فروش الماس سیاه انیگما با قیمت 4.3 میلیون دلار و بحث درباره منشا کربنادوها

با پیشنهاد نهایی 4.3 میلیون دلاری، یک خریدار ناشناس مالک جدید بزرگترین الماس سیاه تراش خورده جهان (کربنادو) با وزن 555.55 قیراط معروف به “انیگما Enigma” شد. حراجی ساتبیز خریدار را شناسایی نکرد اما پس از حراج در چهارشنبه شب 20 بهمن 1400، ریچارد هارت، کارآفرین ارزهای دیجیتال، در رسانه های اجتماعی ادعا کرد که او خریدار انیگما بوده است. او به بیش از 180 هزار دنبال‌کننده‌اش در توییتر گفت که «به‌محض انجام پرداخت و تصاحب مالکیت»، نام این جواهر به «الماس HEX.com» تغییر می‌کند، با اشاره به پلتفرم بلاک چینی که او تأسیس کرد.

انیگما (enigma) یا به اصطلاح “معما” ، به اندازه نامش، هیچ کس دقیقا نمی داند از کجا ، دنیای خارج یا داخل زمین آمده است. به گفته نماینده فروشنده ، زمانی که این الماس در دهه 1990 به طور ناشناس خریداری شد، بیش از 800 قیراط معادل 160 گرم تخمین زده شد. بعداً به شکل 55 وجهی متمایز خود تراش داده شد ، کاری که به دلیل استحکام فوق‌العاده سنگ سه سال طول کشید.

انیگما یک الماس سیاه از نوع کربنادو است، بزرگترین الماس تراش خورده با رنگ طبیعی سیاه فنسی در جهان تا سال 2004 (طبق GIA و Gubelin) و تا سال 2006 (طبق گینس کتاب رکوردهای جهانی) است. وزن انیگما هم وزن الماس های مشهور ستاره بزرگ آفریقا، 530.2 قیراط و جوبیلی طلایی، 545.67 قیراط است. اگر بخواهیم مقایسه ای از قیمت آن داشته باشیم، الماس سیاه اینگما 555.55 قیراطی، بزرگترین الماس سیاه تراش خورده جهان ، قیمتی کمتر از الماس “ماه آبی ژوزفین” با وزن 12 قیراطی دارد که با قیمتی بیش از 48 میلیون دلار فروخته شد! . بنابراین درباره الماس، سایز و وزن تنها مهم نیست. با این حال حداقل این الماس برای ساتوبیز خیلی خوب بود زیرا سر و صدای زیادی بپا کرد . در سال‌های اخیر، چندین الماس سیاه طبیعی و قابل توجه مانند بلک اورلوف، الماس سیاه آمستردام و البته انیگما شهرت خاصی پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد روندی واضح نشان می‌دهد که الماس‌های سیاه طبیعی به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به ترند هستند.

الماس کربنادو انیگما از کجا آمده است؟

فروش این سنگ عجیب و غریب بحث های طولانی در مورد اینکه از کجا آمده است را برانگیخت و این نظریه بحث برانگیز مبنی بر اینکه ممکن است از فضای خارج از زمین آمده باشد، دامن زده است. انیگما و سایر الماس های کربنادو در یک رویداد مرموز حدود 2.6 تا 3.8 میلیارد سال پیش شکل گرفتند. با رنگ سیاه شبق مانند، مات و پر از سوراخ های قابل مشاهده، کربنادوها بر خلاف الماس های شناخته شده دیگر ترکیبی منحصر به فرد از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی دارند.

آنها فقط در دو منطقه از جهان یافت شده اند : برزیل و جمهوری آفریقای مرکزی . تا کنون الماس کربنادو در ایران یافت نشده است. آنها می توانند به طرز شگفت انگیزی اندازه بزرگی داشته باشند. این گروه شامل کربنادوی برزیلی غول پیکر 3167 قیراطی است که به نام سرجیو معروف است – بزرگترین راف الماس سیاهی که تا به حال پیدا شده است. البته خود انیگما به اندازه یک توپ راکت بال است. با این حال، تا همین اواخر، کربنادوها نه به خاطر زیبایی، بلکه به دلیل استحکامشان شناخته می شدند. برخلاف الماس‌های گوهری تک بلوری رایج، کربنادوها از شبکه‌ای از کریستال‌های به هم پیوسته تشکیل شده‌اند که مقاومت بیشتری در برابر شکستگی تحت فشار ایجاد می‌کند و آنها را به عنوان ساینده‌های صنعتی ارزشمند می‌کند. کربنادوها به عنوان نوک مته هایی که می توانند سنگ های سخت را سوراخ کنند و با چرخ های سنگ زنی که ابزار را تیز می کنند، استفاده می شود. بسیاری از موارد عجیب و غریب کربنادو منجر به تئوری های زیادی در مورد منشاء آنها شده است. کربنادو شباهت هایی به الماس های CVD رشد یافته آزمایشگاهی دارد که برای شکل گیری به دمایی شبیه پلاسما نیاز دارند. وویی وانگ، معاون تحقیق و توسعه در موسسه گوهرشناسی آمریکا که Enigma را به عنوان یک کربنادو طبیعی تایید کرده است، می گوید: هیچ مدل واحدی وجود ندارد که همه چیز را توضیح دهد.

