بهسازی سنگهای قیمتی، گوهر شناسی و سنگ شناسی
چگونگی رنگ بخشی زرد به عقیق به کمک بهسازی شیمیایی
روش های رنگ بخشی زرد به عقیق متفاوت می باشند و با محلول های متفاوتی می توان انواع عقیق را به رنگ زرد زیبایی تبدیل کرد. در ایران بسیاری از عقیق های زرد برزیلی روزانه وارد کشور می شوند و در این بین برخی از انواع بیرنگ عقیق نیز با این روش ها بهسازی می شوند. بدیهی است که هنگام فروش باید فروشنده به مشتری سابقه سنگ را بگوید چه بسا برخی از این سنگها تثبیت رنگ نیز نداشته و به مرور زمان بسته به نوع بهسازی خود کمرنگ می شوند. در این مقاله می آموزیم که چه روش هایی برای رنگ کردن عقیق به رنگ زرد وجود دارد.
فهرست مطالب
بهترین روش رنگ بخشی زرد به عقیق
مرحله اول استفاده از محلول بیکربنات قوی
برای رنگ بخشی زرد به عقیق از محلول پتاسیم دی کرومات استفاده می کنیم ولی قبل از آن ابتدا باید نمونه های عقیق را در یک محلول بیکربنات قوی قرار دهیم، البته می توانید از جوش شیرین هم استفاده کنید ولی نمونه ها مدت بیشتری باید در محلول آب و جوش شیرین غوطه ور باشند.
بی کربنات یک باز است و در اینجا نقش خنثی سازی را ایفا می کند که باعث می شود در محلول اسید نیتریک، تثبیت بهترانجام گردد، هم چنین بیکربنات باعث می شود میزان نفوذ و اشباع سازی بیشتر شود.
از این رو بهترین بیکربنات برای این منظور بیکربنات پتاسیم می باشد مدت زمان لازم برای غوطه وری در محلول بی کربنات پتاسیم ۷۲ الی ۱۰۰ ساعت می باشد برای جوش شیرین یا همان بیکربنات سدیم بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ ساعت می باشد.
مرحله دوم استفاده از پتاسیم دی کرومات
بعد از غوطه وری در محلول بیکربنات باید نمونه ها را بدون گرمادهی و در دمای اطاق خشک کنید، مدت زمان ۲۴ ساعت کافی خواهد بود بعد از این مرحله عقیق ها را به مدت زمان ۴۰۰ الی ۷۰۰ ساعت در محلول پتاسیم دی کرومات قرار می دهیم.
این بار بعد از این مرحله، عقیق ها را در دمای ۸۰ درجه و مدت زمان ۱ ساعت می خشکانیم برای تثبیت رنگ بدست آمده از نیتریک اسید استفاده می کنیم، مدت زمان ۲۰۰ تا ۳۰۰ ساعت کافی خواهد بود.ترجیحا اسید را رقیق نکنید مگر اینکه بخواهید رنگ دیگری بدست بیاورید. بعد از اشباع شدن در اسید نیتریک، عقیق ها را در دمای ۱۲۰ درجه و به مدت یک ساعت حرارت دهی می کنیم با کم و زیاد شدن حرارت و همچنین مدت زمان اشباع شدگی می توان طیف های متنوع رنگ زرد را بدست آورد. رنگ بدست آمده در برابر نور خورشید و عوامل محیطی مصونیت خواهد داشت.
سوالات و نکاتی که باید جهت رنگ کردن عقیق در این روش بدانید
- آیا این مراحل باید روی عقیق شفاف بی رنگ انجام شود تا طیف زرد حاصل گردد؟ رنگ اولیه ی عقیق در بدست آوردن رنگ نهایی تاثیر گذار هست. در هر صورت استحصال طیف رنگ یکسان در یک نمونه عقیق به دو عامل رنگ اولیه ی عقیق و مدت و میزان اشباع شدگی بستگی دارد.
- آیا تمام مراحل حرارت دهی عقیق با واسطه گچ ریخته گری انجام می شود؟ در دماهای بالای ۱۲۰ درجه حتما استفاده کنید اما زیر ۱۲۰ درجه با کنترل دما می توانید از رسیدن شوک حرارتی به عقیق جلوگیری کنید.
- جنس ظروفی که برای محلول ها و اسیدهای مختلف استفاده می شود چه باید باشد؟ ترجیحا ظروف شیشه ای. برای حلال ها هم بستگی به نوع اثر دارد مثال در حلال دی متیل فرمامید از برخی ظروف پالستیکی نمی توانید استفاده کنید.
