کانی رودوکروزیت (Rhodochrosite) و انواع معادن آن

رودوکروزیت (Rhodochrosite) یک کانی کربنات منگنز است که کمتر در تجارت گوهرها دیده می‌شود. اگرچه رنگ پررنگ صورتی تا قرمز روشن آن مورد توجه تاجران گوهرسنگ است، سختی کم (3.5 –4 در مقیاس موهس) و رخ کامل در {101¯1} آن را به یک سنگ کلکسیونی تبدیل کرده است. نمونه های کریستالی براق و خوش فرم رودوکروزیت بسیار مورد توجه کلکسیونرهای معدنی است.ترکیب شیمیایی آن به طور کلی (Mn,Fe,Mg,Ca)CO3 می باشد یعنی اگرچه یک کربنات منگنز است اما منگنز اغلب با آهن، منیزیم ویا کلسیم جایگزین می‌شود.

تشخیص رودوکروزیت

کلسیم موجود در فرمول رودوکروزیت ضریب شکست (RI) و وزن مخصوص آن را کاهش می دهد. در مقابل آهن و روی آنها را افزایش می دهند. این نیز بر دوشکستگی آن تأثیر می گذارد. شکست مضاعف بالا باعث ایجاد اثر دابلینگ (دوبینی مانند زیر میکروسکوپ) در رودوکروزیت ها می شود.

تک کریستال ها ممکن است زون بندی داشته باشند، که باعث می شود RI تا 0.01 در فضای یک اینچی در برخی مواد تغییر کند. رودوکروزیت ها در اسیدهای گرم واکنش می دهند. لطفاً به خاطر داشته باشید که آزمایش اسید یک آزمایش مخرب است که می تواند هم گوهر و هم شخص را به خطر بیندازد. هرگز این آزمایش را روی یک گوهر تراش خورده انجام ندهید. از این روش به عنوان آخرین راه حل فقط برای شناسایی گوهر استفاده کنید. رودونیت ها و رودوکروزیت ها ممکن است به دلیل رنگ و ظاهرشان اشتباه شناسایی شوند. علاوه بر این، هر دو سنگی محبوب برای کارهای کاروینگ و دکوری هستند. رودونیت‌های رز قرمز مات نیز می‌توانند نوارهایی را نشان دهند، اگرچه تیره‌تر و دندریتیک‌تر به نظر می‌رسند. مانند رودوکروزیت‌ها، رودونیت‌های شفاف نادر نیز ممکن است تراش فست بخورند. با این حال، رودونیت ها سختی بیشتر و خواص نوری متفاوتی دارند.

آیا رودوکروزیت سنتتیک وجود دارد؟

از آنجایی که رودوکروزیت به عنوان یک سنگ معدن مهم منگنز عمل می کند، دانشمندان این ماده را برای اهداف تحقیقاتی سنتز کرده اند. مواد سنتتیک نیز در جواهرات دیده شده است، به ویژه به عنوان مهره و دامله. خریداران جواهر ممکن است با بدلها یا مشابهات رودوکروزیت‌ مانند مهره های کلسیت رنگ‌شده و ریزدانه های تجمعی تالک-کلسیت نیز مواجه شوند. این قطعات را می توان به راحتی از طریق آزمایش گوهرشناسی تشخیص داد. رودوکروزیت‌های مات ممکن است برای بهبود دوام و رنگ، آغشته به موم یا پلاستیک شوند و آزمایش نقطه داغ (با سوزن داغ) ممکن است این را نشان دهد. با این حال، تست نقطه داغ نیز یک آزمایش تخریبی است.

رودوکروزیت به عنوان سنگ گوهری در جواهرات

رودوکروزیت ها با کلیواژ کامل، سختی کم و حساس بودن به حرارت، سنگ های چالش برانگیزی را برای تراش و پوشیدن هستند. با این وجود، در رکابی امن، این جواهرات می‌توانند به عنوان سنگ‌های زیبا برای مصارف مختلف جواهرات عمل کنند. سنگهای یافت شده از آرژانتین در قطعات بزرگ رخ می دهد. گوهرتراش‌ها این مواد را در اشیاء تزئینی و مفید مانند جعبه‌ها کاروینگ میکنند. رودوکروزیت های تجمعی دانه ای می توانند نوارهای دندانه دار سفید یا خاکستری را نشان دهند. مواد صورتی مات قابل فست، تا حدود 20 قیراط تراش می دهند.