نظریاتی که درباره منشا کربنادو وجود دارد

داستان این مواد معدنی بسیار سخت در دو نقطه در دو طرف اقیانوس اطلس آشکار می شود. الماس سیاه در دهه 1840 توسط معدنچیانی در شرق برزیل کشف شد که نام این مواد معدنی را کربنادو (carbonado) برگرفته از کلمه پرتغالی به معنی “سوخته” یا “کربنیزه شدن” کردند. چندین دهه بعد، کربنادوها در جمهوری آفریقای مرکزی نیز یافت شدند – تنها مکان دیگری که تا به حال پیدا شده است. پیتر هینی، کانی شناس در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، می گوید: کربنادها در این دو مکان “از نظر جزئیات بسیار شبیه به هم هستند” که باید به هم مرتبط باشند. میلیارد سال، پس از تجزیه آخرین ابرقاره زمین پانگه آ از 180 میلیون سال پیش، به مکان های جفتی تقسیم شد. در طول هزاره‌ها، باد و آب بیشتر سرنخ‌های دیگر را در مورد منشأ الماس‌های سیاه پاک کرده‌اند، سنگ‌هایی را که گوهرها در آن تشکیل شده‌اند و خورده سنگها را در امتداد سواحل رودخانه‌های باستانی پراکنده کرده‌اند. پیر کارتینی، ژئوشیمی‌دان متخصص الماس در موسسه فیزیک پاریس گلوب می‌گوید: حدود 150 سال پیش، مشکل مشابهی ریشه‌های منشا شناسی نوع الماسی را که امروزه بیشتر استخراج می‌شود، پوشانده است. پاسخ ها در دهه 1870 زمانی که الماس ها در لوله های عمودی سنگ های آتشفشانی در منطقه کیمبرلی آفریقای جنوبی نهفته شده بودند، شکل گرفت. همانطور که دانشمندان بعداً متوجه شدند، فوران‌های آتشفشانی شدید این مجراها را به سطح زمین منفجر کرد و سنگ‌هایی را که اکنون به عنوان الماس کیمبرلیت شناخته می‌شوند، از اعماق زیرزمین با موجی از ماگما بیرون کشیده است. کارتینگنی در مورد کربنادوها می‌گوید:

“ما اساساً به 150 سال پیش بازگشته‌ایم.” بدون وجود سنگ میزبان، دانشمندان فقط می‌توانند سرنخ‌هایی را در ویژگی‌های عجیب خود الماس‌های سیاه جستجو کنند – اما به نظر می‌رسد که هر کدام داستان متفاوتی را بیان می‌کنند. Cartigny

توسط شهاب سنگ یا گوشته ؟

همانطور که الماس ها در فشارهای عظیم در اعماق زمین متبلور می شوند، گاهی اوقات کانی های معدنی گوشته سیاره مانند گارنت قرمز تیره یا الیوین سبز را در خود محصور می کنند. اما این کانی های معدنی در کربنادها وجود ندارند. در عوض، زمین شناسان آرایشی عجیب از فلزات، مانند کانی نیترید تیتانیوم آزبورنایت، که بیشتر در شهاب سنگ ها یافت می شود، یافته اند. شاید الماس‌ها روی ستاره‌ها یا سیارات غنی از کربن تشکیل شده‌اند که تکه‌هایی از آن‌ها در شهاب‌سنگ‌ها در دوره‌ای بین ۴ تا ۳.۸ میلیارد سال پیش، زمانی که اجرام فضایی مرتباً به سیاره ما را پرتاب می شدند، به زمین منتقل شدند.

استفان هاگرتی، ژئوفیزیکدان الماس در دانشگاه بین المللی فلوریدا، در ابتدا این منشاء فرازمینی را در کنفرانس اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا در سال 1996 پیشنهاد کرد و او هنوز به شدت معتقد است که این تنها توضیح منطقی برای کنجکاوی های فراوان کربنادو است. او می‌گوید: “من کاملاً خوشحال خواهم شد اگر کسی یک جایگزین علمی قوی ارائه دهد.”