روش دوم رنگ بخشی طیف زرد تا سبز به عقیق
نوع طیف در این روش، بستگی به رنگ عقیق دارد. برای استحصال این رنگ ابتدا عقیق های بی رنگ یا کمرنگ را در اسید هیدروکلریدریک نمونه ی صنعتی و نه آزمایشگاهی قرار می دهیم. مواد شیمیایی آزمایشگاهی گران قیمت هستند زمان لازم برای اسید شویی به اندازه ی نمونه ها بستگی دارد.
بهترین نتیجه برای نمونه های تراش خورده و قبل از پولیش حاصل می شود ولی اسالیس های عقیق هم قابلیت استحصال این رنگ را دارند. طبیعتا هرچه قدر اسلایس ها بزرگتر باشند از هر نظر، مقدار بیشتری باید داخل اسید هیدروکلریدریک قرار بگیرند.
بعد از مرحله ی اسید شویی فرآیند حرارت دهی را به آرامی آغاز می کنیم فرق عمده حرارت دهی در این روش با سایر روش ها استفاده از دمای بالاست. در این روش نمونه ها تا ۹۵۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۶ تا ۸ ساعت حرارت دهی می شوند.
حرارت دهی عقیق در این روش چگونه است؟
همانطور که قبلا در مقاله ای این روش را کاملا بیان کردیم برای حرارت دهی سنگ جهت بهسازی می توانید از همان گچ های ریختگی استفاده کنید یا خاکستر یا خاک رس پخته شده یا کائولن گچ ریختگی از رسیدن شوک حرارتی به عقیق تا حدود زیادی جلوگیری می کند و لی بازهم برای احتیاط، دما را آرام آرام بالا ببرید و بعد هم به آرامی خنک کنید.
حرارت دهی باید به آرامی صورت گیرد تا عقیق دچار شوک حرارتی نشود، ابتدا ۱۰ درجه ۱۰ درجه و به مرور تا ۵۰ درجه دما را بالا می بریم. البته هر چقدر زمان و دما کمتر باشد رنگ های ضعیف تری ایجاد می شود. اگر از گچ مخصوص استفاده کنید عقیق ها دچار ترک خوردگی نمی شوند.
روش سوم: استفاده از محلول سدیم دی کرومات در بهسازی عقیق
سدیم دی کرومات محلولی اسیدی که رنگ مایل به زرد دارد استفاده از این روش احتیاجی به حرارت دهی ندارد، در واقع حرارت برای این محلول بسیار خطرناک است حرارت دهی این محلول باعث ایجاد یک ترکیب سمی می شود، بنابر این به هیچ وجه آنرا حرارت دهی نکنید
تذکر: این محلول نباید با پوست تماس داشته باشد، باعث بروز سوختگی پوست می شود.
مدت زمان، تقریبی وتجربی هست، به محض اشباع شدگی رنگ نمونه ها کامال زرد می شود. این محلول با محلول های دیگر فرق دارد، عموما پس از اشباع شدگی کامال تغییر رنگ می دهد. گاهی اوقات حتی رنگ بیش از حدی به نمونه ها می دهد که باید نمونه ها را در آب قرار بدهید تا اضافه ی محلول از آنها خارج گردد.
اگر رنگ زرد بسیار تند و زننده ای ایجاد شد می توانید چند روز آنها را در آب قرار بدهید تا رنگ بهتری ایجاد کند. نکته ی دیگر در این روش، ناپایداری رنگ آن هست، یعنی در برابر نور شدید به خصوص نور خورشید بسیار آسیب پذیرهستند.
سلام من یه انگشتر دارم که رنگش قرمز مایل به نارنجی بود بعد خواستم ببینم اصله یا نه حرارتش دادم رنگش از قرمز مایل به نارنجی به زرد تغییر کرد و قبل از اینکه حرارتش بدم یک طرف انگشتر یکی دو رگه دیده می‌شد ولی بعد از حرارت یک سری خطوط زیاد مانند ترک در سرتاسر انگشتر دیده میشه لازم به ذکره که بگم انگشتر
بعد از حرارت اصلا شکسته نشده آیا این انگشتر عقیق هست یا نه؟
این تست های تخریبی و الکی چیزی رو درباره ماهیت سنگ ثابت نمیکنه.
