صدف آبالون و کاربرد آن در جواهرات

صدف ها از قدیم الایام برای تزیین و زیورآلات استفاده می‌شدند. مروارید و صدف آبالون دارای رنگ‌های درخشان و رنگین تاب است. آبالون متعلق به شاخه نرم تنان و دسته گاستروپودا (شکم پایان از جمله حلزونها) است. صدف آبالون به عنوان منبع غذایی برای فرهنگ های حاشیه اقیانوس آرام بسیار ارزشمند بوده و گوشت آن به عنوان یک غذای لذیذ در نظر گرفته می شود. مردم مائوری نیوزلند آن را پائوا (Pāua) می نامند. نام آبالون (abalone) از کلمه اسپانیایی abulón گرفته شده است. اسپانیایی ها به دلیل شکل گوش مانند آنها، از این نرم تن دریایی با نام oreja de mar به معنای “گوش دریا” یاد می کردند.

تاریخچه

صدف آبالون برای قرن ها در سراسر جهان به عنوان منبع غذا و اقلام تزئینی برداشت شده است. صدف‌های آبالون و مواد مرتبط با آن، مانند مرواریدهای پنجه‌مانند و ناکر آن‌ها، به عنوان جواهرات و برای دکمه‌ها، سگک‌ها و منبت کاری‌ها استفاده شده است. این صدفها در مکان‌های باستان‌شناسی در سرتاسر جهان یافت شده‌اند، از نهشته‌های 100 هزار ساله در غار بلومبوس در آفریقای جنوبی تا آبالون های تل زباله تاریخی چینی در جزایر کانال شمالی کالیفرنیا.

قبایل بومی آمریکای شمالی هزاران سال پیش از صدف آبالون برای وسایل تزئینی استفاده می کنند. صدفها به صورت سکه های دایره ای به نام “whello” برش می خوردند که به عنوان ارز برای تجارت استفاده می شد. “whello” در سایت های باستان شناسی بومی آمریکا در آریزونا، کلرادو، نیومکزیکو و یوتا پیدا شده است.

حداقل برای 12000 سال، آبالون ها به حدی در اطراف جزیره های دریای مانش (متعلق به انگلستان) برداشت می شدند که اندازه سایز صدفهای این منطقه در چهار هزار سال پیش کاهش یافت. پرورش آبلون در اواخر دهه 1950 و اوایل دهه 1960 در ژاپن و چین آغاز شد. از اواسط دهه 1990، تلاش‌های موفقیت‌آمیز زیادی برای پرورش تجاری آبالون به منظور مصرف صورت گرفته است و امروزه استرالیا از پیشتازان این صنعت است.

 صدف آبالون چیست؟

آبالون یک گاستروپود دریایی معمول ( نرم تنان یم کپه ای) متعلق به خانواده “دریا گوشان” و سرده هالیوتیس (Haliotis) است. نرم تنان آبالون در امتداد آب های ساحلی در سراسر جهان پراکنده شده اند و با زیستگاه های سنگی مرتبط هستند. آنها به‌عنوان غذاهای دریایی غنی از مواد مغذی شناخته می‌شوند. پوسته آبالون ها ساختار مارپیچی دارد و با چندین منافذ تنفسی باز در یک ردیف در نزدیکی لبه بیرونی پوسته مشخص می شود.

لایه داخلی ضخیم پوسته حلزونی گوش‌شکل آن‌ها نیز از ماده ناکر به عنوان “مادر مروارید” شناخته می‌شود ، تشکیل شده است که در بیشتر انواع آنها دارای پدیده رنگین کمانی زنده و پر انرژی نحصربه‌فردی است که در زیورآلات محبوب هستند. ابعاد آبالون ها از 20 میلی متر (Haliotis pulcherrima) تا 200 میلی متر متغیر است در حالی که در Haliotis rufescens با 30 سانتی متر بزرگترین نوع آبلون ها است.

پدیده ایریدیسنسی (رنگین تابی) در صدف آبالون

ایریدیسنس یا رنگین تابی یک پدیده نوری است که اغلب در مواد گوهری، و همچنین در صدف‌ها و مرواریدها مشاهده می‌شود. اورینت (Orient) اصطلاح خاصی برای اثر رنگین کمانی است که به تداخل و پراش نور در ساختار پلاکتی چند لایه آراگونیت نسبت داده می شود. صدف ها و مرواریدهای تولید شده توسط گونه هالیوتیس بالاترین درجه رنگین تابی را با طیف کاملی از رنگ های رنگین کمان متمایز ایجاد می کنند.

این رنگ‌ها به دلیل ساختار ظریف مشبک ایجاد شده توسط لایه‌های نازک و نزدیک به هم، شبیه به توری پراش (در فیزیک اپتیک) ایجاد می‌شوند. این ویژگی خارق‌العاده ظاهری جذاب به صدف، مروارید و نوع پرورش یافته تاولی تجمعی «مروارید میب (mabe)» تولید شده توسط نرم تنان آبالون می‌دهد و آنها را به طور گسترده در صنعت گوهر و جواهرات محبوب می‌کند.

