در سالهای اخیر، بسیاری از سنگهای قیمتی جدید در مکانهای دوردست و عجیب و غریب کشف شدهاند و هیجان زیادی را در جهان جواهر به وجود آوردهاند. یکی از این لحظات خارقالعاده در آغاز دهه 1990 با کشف گارنت نارنجی خوشرنگ و زنده در مکانی دورافتاده از شمال غربی نامیبیا رخ داد. گارنت اسپسارتیت ماندارین نوع نادری از گارنت نارنجی است که اغلب به دلیل رنگ نارنجی زنده و پویای خود به عنوان گارنت ماندارین (Mandarin Garnet) شناخته می شود. ترکیب این رنگ به همراه ضریب شکست بسیار بالا، گارنت ماندارین را به یکی از درخشانترین سنگهای دنیای گوهرهای رنگی تبدیل کرده است.
نام گارنت ماندارین از کجا می آید؟
“گارنت ماندارین (mandarin garnet) ” یک نام تجاری برای گارنت های اسپسارتیت نارنجی خوش رنگ زنده از نامیبیا و همچنین برای همه گارنت های اسپسارتیت که دارای آن رنگ هستند می باشد. گارنتهای ماندارین در واقع در طیف رنگی از نارنجی مایل به زرد تا نارنجی مایل به قرمز و نارنجی-قرمز وجود دارند. در اواسط دهه 1990، تنها گارنت هایی که با این ویژگی ها مطابقت داشتند، از نامیبیا بودند. در آن زمان نام هلندین (hollandine) برای معرفی آن به عنوان یک سنگ قیمتی جدید و جذاب انتخاب شد. زمانی که مشخص شد هلندین به فلز کمتر شناخته شده ای اشاره دارد، این سنگ به گارنت ماندارین (Mandarin Garnet) تغییر یافت.
ترکیب شیمیایی گارنت اسپسارتیت ماندارین
در حالی که تمدن های باستانی آنها را فقط به عنوان سنگ های قرمز می شناختند، خانواده گارنت در واقع یک خانواده بسیار پربار از رنگهای متفاوت و یک ضیافت برای گوهرشناسان و زمین شناسان به طور یکسان است!. هر یک از اعضای این خانواده بزرگ در یک سیستم کریستالی ایزومتریک تشکیل می شود که اغلب به صورت دوازده وجهی یا “گوی های تمام وجه” یافت می شود.
با این حال، هر کدام به دلیل تغییرات جزئی در ساختار شیمیایی خود دارای خواص و رنگهای متفاوتی هستند و حتی برخی از آنها دارای مقادیر جزئی از دو مجموعه عنصر هستند. بنابراین گارنت ماندارین ده یا چند خواهر و برادر در رنگهای مختلف دارد که هنوز انواع جدیدی از آنها یافت میشود. گارنت ماندارین خود نوعی اسپسارتیت با مقداری آلماندین است و رنگ نارنجی روشن خود را مدیون وجود منگنز است.
به طور دقیق میانگین ترکیب آنها 85 درصد مول اسپسارتیت، 12.5 درصد گارنت پیروپ و 2.5 درصد گارنت گروسولار بود. محتوای بالای منگنز (Mn) اسپسارتیت به آنها رنگ نارنجی قابل توجهی به آنها داد.
در سال 1998، نیجریه شروع به تولید اسپسارتیت با کیفیت گوهری (%95 مول) با رنگ نارنجی نزدیک به سنگهای یافته شده در نامیبیا کرد. در سال 2007، اسپسارتیت نارنجی مرغوب با ترکیبی بسیار نزدیک به سنگ های نامیبیا در تانزانیا کشف شد: 77.5% اسپسارتیت، 17.9% پیروپ و 4.6% گروسولار.
چه بر اساس رنگ، منبع و یا ترکیب شیمیایی تعریف شود، گارنت ماندارین در دنیای جواهرات سر و صدا ایجاد کرد. گارنت های اسپسارتیت کمیاب هستند و راف قابل تراش آنها حتی کمیاب ترند.
معادن گارنت ماندارین
گارنتهای اسپسارتین در تعدادی از مناطق در سراسر جهان از جمله برزیل، برمه، ماداگاسکار، موزامبیک، نامیبیا، نیجریه، سریلانکا و ایالات متحده (بخش سن دیگو، کالیفرنیا و امیلیا کورتهوس، ویرجینیا) یافت شده است. از میان این منابع، امروزه مهمترین آنها تانزانیا، نیجریه و شمال غربی نامیبیا، در مجاورت رودخانه مارینفلوس (Marienfluss) و منطقه Kunene است.