من یه انگشتر نقره عقیق پرتقالی رنگ خریدم به اسم یمنی هم خریدم. بعد مدتی عکساش رو به یه گوهر تراش با سابقیه نشون دادم گفتن عقیقت یمنی نیست فقط تراشش یمنیه اما خود سنگ مال یمن نیست و ملاکشون هم اینه که چند نمونه عقیق یمنی قدیمی مال بیست سال پیش دارن و با اونها مقایسه کردن و میگن عقیق من یمنی نیست میگن عقیق من رنگ شده است اما قبلا به یه گوهر تراش دیگه نشون دادم گفتن یمنیه و رنگ هم نشده. الان چطور باید این همه تفاوت در تشخیص رو برا خودم هضم کنم من الان سردرد گمم و اصلا گیج شدم و نمی دونم حرف کدوم یکی رو قبول کنم شما راهنمایی کنید که چطوری میشه یه سنگ عقیق پرتغالی رو بررسی کرد و با توجه به چه ویژگی هایی میشه فهمید رنگ شده است… چون توی مقاله های سایت هم گفتین که لانه زنبوری داشتن اصلا ملاکی برا تشخیص اصل یا غیر اصل بودن عقیق نیست. لانه زنبوری هم داره و یه سری بند هایی توش دیده میشه که انگار شفافه و لایه لایه دیده میشه( البته فقط یه طرف اینجوری دیده میشه اما وقتی از جلو نور می اندازی روش، در بیرونی ترین لایهپشت نگین عقیق یه طرحی هست شبیه برگ درخت چجوری براتون بگم جالبه. نظر شما چیه ممنون میشم راهنماییم کنید که الان حقیقتا در مورد عقیق انگشترم باید چه فکری بکنم.
سلام این مقالات رو با دقت بخونید :
کارنلین و همچنین تشخیص عقیق یمنی
سلام و عرض ادب
چطوری میشه شجر های دودی رو سفید کرد؟یا چه موادی میشه این کارو انجام داد؟ممنون میشم جواب بدید
سلام من مقدار زیادی عقیق راف زرد سبلان 8 سال پیش خریدم و تازه شروع به تراش کردم بعد از تراش و پولیش سنگ ها را یه کنار گذاشتم زیر آفتاب پشت شیشه و بعد چند روز به ناگاه دیدم که بخشی از رنگ سنگ ها رفته یعنی بخشی از سنگ زرد و بخشی دیگر بیرنگ شده است . لذا برایم سوال شد که این تغییر رنگ ناگهانی علتش چیست ؟
آیا رادیواکتیو بودن منطقه سبلان است
آیا مربوط به نوع پولیش من است
آیا مربوط به چسب پشت کار
یا مربوط به ماده پولیش من است
و یا اصلا عقیق هایی گه کلوخه گرفتم همه رنگ شده بوده اند؟
لطفا راهنمایی کنید با تشکر
سلام . برخی راف ها رو هم قبلش بهسازی میکنن و اگر درست بهسازی نشن ، ممکنه در معرض آفتاب رنگشون بره. ولی من فکر نمیکنم دلیلش این باشه. به طور کلی مناطقی از ایران هست که رنگ عقیق های زردشون ناپایداره متاسفانه و با آفتاب و بخصوص بعد از تراش کمرنگ میشن. این موضوع رو یکی از همکارا بررسی کرده بود. دلیلش هرچی هست، بهتره این نوع عقیق ها با روش شیمیایی بهسازی بشن..
سلام مجدد و تشکر از استاد عزیز جناب آقای کرمی
با توجه به سوال قبلی من و جواب شما بزرگوار شما کدوم روش را برای تثبیت و پایداری رنگ خودشون و یا رنگ کردن عقیق های زرد سبلانی که من گرفته ام توصیه می کنید و نیز در این میان اگر محبت کنید و برای 1 کیلو عقیق راهنمایی کنید ممنون میشم
روش بی کربنات خوبه ولی با توجه به اینکه این کار کلی آزمون و خطا داره و داستانای خودش، ببرین پیش یه بهساز کار ماهر…
باسلام میخواستم بدونم که این توپی های چند رنگ سلیمانی های خراسانی هارو چطوری رنگ میکنن وقطی برش میخورند سه چهار رنگ مخلوط هستند ؟
اقا رنگ کردن عقیق سوسنی رو میخام بدونم عقیق راف ؟
چطور رنگ میکنن
سلام اطلاعات درستی در این باره ندارم متاسفانه
سلام آقا من یه انگشترعقیق زرد یمن دارم دادیم نقره فروش رکابشوبریدکوچیک کنه نمی‌دونم چرا رنگ سنگ تیره شده یکم قبلاخیلی زردو شفافو خوشگل بود به نظرتون چیکارکنم درستشه
سلام تنها راه اینه بدین سنگ رو دوباره پولیش بدن. اگر درست نشد ممکنه سنگ دستکاری شده بوده باشه.
سلام میخواستم روش پخت سنگ عقیق یمن رو بدونم چطوره . برای بهسازی رنگ سنگ اولیه و بهتر شدن رنگ سنگ بعد پخت