واولیت (Wavelite) یک کانی کمیاب متعلق به گروه فسفات ها است که به دلیل تشکیل بلورهای متمایز خود، که اغلب به شکل خوشه ای، استالاکتیت، کریستال های سوزنی مانند ریز و تیغه ای از ساختارهای کروی و شعاعی رخ می دهد، مشهور است. واویلیت عمدتاً از فسفات آلومینیوم هیدراته تشکیل شده است و فرمول شیمیایی آن معمولاً به صورت Al3(PO4)2(OH)3·5H2O ارائه می شود.
واولیت برای اولین بار در سال 1805 در High Down، Filleigh، Devon، انگلستان توصیف شد و توسط ویلیام بابینگتون در سال 1805 به افتخار دکتر ویلیام واول (Wavell 1750-1829)، یک پزشک، گیاه شناس، مورخ و طبیعت شناس ساکن دوون که این کانی را مورد توجه کانی شناسان همکار خود قرار داد، نامگذاری شد.
مشخصات گوهرشناسی واولیت
واولیت یک فسفات بر اساس آلومینیوم است که معمولاً به رنگ سبز یا سبز-زرد دیده می شود. با این حال، می توان آن را در انواع سفید، زرد، قهوه ای، قهوه ای مایل به سیاه، آبی و حتی بی رنگ نیز یافت. رنگ می تواند به صورت منطقه بندی یا وصله ای باشد.
هنگامی که واویلیت در طول کروی شکل خود شکسته می شود، ساختار کریستالی شعاعی از خود نشان می دهد. رنگ ممکن است در این محل از سبز روشن تا سبز تیره متفاوت باشد، شدت رنگ به دلیل وجود مقدار وانادیوم در ساختار کانی است.
واولیت در مقیاس سختی موس بین 3.5 تا 4 قرار می گیرد که باعث می شود نسبتا نرم و به راحتی خراشیده شود. هنگامی که واولیت روی سطح چینی بدون لعاب خراشیده شود، رنگ خاکه سفیدی بر جای می گذارد. وزن مخصوص واولیت بین 2.3 تا 2.4 است .
واولیت دارای سیستم بلوری ارتورومبیک است که بیشتر در توده های شعاعی یا کروی کریستال های تیغه ای یا سوزنی شکل یافت می شود. این سنگدانه ها می توانند اشکال تاولی شکل، کروی و یا حتی استلاکتیکی ایجاد کنند.
جدول مشخصات واولیت | |
---|---|
ترکیب شیمیایی | Al3(OH)3(PO4)2 · 5H2O |
سیستم بلوری | ارتورومبیک |
رنگ | سفید، سفید مایل به سبز، سبز، سبز مایل به زرد، زرد، زرد قهوه ای، قهوه ای تا سیاه مایل به قهوه ای. به ندرت بی رنگ، مایل به آبی. |
شفافیت | مات تا اوپک |
رخ | در یک جهت عالی |
شکستگی | صدفی تا ناصاف |
جلا | زجاجیه؛ همچنین صمغی تا مروارید. |
ضریب شکست نور | 1.520-1.561 |
اختلاف شکست مضاعف | 0.025 |
سختی موس | 3.5-4 |
وزن مخصوص | 2.36 |
فلورسانس | در طول موج بلند فلورسانس دارد |
واولیت در کجا یافت می شود
واولیت به عنوان یک کانی ثانویه طبقه بندی می شود، به این معنی که به طور مستقیم از تبلور ماگما در سنگ های آذرین منشاء نمی گیرد. این کانی همراه با کرندالیت و واریسیت در شکستگیهای سنگهای دگرگونی آلومینیومی ، در مناطق گرمابی و در نهشتههای سنگ فسفات رخ میدهد. در مکانهای مختلف به ویژه در کوه آیدا، منطقه آرکانزاس در کوههای اواچیتا یافت میشود.
واولیت در مکان های مختلفی در سراسر جهان یافت می شود، از جمله:
آمریکای شمالی:
آرکانزاس، ایالات متحده: کوههای اواچیتا آرکانزاس، بهویژه منطقه کوه آیدا، به دلیل تولید برخی از بهترین نمونههای واولیت در جهان مشهور هستند. اینها اغلب در رنگهای های خیره کننده سبز و زرد-سبز، با فرم کریستالی شعاعی یا کروی هستند.
پنسیلوانیا، ایالات متحده: شهرستان چستر در پنسیلوانیا دارای رسوبات واولیت است که به دلیل رنگهای سبز کمرنگ تا سفید و الگوهای ستارهای معروف است.
کالیفرنیا، ایالات متحده: کالیفرنیا همچنین دارای رسوبات واولیت است، اگرچه در مقایسه با سایر مکان ها کمتر رایج هستند.
اروپا:
انگلستان: در High Down Quarry در دوون، انگلستان، هنوز هم نمونههای واولیت عالی تولید میکند. اینها معمولاً رنگ سبز یا زرد-سبز و ساختار بوتریوئیدی را نشان می دهند.
آلمان: آلمان دارای چندین کانسار واولیت است، به ویژه در مناطق ایفل و هارتز. اینها اغلب واولیت را در رنگ های مختلف از جمله سبز، زرد و قهوه ای تولید می کنند.
جمهوری چک: جمهوری چک همچنین دارای رسوبات واولیت است که بهخاطر نمونههای سبز و قهوهای شفاف تا مات شناخته میشوند.
سایر مکان های قابل توجه:
مراکش: واولیت در تعدادی از نقاط مراکش از جمله مناطق Ouarzazate و Errachidia یافت می شود.
چین: واولیت در تعدادی از نقاط چین از جمله استان های هونان، جیانگشی و آنهویی یافت می شود.
تاسمانیا، استرالیا: این ایالت جزیرهای دارای ذخایر واولیت است که به دلیل رنگهای سبز کمرنگ تا سفید و ساختارهای کریستالی شعاعی معروف هستند.
بولیوی: بولیوی دارای ذخایر واولیت است که نمونه هایی را در طیف وسیعی از رنگ ها از جمله سبز، زرد و آبی تولید می کند.
برزیل: واولیت را می توان در برزیل نیز یافت، با ذخایری که نمونه های سبز و زرد-سبز را تولید می کند.
واولیت یک کانی کلکسیونی بی نظیر است!
واولیت یک کانی بسیار جالب است که برای کلکسیونرها شناخته شده است و معمولا نمونه های سالم و زیبای آن قیمت های بالایی تا چند صد دلار دارند. ظاهر آن در رنگ سبز مایل به زرد در حالت شعاعی ما را به یاد ورقه های خشک پولکی لیموامانی یا میوه کیوی می اندازد. واولیت آبی کمتر رایج است اما به دلیل رنگ چشمگیرش بسیار مورد توجه است. این رنگ آبی اغلب نتیجه وجود آهن در کریستال های آن است. نمونه های واولیت آبی می توانند بسیار خوش رنگ و جذاب باشند.
از آنجایی که کلاسترهای شعاعی واولیت میتوانند خرده شوند، تراش آن برای یک جواهر بسیار دشوار می شود. کریستال های منفرد در خوشه ها بسیار کوچک هستند.
تراش های جواهری میتوانند دامله و همچنین شکلهای آزاد را از این مواد بسازند. هنوز هیچ تراش فستی از این کانی گزارش نشده است.