واژه کارنلین (Carnelian) به دلیل رنگ نارنجی خود از کلمه یونانی “carneus” به معنی “رنگ گوشت یا پوست” گرفته شده است. این سنگ با واژه Cornelian نیز معروف است. امروزه گاهی سنگ کارنلین را با نام هایی چون عقیق پرتقالی و یا عقیق نارنجی خطاب میکنند که در ادامه به توضیح آنها و تفاوتشان خواهیم پرداخت. اما بیاییم ابتدا بیشتر درباره این سنگ بدانیم.
سنگ کارنلین چیست؟
کارنلین (به انگلیسی carnelian) نوع نارنجی، قهوه ای مایل به نارنجی، زرد-نارنجی تا پر رنگ-تقریبا نارنجی مایل به قرمز کلسدونی و یا به عبارتی کوارتز میکروکریستالین است. کارنلین هم خانواده عقیق است و معمولا به صورت کابوشن تراشیده شده و گاهی دستخوش برجسته کاری و یا حتی مجسمه های کلکسیونی میشود. مهمترین ذخایر سنگ کارنلین در برزیل، اورگوئه، روسیه (سیبری)،آلمان، هند و ماداگاسکار است که نسبت به سنگ عقیق به سختی یافت میشود. رنگ کارنلین میتواند از نارنجی رنگ پریده تا تیره را شامل شود. در حقیقت عامل رنگ در آن به علت وجود ترکیب اکسید آهن است. در جدول زیر برخی از مشخصات این سنگ را مشاهده مینمایید:
جدول خصوصیات کارنلین | |
---|---|
ترکیب شیمیایی | SiO2 – Silica |
رنگ | قهوه ای مایل به نارنجی، زرد-نارنجی تا پر رنگ-تقریبا نارنجی مایل به قرمز |
شکستگی | صدفی،ناهموار و نایکدست،تراشه وار |
شفافیت | کدر |
کلیواژ | ندارد |
جلا | روغنی و ابریشمی |
سختی موس | 7 – 6 |
وزن مخصوص | 2.61 – 2.59 |
سیستم کریستالی | تریگونال |
رنگ خاکه | سفید |
تاریخچه
کارنلین را میتوان یکی از قدیمی ترین سنگهای نیمه قیمتی دانست که بشر از آن استفاده کرده است. کشف این موضوع که انسان از مهره های قرمز کلسدونی از اوایل عصر نو سنگی استفاده میکرده شگفت انگیز است. یکی از قدیمی ترین یافته ها از مهره های کارنلیان با تراش های فست مربوط به اواسط دوره پنجمین هزاره قبل از میلاد مسیح در گورستان وارنا (Varna Cemetery) بلغارستان می باشد. در 4 – 5 مین هزاره قبل از میلاد مسیح نیز سوراخ کاری روی سنگ کارنلین در مِهرگَرْهْ یکی از مناطق سه گانه باستانی بلوچستان پاکستان امروزی انجام میشد. یافته هایی از این سنگ در منطقه باستانی کنوسوس جزیره کرت یونان که مربوط به عصر برنز (1800 سال قبل از میلاد مسیح) است اثبات این است که از کرنلیان در کارهای تزئینی هنری استفاده میشد.
در زمان رم باستان از کرنلیان به عنوان مُهر انگشتری استفاده فراوانی میشد. آنها با واکس زدن به آن در اسناد و نامه های مهم به عنوان مهر و موم کردن و اصالت آن سند استفاده میکردند. مُهر انگشتری از دوره آشور نو، ساخته شده از کارنلیان در بخش کلکسیون مهرهای آسیای غربی موزه بریتانیا وجود دارد که ایشتار، نام یکی از الهههای آشوری؛ ایزدبانوی نشاط عشق را به عنوان خدای ستاره ها نمایان کرده است.
وی هنگامی که بر روی تخت سلطنت می نشسته این انگشتر مقام سلطنتی را همراه خود نگه داشته است. در قرن هشتم پیش از میلاد مسیح، انگشتر مُهر انگشتر کارنلیانی در موزه اشمولین انگلستان وجود دارد که اینانا یا ایشتار را با مردوخ یا مردوک یکی از خدایان باستانی تمدن بابل و اژدهای قرمزش نشان میدهد.
