بهسازی زمرد با روش اویلینگ و نحوه تشخیص زمردهای پرشده با روغن

اغلب زمرد ها دارای ناخالصی ها و ترک یا شکستگی های فراوانی هستند به همین دلیل در معرض روش های بهسازی مختلفی قرار میگیرند بهتر به نظر رسیده و مشتری پسند تر شوند. بهسازی زمرد شامل انواع پرکردن شکستگی ها و رنگ کردن آنهاست که با روشهایی مثل اویلینگ و با مواد پرکننده روغن، رزین (اغلب در سنگهای زمرد برزیل)، واکس (اغلب در زمردهای زامبیا) صورت می گیرد. شرایط تشکیل زمرد که با فشار زیادی باعث تشکیل آن میشود باعث میشود زمرد طبیعی دارای شکستگی های فراوانی باشند. از سوی دیگر فرایند های استخراج و تراش زمرد نیز میتواند به این شکستگی ها بیفزاید.

روش اویلینگ در بهسازی سنگ زمرد

تجار برای کاهش رویت این شکستگی ها آنها را با یک مایع نظیر روغن پر میکنند اولین گزارش و تفسیر چگونگی روغن زدن زمرد توسط پلنی حدود ۵۵ سال بعد از میلاد بوده که به عنوان مرجع روغن زدن زمرد مورد استناد قرار میگیرند. بیش از 90% زمردهای جهان با فرآیندهایی نظیر اویلینگ بهبود می یابند و حتی بعد از استخراج جهت تراشیدن آن آنها را در سطلهای روغن می اندازند. برای تکمیل فرایند بعد از تراش با فشار و حرارت ملایم روغن به درون شکستگی ها وارد میشود و در نهایت منجر به رویت کمتر شکستگی ها میشود

قبل از شروع بهسازی زمرد چه باید کرد؟

برای شروع بهسازی ابتدا باید سنگ کاملا تمیز شود فرایند تمیز کردن سنگ در شرایط گرما موثر تر است اما نباید سنگ جوشانده شود زیرا در شرایط جوشش سنگ دچار شکستگی بیشتری میشود در حالت تمیز کردن عادی از حلال های آلی شامل استن، الکل اتیلن، متیل الکل استفاده کرد و در صورتی که نیاز به تمیز کردن قوی تر باشد از اسید هایی نظیر هیدروکلریک اسید و تیزاب استفاده میشود. لکه های ردیش براون که حاصل از ترکیبات آهنی هستند با اگزالیک اسید برطرف میشود همچنین ناخالصی های جامد تک فازی باآکوارگیا و نیتریک اسید و هیدروکلریدریک اسید و فلوریدریک اسید بسته و.. بسته به نوع ناخالصی های جامد تک فازی برطرف میشوند. بعد از عمل اسید شویی شستشو با آب و صابون و در برخی موارد استفاده از محلول خنثی کننده نظیر جوش شیرین لازم است. این کار می تواند در دمای 40 درجه سانتیگراد انجام شود.

عملیات پرکردن ترکهای زمرد

بعد از تمیز شدن سنگ و خشک شدن آن بهسازی به آسانی با قرار گرفتن سنگ درون محلول پر کننده بر روی صفحه ی داغ در دمای 37 درجه در مدت زمانی به اندازه دو شب آغاز میشود برای موثر تر شدن نفوذ پر کننده قرار دادن آن درون یک مکنده و ایجاد خلا توصیه توجه داشته باشید که در طی این دو روزه دما باید ثابت بماند تا پر کننده بخوبی درون ترکها نفوذ کند. چنانچه نفوذ روغن در زمرد به مقدار کافی نبود غوطه وری در روغن سدر را فزایش دهید و دما را تا ۴۳ درجه افزایش دهید ولی هرگز اجازه ندهید دما از ۳۷ درجه پایین تر بیاید و از ۶۰ درجه فراتر برود.

