کانال های رز (Rose channels) در یاقوت

برخی از یاقوت‌ها دارای صفحات دوقلویی و کانال‌های توخالی به نام کانال‌های رز هستند. این اینکلوژن ها در امتداد تقاطع صفحات دوقلویی، به موازات وجه های-r (لوزی وجهی) جهت گیری می شوند. آنها زاویه 57.62 درجه را با صفحه c – (موازی وجهی پایه) تشکیل می دهند (زاویه: r {I01I} / c {000I}) = 57.62 درجه.
در تعداد کمی از مواد – برخی فلزات، کلسیت و الماس – کانال‌های توخالی شناخته شده ممکن است در تقاطع لایه های تیغه مانند، دوقلویی ایجاد شوند که ناشی از دگردیسی دوقلویی است. این مورد توسط گوستاو رز (1868-Gustav Rose) در کلسیت کشف شد و بنابراین این ویژگی ها “کانال های رز Rose channels” نامیده شد.
از آنجا که کانال های رز توخالی و خالی هستند، دارای ضریب شکست 1 (RI هوا) هستند، در حالی که RI یاقوت میزبان اطراف آن 1.76-1.77 است. ضرایب انکسار متفاوت منجر به کاهش اپتیک بالا می شود و کانال های رز را به راحتی قابل مشاهده می کند. این درونگیرهای خطی در کوراندوم طبیعی رایج هستند و گاهی اوقات به عنوان معیاری برای جداسازی کوراندوم طبیعی از مصنوعی استفاده می شوند.

کانال های رز ، نیدلهای بوهمیت نیستند!

جالب اینکه زمانی تصور می شد که نیدلها یا پلی‌کریستالین های بوهمیت هستند. در بوهمیت را می توان از طریق جذب مادون قرمز آن تشخیص داد. اکثریت قریب به اتفاق کوراندوم گوهری حاوی “نیدل های سوزنی” هیچ جذب مادون قرمزی از بوهمیت را نشان نمی دهند، بنابراین محققان در تحقیقات جدید متوجه شدند که این اینکلوژنها منشأ متفاوتی دارند. مشاهدات میکروسکوپی سه جنبه را نشان می داد: برخی از آنها به شکل لایه نواری یا روبانی شکل هستند، برخی دیگر به وضوح نگاتیو کریستال هستند و گاهی اوقات آنها به صورت خطوط نقطه چین ظاهر می شوند. در قسمت بیرونی ویژگی روی سطح گوهر معمولاً یک فضای خالی وجود دارد که می توان آن را به داخل گوهر دنبال کرد، بنابراین “نیدلها” اساسا خالی است. این ویژگی همچنین در یک یاقوت مصنوعی flux-grown بدون سیگنال مادون قرمز بوهمیت ثبت شده است. این کانال ها در هنگام نفوذ تیتانیوم مورد زودتر رنگ می گیرند، زیرا دیفیوژن در فضای خالی بسیار سریعتر است.

منبع:

“Gems & Gemology”. (2018), Fall, Issue 54, No.3
Gems & Gemology, Spring 2024, Vol. 60, No. 1