگها است درنتیجه سنگ کریستال هماهنگ کننده انرژی تمامی چاکراها می باشد. از خواص کریستال کواتز شفاف جهت ارتقای وضوح فردی و یاری دهنده در ارتباط با درک درونی ما استفاده می شود. بلورهای در کوهی شفاف برای ساخت “شبکه های انرژی” الگوهای طراحی شده از بلور بر روی زمین، سطحی که فرد می تواند درون آنها به منظور دریافت انرژی های تولید شده ترکیب کوارتز و اشکال هندسی شبکه ای، نشسته یا دراز بکشد، بکار می رود. کوارتز شفاف سنگی متعلق به نور است و آگاهی روانی – معنوی بسط یافته ای را برای هرکسی که آن را حمل یا مراقبه کند به ارمغان می آورد. این سنگ دالانی برای بسامدهای ارتعاشی قلمرو روحی روانی فراهم می کند و با پشتیبانی از دستگاه عصبی توانایی برنامه ریزی برای همیاری در تمامی اشکال درمان را فراهم می نماید. در کوهی می تواند برای تقویت انرژی سایر سنگها نیز مورد استفاده قرار گیرد.
خواص کریستال کوارتز شفاف (در کوهی)
در اروپای قدیم زنان ثروتمند گوی های کوارتز شفاف را در تابستان باخود حمل می کردن زیرا تصور می کردند همانند یخی است که باعث خنک کردن بدنشان می شود. در ژاپن این سنگ معروف به tama به معنی “جواهر بی نقص” بود. آنها فکر می کردند که کریستال های کوچک کوراتز در اثر تنفس اژدهای سفید یخ بسته اند و بلورهای بزرگتر و شفاف تر در اثر بزاق دهان اژدهای بنفش به وجود آمده اند! گروهی از هندوها تصور داشتند که دُر کوهی توسط خداوند مایا بر روی زمین آمده است. خواص سنگ کریستال معمولا پایه و اساس رازها و مراسم های دینی در فرهنگهای مختلف بوده است. در آمریکای جنوبی و مرکزی بلور کریستال کوراتز شفاف را بصورت جمجه انسان تراش می دادند و جهت ستایش در معبد اجداد یا خدایانشان می گذاشتند. قوم افسانه ای مایا ادعا می کردند 13 جمجمه کریستالی مقدس در جاهایی مختلف پنهان شده است و قبل از دسامبر 2012 که طبق تقویم مایا پایان دنیا است باید آنها را پیدا و کنار هم بگذارند. در مناطق مرتفع اسکاتلند باور بر این بود که گردنبند در کوهی باعث رفع درد کلیه می شود. شاید یکی از مهمترین خواص سنگ کریستال در علم توسط نیوتن باشد که توسط منشور کوارتز شفاف توانست انکسار نور عبوری خورشید به طیف رنگهای مختلف را مشاهده و کشف کند و بدین ترتیب طول موج های مختلف را اندازه گیری نماید.
خواص سنگ کریستال کوارتز روتیل دار
در کوهی مو دار سبب تشدید احساسات، تسریع تخلیه احساسی و ایجاد و پرورش خوش بینی می شود. کوارتز روتیل دار تقوت کننده ای برای احساسات و نیات فرد می باشد و تسریع کننده فرآیندهای اظهار وجود شهود، پالایش های احساسی، گشایش روانی و گسترش هوشیاری میباشد. از نظر جسمانی می توان از خواص سنگ کریستال کوارتز رویتل دار جهت حمایت کننده فرآیند درمان جهت تسریع، یاری دهنده رشد و کیفیت مو می باشد. کوارتز روتیل دار به سادگی با انرژی در جوش و خروش است به طوری که گویی تحت تاثیر الکتریسیته قرار گرفته است.
خواص سنگ کریستال کوارتز تورمالین دار
این سنگ فرد را در غلبه بر الگوهای احساسی خود تخریبی یاری می کند. همراه داشتن این سنگ حبابی از انرژی را در پیرامون بدن ایجاد می کند که انرژی های تخریب کننده را به خارج منعکس می کند. این سنگ برای محافظت روانی فوق العاده می باشد زیرا نیروهای منفی را هنگام ارتقای آگاهی در پشت سد بند انرژی نگه می دارد.