انواع مواد پر کننده در بهسازی زمرد

چندین ماده در بهسازی پاکی زمرد مورد استفاده قرار میگیرند که به دو دسته اصلی روغن های نظیر چوب سدر، پارافین، روغن وال و رزین نظیر کانادا بالزم ( canada balsam) و اپتیکن تقسیم میشود. مهمترین روغن مورد استفاده روغن سدر (cedar wood oil) است این روغن به صورت سنتی در کلمبیا سال ها برای افزایش پاکی زمرد مورد استفاده قرار میگرفت در گذشته از روغن زیتون نیز در بهسازی زمرد استفاده میشد که امروزه منسوخ شده است. روغن پالما یک روغن مصنوعی بوده که در سال های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۰ به مقدار زیادی برای بهسازی زمرد های کلمبیایی مورد استفاده قرار میگرفتند و این ایراد را داشت که بعد از پر شدگی درون شکستگی با گذشت زمان حالت ابری یا شیری پیدا میکرد.

مواد پرکننده زمرد چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟

یک پرکننده خوب باید بتواند شکستگی را مخفی کند و درون شکستگی جریان یابد ( مایع باشد یا در ابتدا مایع و بعد از ورود سخت و جامد شود ) در طول زمان پایدار بوده یا به راحتی از درون شکستگی برگشت نکند از سوی دیگر ضریب شکست نزدیک به سنگ مورد بهسازی باشد هر ۲ تا ۵ سال مجددا نیاز مجدد اقدام به روغن زدن سنگ بعد از پاکسازی و تمیز آن کرد اما طبق نظر طرفداران استفاده از پر کننده های مصنوعی استفاده از مواد مصنوعی با ماندگاری و استقامت بالا نیاز به بهسازی مجدد نیست. Excel جدید ترین ماده پر کننده که توسط لابراتور آمریکایی معرفی شد که امروزه در زمرد های بسیاری کار شده است. واکس هایی گیاهی یا معدنی و یا beeswax که در بهسازی زمردهای زامبیا استفاده می شود نیز دارای ثبات و پایداری خوبی هستند.

تشخیص پرشدگی شکستگی ها در زمرد بهسازی شده

برای شناسایی عمل بهسازی پر کردن شکستگی ها در زمرد میتوان از دو روش استفاده کرد بررسی سنگ در زیر میکروسکوپ و آنالیز های اسپکتروسکوپی مادون قرمز مناطق پرشده بسته به نوع ماده پر شده میتواند گاهی دارای رنگ زرد تا زرد مایل به قهوه ای باشد. توجه داشته باشید که نمونه های طبیعی زمرد هم می توانند در زوم ده برابر زیر میکروسکوپ بازتاب فلش آبی، نارنجی یا زرد داشته باشند ولی تفاوت اینجاست که نمونه های بهسازی شده برخلاف نمونه های طبیعی فقط در ترکها این بازتاب را دارند.

بیشتر زمردهای پرشده با روغن، محلول پرکننده آنها بوسیله استون حل می شود درصورتی که زمردهایی که بوسیله اپوکسی رزین و هاردنر تثبیت و بهسازی شده اند با این روش پاک نمی شوند. گاهی برخی از تاره کارها با دیدن زمرد های پرشده تصور می کنند اینکلوژنهای طبیعی زمرد است.

زمرد چقدر بهسازی شده است؟

موسسه GIA آمریکا در مقاله ای منتشر شده در مجله ی GEM & GEMOLOGY شماره زمستان ۱۹۹۹ سیستمی برای درجه بندی زمرد های بهسازی شده بر مبنای میزان بهسازی و پر شدگی ها برای بازار و آگهی بیشتر مشتریان در هنگام خرید زمرد ارائه میدهد در این سیستم زمرد های بهسازی شده در سه دسته دارای بهسازی جزئی (minor ) متوسط (moderate) و زیاد (significant) تقسیم میشود. بنابراین بهتر است هنگام خرید به شناسنامه سنگ توجه کنید زیرا روش نگهداری و نیز تاثیر قیمت در هر نوع بهسازی متفاوت می باشد.