تفاوت کرنلیان با سنگ سارد چیست؟
تعریف خیلی دقیقی از تفاوت های این دو کانی نیست ولی میتوان سنگ سارد را قرمز – قهوه ای تیره تر تا سیاه نسبت به رنگ کارنلین دانست. همچنین سنگ سارد اندکی سخت و سفت تر، سطحی ناهموارتر و کدرتر از کارنلیان می باشد.
تفاوت سنگ عقیق قرمز یا پرتقالی و کارنلین و تشخیص آنها
همانطور که در ابتدا ذکر کردیم در بازار امروزه گاهی کارنلین را عقیق پرتقالی و یا عقیق قرمز – نارنجی می نامند. درست است که هر دو از یک جنس هستند ولی از نظر علمی بهتر است ما نمونه های قرمز مایل به قهوه ای مایل به نارنجی /قرمز و همچنین زرد – نارنجی پر رنگ را کلسدونی را کارنلین بنامیم.
رنگ کارنلین طبیعی حالت توزیع ابر مانند دارد و اینکلوژنهای درون آن معمولا ریز تر و کمتر از عقیق است. خطوط باندینگ در کارنلین معمول نیست و گاها به صورت موازی است. این در حالی است که در عقیق قرمز0پرتقالی به صورت خطوط دوار و حوضچه مانند است. با این حال مرزبندی عقیق پرتقالی و کارنلین با خطوط موازی از نظر علمی خیلی دقیق تعیین نشده است. رنگ اولیه قهوه ای کارنلیان مرغوب هندی با گذاشتن زیر آفتاب از بین رفته و به قرمز تبدیل میشود. خواص درمانی کارنلین و یا محبوبیت و کمیاب تر بودن رنگ آن سبب شده که اغلب در مارکت جواهرات، گاها عقیق های برزیلی و اروگوئه ای را با محلول نیترات فریک رنگ می کنند.
خواص سنگ کارنلیان در باورهای باستانی
تاریخچه طولانی این سنگ سبب شده باورها و اعتقادات بسیاری درباره این سنگ وجود داشته باشد. در عهد قدیم (مصر) و حتی امروزه تصور بر این است که سنگ کارنلین میتواند به شیوایی سخنوران خجالتی و کمرو کمک کند. در گذشته جنگجویان، سنگ کارنلین را به گردن خود می آویختند تا با استفاده از قدرت های فیزیکی آن شجاعت خود را افزایش و بر دشمنان خود غلبه کنند. مصریان باستان، کارنلین را “غروب خورشید” میخواندند و معماران مصری، خود را با این سنگ مزین میکردند تا درجه و مقام سازندگی خود را نشان دهند. کیمیاگران در قرون وسطی، کرنلیان را در آب جوش می انداختند تا انرژی دیگر کلسدونی ها را فعال (به نوع خوبی تبدیل) کنند. رومیان قدیم بر روی سنگ کارنلین و انگشترشان نقوش نقوش حیوانی درنده یا الهه حکاکی میکردند و اعتقاد داشتند که برایشان خوش یمنی و حفاظت می آورد.
در بیست و نهمین قسمت “کتاب مردگان” که در مصر کشف شده آمده است که آنها هنگام مرگ کارنلین حکاکی شده را همراه با خود دفن می کردند تا از ایسیس (الهه باروری از اساطیر مصری) قول سفری ایمن را پس از مرگ (به دنیای ارواح) بگیرند. عبرانیان و در فرهنگ های عرب از این سنگ در جهت محافظت در برابر بیماری ها استفاده میشد. بسیاری از مسلمانان باور دارند که کارنلین (به عامه عقیق پرتقالی) برای آنها شادی و خوشبختی می آورد و گفته میشود پیامبر اسلام نیز انگشتر مهری از سنگ کارنلین بر دست داشته است.
خواص سنگ کارنلین در چاکرا درمانی
از خواص سنگ کارنلین در جهت تقویت چاکرای ریشه (اول)، طحال و اندام تناسلی (دوم) و ناف (سوم) استفاده میشود و با فعال کردن آنها سبب وارد شدن نیروی حیات، انرژی های جنسی، سرزندگی، اشتیاق، علاقه، اطمینان، خلاقیت و اراده مثبت میشود. برخی از این سنگ در جهت سم زدایی الکل یا مواد مخدر نیز استفاده میکنند. کارنلین سبب رغبت یافتن به بلوغ روحانی میشود. کارنلین انرژی های خود را به خوبی با انواع کوارتز، جاسپر و کلسدونی می آمیزد.