آفریقا
در کمتر از پنج سال، معادن آن تخلیه شد و منطقه بسته شد. بازیابی برنامه ریزی شده این مواد از سنگ بستر دگرگونی در زمین ناهموار اطراف اولین کشف دشوارتر خواهد بود. کریستال های به دست آمده از لایه سطحی این ناحیه حاوی اینکلوژنهای متعددی از ترمولیت هستند، اما کریستال های تمیزتر در زیر آن قرار دارد.
در سال 1999، منبع جدیدی در منطقه ای دورافتاده در نیجریه کشف شد. اگرچه این سنگها زردتر از بلورهای نارنجی نامیبیا بود، اما اندازه و فراوانی مواد باعث شد تا عموم مردم بیشتر از آن آگاه شوند و تقاضا برای گوهرهای اسپسارتین افزایش یابد. با وجود انتظارات زیاد، این ذخایر نیز به سرعت تخلیه شد. به دست آوردن سنگها از منطقه نیجریه به صورت پراکنده است و فقط در مقادیر کم از تاجران بومی محلی در دسترس است. در حال حاضر، توسعهدهندگان در حال بررسی یک منبع جدید امیدوارکننده از گارنت هایی با محتوای منگنز بالا (مطمئناً 90٪ یا بیشتر) هستند که در دایک پگماتیت Alto Mirador غنی از جواهر در پارایبای برزیل قرار دارد.
تراش
اسپسارتیت ها معمولاً مشابه سنگ های رنگی دیگر تراش داده می شوند و تراشهای بیضی، کاشن، تریلیون ها و زمردی رایج ترین هستند. سایر اشکال محبوب گارنت ماندارین شامل گرد، مارکیز، قلب و اشکی است. فقدان پلوکرویسم به این معنی است که جهت گیری در تراش مشکلی ایجاد نمی کند و شکل متساوی الاقطار بودن راف نیز به طور کلی بازده خوبی را از راف تا برش فراهم می کند. اسپسارتیتهایی با تراش دامله نیز در مواردی دیده میشوند، بهویژه با اسپسارتیتهای ماندارین نامیبیا، که اینکلوژن بیشتری در آنها وجود دارد.
قیمت گارنتهای ماندارین
پرتقالی خالص، معروف به نارنجی ماندارین یا فانتا، بسیار کمیاب است و تنها در چند منبع در آفریقا، به ویژه در نیجریه، یافت شده است. این اسپسارتین های اعلی مورد توجه کلکسیونرهای گوهرسنگها هستند. قیمت و ارزش گارنت اسپسارتین با توجه به وزن و کیفیت سنگ متفاوت است.
رنگ و پاکی مهمترین عوامل تعیین کننده ارزشگذاری آن هستند. نارنجی خالص Vivid ، به خصوص پاک و در اندازه های درشت با ارزش ترین آنها است. درواقع گارنتهای ماندارین بیشتر از 10 قیراط بسیار نادر هستند. موزه علوم طبیعی هیوستون یک انگشتر طلا با گارنت ماندرین 39.35 قیراطی با تراش فست دارد. التبه نمونه های مایل به قرمز و نارنجی و نارنجی مایل به قرمز نیز از در کیفیت های بالا ارزشمند هستند. نمونه هایی با رنگ ثانویه قهوه ای متمایز یا سنگ هایی که به شدت ناپاک می شوند، ارزش کمتری دارند.
قیمت ها از حدود 200 دلار در قیراط برای سنگ های نارنجی-قرمز با کیفیت بالا تا بیش از 2000 دلار در هر قیراط برای نارنجی vivid در اندازه های بزرگ متغیر است.
بهسازی و سنتتیک
این سنگ های قیمتی معمولاً هیچ نوع بهسازی یا بهبودی روی آنها انجام نمی شود، بنابراین آنها را برای کلکسیونرها و علاقه مندان به گوهرهای طبیعی بسیار مطلوب می کند. تا کنون لابراتوارها گارنت ماندارین را سنتز نکرده اند. با این حال، شیشه نارنجی و همچنین گارنت آلومینیوم ایتریوم نارنجی (YAG)، یک گارنت سنتتیک، به عنوان بدل استفاده شده است.