ساختار پوسته صدف آبالون

پوسته آبالون ها محدب، گرد تا بیضی شکل است و ممکن است بسیار کمانی یا بسیار مسطح باشد. پوسته اکثر گونه ها دارای یک مخروطی کوچک و مسطح و دو تا سه حلقه مارپیچی است. پیچش آخر که به نام پیچش بدن شناخته می شود گوشواره شکل است، به این معنی که صدف شبیه گوش است که باعث ایجاد نام رایج “پوسته گوش” شده است. Haliotis asinina شکلی متفاوت دارد، زیرا درازتر و ورقلمبیده تر است. پوسته Haliotis cracherodii cracherodii نیز غیرمعمول است زیرا شکلی تخم مرغی شکل دارد، بدون منفذ، مارپیچ مخروطی بیرون زده و دارای دنده‌های خاردار است.

شکاف گوشته در صدف یک شیار در پوسته را تحت تأثیر قرار می دهد که در آن ردیف سوراخ های مشخصه آبالون وجود دارد. این سوراخ ها روزنه های تنفسی برای تخلیه آب از آبشش ها و برای رهاسازی اسپرم و تخمک هستند. آنها چیزی را تشکیل می دهند که به عنوان سلنیزون شناخته می شود، که با رشد پوسته تشکیل می شود. این سری از 8 تا 38 سوراخ نزدیک به لبه جلویی صدف است. فقط تعداد کمی به طور کلی باز است. سوراخ های قدیمی تر به تدریج با رشد پوسته و ایجاد سوراخ های جدید بسته می شوند. هر گونه دارای تعداد معمولی سوراخ باز، بین 4 تا 10، در سلنیزون است.

قسمت بیرونی پوسته شیاردار و مات است. رنگ پوسته صدف از گونه ای به گونه دیگر بسیار متغیر بوده که ممکن است منعکس کننده رژیم غذایی حیوان باشد. ناکر رنگین تاب، که داخل پوسته را می پوشاند از رنگ سفید نقره ای تا صورتی، قرمز و سبز-قرمز تا آبی تیره، سبز تا بنفش متغیر است.
این حلزون ها با پای پهن و عضلانی خود به سطوح سنگی در اعماق زیر ساحلی محکم می چسبند، اگرچه برخی گونه ها مانند Haliotis cracherodii قبلا در منطقه جزر و مدی رایج بودند. آبالون ها در اندازه نسبتاً کوچک به بلوغ می رسند. باروری آنها زیاد است و با اندازه آنها افزایش می یابد و هر بار از 10000 تا 11 میلیون تخم می گذارند. بزرگسالان از جلبک ها تغذیه می کنند.

سختی صدف آبالون چقدر است؟

سختی پوسته آبالون حدودا 3.5 در مقیاس موس است. سختی آن نسبت به دیگر صدفها فوق العاده قوی است و از کاشی های کربنات کلسیم میکروسکوپی که مانند آجر روی هم چیده شده اند ساخته شده است. بین لایه های کاشی یک ماده پروتئینی چسبنده وجود دارد. هنگامی که به پوسته آبالون ضربه وارد شود، کاشی ها به جای خرد شدن می لغزند و پروتئین کشیده می شود تا انرژی ضربه را جذب کند.

دانشمندان مواد در سراسر جهان در حال مطالعه این ساختار کاشی کاری شده برای تولید در مورد محصولات سرامیکی قوی تر مانند زره بدن هستند. لازم به ذکر است گرد و غبار ایجاد شده از آسیاب کردن و تراش پوسته آبالون خطرناک است.

صدفهای آبالون در کجا یافت می شوند؟

خانواده هالیوتیدها در امتداد آبهای ساحلی هر قاره، به جز سواحل اقیانوس آرام آمریکای جنوبی، سواحل اقیانوس اطلس آمریکای شمالی، قطب شمال، و قطب جنوب پراکندگی جهانی دارند. اکثر گونه‌های آبالون در آب‌های سرد، مانند سواحل نیوزلند، آفریقای جنوبی، استرالیا، آمریکای شمالی غربی و ژاپن یافت می‌شوند. پیدایش آبالون ها به حداقل 30 میلیون سال پیش برمی‌گردند. گونه های آبالون به دلیل صید بی رویه و اسیدی شدن اقیانوس ها از دی اکسید کربن انسانی، در معرض انقراض قرار دارند، زیرا کاهش pH باعث فرسایش پوسته آنها می شود.

مروارید آبالون

مروارید آبالون یکی از زیباترین و غیرمعمول ترین مرواریدها است. رنگ‌های مروارید آبالون غنی و عجیب هستند. کمیاب‌ترین و باارزش‌ترین رنگ‌های آبی و سبز طاووسی اشباع را ارائه می‌دهند. بافت مواج در پوسته نتیجه نوسانات فصلی در رژیم غذایی آبالون است.

بهسازی

تقریبا همه صدفهای آبالون تراش خورده که برای آویز یا انگشتر استفاده می شوند، بهسازی به روش دابلت می شوند. بدین ترتیب که پشت آنها با نوعی پلاستیک یا چسب محکم سازی می شود. در نمونه های دیگر ممکن است با کوارتز یا شیشه نیز دابلت شوند. این بدین دلیل است که هنگام سوار کردن آنها روی فلز نشکند.

مراقبت از جواهرات صدف آبالون

آبالون و مروارید آبالون نسبتا نرم و سختی پایینی دارند، بنابراین اغلب در پلاک یا انگشترهایی کاملا محافظت شده سوار می شوند. به یاد داشته باشید که این جواهرات ارگانیک هستند و باید با احتیاط بیشتری بخرج دهید. از شوینده التراسونیک یا بخارشوی یا مواد شیمیایی استفاده نکنید. این گوهر را در پارچه ای نرم و دور از سایر جواهرات نگهداری کنید تا از محافظت آن اطمینان حاصل کنید.