دانشمندان دیگر چندان مطمئن نیستند. هنگامی که “هینی” برای اولین بار در دهه 1990 مطالعه کربنادو را آغاز کرد، پیشنهاد شهاب سنگ توضیحی منطقی به نظر می رسید. اما هر چه الماس های سیاه بیشتری را تجزیه و تحلیل می کرد، به نظر او بیشتر احتمال می داد که در گوشته زمین شکل گرفته باشند. او اشاره می کند که دانشمندان برخی از فلزات عجیب و غریب مشابه را در الماس های کیمبرلیت شناسایی کرده اند. و آزبورنیت، اگرچه نادر است، اما در کانی‌ها و سنگ‌هایی که در اعماق گوشته زمین تشکیل شده‌اند نیز یافت شده است. اما شواهدی که واقعاً نظر هینی را تغییر داد، اندازه عظیم بسیاری از کربنادوها بود. الماس‌ها در شهاب‌سنگ‌ها یافت شده‌اند و یا در اثر گرما و فشار شدید برخورد شهاب‌سنگ‌ها به وجود آمده‌اند، اما این سنگ‌های فرازمینی همه کوچک (در سایز نانو) هستند. کارتینگنی می گوید: “این چیزی شبیه یک جواهر نیست.” “نمیتونی چیزی ازش درست کنی.”

شرایط دقیق گوشته که به تشکیل کربنادو اجازه تشکیل دهد، نامشخص است. یکی از ویژگی های گیج کننده این است که همه کربنادوها مانند اسفنج ها با سوراخ هایی پر شده اند. بیشتر الماس های زمین در دماهای شدید و فشارهای خرد کننده حداقل صد مایلی زیر سطح تشکیل می شوند. منافذ نمی توانند در چنین شرایطی دوام بیاورند. هاگارتی می گوید: آنها به سادگی روی خود فرو می ریزند. تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که منافذ ممکن است نتیجه کربونادوهای متبلور شده از مایعات داغ زیرزمینی باشند، یا شاید زمانی حفره‌ها با مواد معدنی پر شده‌اند که مدت‌هاست از بین رفته‌اند. هینی پیشنهاد می‌کند که این حفره‌ها ممکن است زمانی حاوی مواد معدنی فسفات غنی‌شده با عناصر رادیواکتیو بوده باشند، که می‌توانست به ساختار شبکه کریستالی الماس آسیب رسانده و رنگ الماس را در حین پوسیدگی تیره کند. به گفته Cartigny، شبکه‌های به هم پیوسته منافذ، مطالعه هر ماده باقی‌مانده را دشوار می‌سازد، زیرا تشخیص اینکه آیا اجزاء اصلی هستند یا مواد معدنی که بعداً در زندگی الماس تشکیل شده‌اند، آسان نیست. استاچل می‌گوید:

«کربنادو واقعاً مشکل دشواری است» و می‌افزاید که کلید ممکن است در شیمی خود الماس‌ها باشد. استاچل

کنجکاوی های شیمیایی درباره منشا کربنادو

در حالی که الماس به طور کامل از کربن تشکیل شده است، این عنصر می تواند به شکل ایزوتوپ های سنگین یا سبک باشد. مشخصه ایزوتوپ کربنادوها مطابق با ماهیت معمایی آنها با اکثر الماس های رایج متفاوت است: این الماس بسیار سبک تر از الماس هایی است که در اعماق زمین تشکیل می شوند و بیشتر شبیه کربن آلی است که زندگی را تشکیل می دهد. برخی از دانشمندان پیشنهاد می‌کنند که این علامت کربن سبک می‌تواند به معنای کربنادهایی باشد که از مواد آلی کشیده شده به اعماق سطح در مناطق فرورانش، مکانیزمی که قبلا برای تشکیل برخی از الماس‌های رایج پیشنهاد شده بود، تشکیل شده است.

حدود سه میلیارد سال پیش، زمانی که کربنادوها در حال شکل گیری بودند، “زندگی” تازه شکل گرفته بود. “آیا کربنادوها فسیلی از اولین موجوداتی هستند که روی زمین شکل گرفته اند؟” هینی تعجب می کند. “هیچ کس جواب آن را نمی داند.” اما کارتینگنی و همکارانش سرنخی پیدا کردند که به منبع دیگری اشاره دارد. در سال 2010، محققان الماس هایی با شیمی بسیار شبیه به کربنادو در گویان فرانسه پیدا کردند. الماس‌ها در کوماتیت (komatiite) جای گرفته شه بودند – نوعی سنگ آتشفشانی از گدازه‌های بسیار داغ و مایع که فقط در اوایل تاریخ زمین جاری می‌شد. در حالی که ساختار این الماس‌ها با ترکیب کربونادوها از کریستال‌های متعدد متفاوت است، کارتینگنی پیشنهاد می‌کند که گرمای شدید گدازه‌های کوماتییت می‌تواند کریستال‌ها را تحریک کند تا شکل‌های کربنادو به خود بگیرند.

کارتینگنی می‌گوید: “دیگر نمی‌توانیم رد کنیم که کربنادو می‌تواند در گوشته زمین تشکیل می شود.” پاسخ قطعی، با این حال، ممکن است تنها از یافتن تعداد بیشتری از این الماس های سیاه باشد. شاید یکی حاوی مطالبی باشد که به منبعی مبهم اشاره می کند، یا در سنگ میزبانی قرار می گیرد که منشأ واقعی آن را نشان می دهد. در این میان، انیگما به عنوان یادآوری درخشان و باستانی از شگفتی‌ها و اسرار بسیاری است که جهان ما هنوز در خود دارد.