معدن Capillitas در استان کاتامارکا آرژانتین نیز رودوکروزیت‌های بسیار نادری شبیه تراپیچ تولید کرده است. برخی از بخش‌های رودوکروزیت‌های استالاکتیتی، الگوهای ستاره ای «گل مانند» خیره‌کننده را نشان داده‌اند. رودوکروزیت های آفریقای جنوبی دارای رنگ قرمز غنی و رز هستند اما به ندرت در بلورهای قابل تراش فست دیده می شوند. بزرگترین نگین های تراش خورده در محدوده 60 قیراط هستند. کلرادو گوهرهای صورتی تولید می کند که شاید دوست داشتنی ترین آنها باشد. گوهرتراش ها گوهرهای بی عیب و نقص را تا حدود 15 قیراط تراشیده اند. با این حال، بیشتر سنگ ها در اندازه کمتر از پنج قیراط هستند.

رودوکروزیت به چه صورتی یافت می شود؟

رودوکروزیت معمولاً به صورت توده های ریزدانه مات تا اوپک رخ می دهد – که اغلب به دلیل وجود ناخالصی ها، الگوی نواری سفید و صورتی را نشان می دهد – اما رودوکروزیت تک کریستالی شفاف با کیفیت گوهری از چند منطقه جهان شناخته شده هستند. به طور خاص، معدن Sweet Home در کلرادو، ایالات متحده، از دهه 1990 تا سال 2004 که بسته شد، مقادیر قابل توجهی راف را تولید کرد و همچنین مقادیر قابل توجهی از مواد با کیفیت گوهری از منطقه صحرای کالاهاری در آفریقای جنوبی و از گوانگشی چین آمده است.

نحوه تشکیل رودوکروزیت

تشکیل رودوکروزیت معمولا در شکستگی ها و حفره های سنگ های دگرگونی و رسوبی رخ می دهد. اغلب با رسوبات نقره همراه است و چند معدن نقره به عنوان یک محصول جانبی رودوکروزیت تولید می کنند. در سنگ‌های دگرگونی، رودوکروزیت به‌عنوان یک کانی رگه‌ای و پرکننده شکاف ها یافت می‌شود که از محلول‌های هیدروترمال بالارونده رسوب می‌کند. دوره های مکرر کریستالیزاسیون به آن اجازه می دهد تا به صورت لایه ای روی دیواره های شکستگی ایجاد شود. هر لایه می تواند یک رویداد رسوبگذاری منحصر به فرد باشد و موادی با رنگ صورتی کمی متفاوت تولید کند. این ویژگی برای مواد مورد استفاده دامله تراشها مناسب است. معدنچیان معمولاً رودوکروزیت را از سنگ دیواره این رگه ها جدا می کنند و با اره الماسی به شکل صفحات نازک می برند. سپس از این اسلب ها می توان برای ساخت دامله، جعبه های کوچک یا دیگر پروژه های لپیداری استفاده کرد.

برخی از رودوکروزیت‌ها در حفره‌های سنگ‌های رسوبی و دگرگونی تشکیل می‌شوند که محلول‌های نزولی منبعی از مواد حل شده را فراهم میکنند. در این رسوبات، رودوکروزیت به صورت لایه‌هایی روی دیواره‌های حفره تجمع می‌یابد و ممکن است استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها را روی سقف و کف حفره تشکیل دهد – درست مانند چکه سنگهای موجود در غارها. این سازندها اغلب برداشته می شوند و برای تولید سنگهایی با نوارهای صورتی متحدالمرکز بریده می شوند. برخی از بهترین نمونه های این شکل از رودوکروزیت در ذخایر Capillitas و Catamarca در آرژانتین یافت می شود. رودوکروزیت به عنوان کریستال های خوش فرم بسیار نادر است. یکی از معدود مکان‌هایی در جهان که آنها در آن یافت می‌شوند، معدن Sweet Home در نزدیکی آلما، کلرادو است. در ابتدا به عنوان یک معدن نقره در سال 1873 افتتاح شد، رودوکروزیت در آن زمان نادیده گرفته شد. سپس، با افزایش محبوبیت جمع‌آوری مواد معدنی، کریستال‌های خوش‌فرم یافت شده در معدن سوئیت هوم بسیار ارزشمندتر از مواد معمول دامله شدند. نمونه های عالی و خوش سایز در حال حاضر با اعداد پنج رقمی به فروش می رسند.

معادن مهم رودوکروزیت و زمین شناسی آنها

ایالات متحده آمریکا

معروف ترین منبع رودوکروزیت با کیفیت گوهری، معدن Sweet Home در ناحیه آلما کلرادو است، جایی که نمونه های کریستال های باکیفیت صورتی از حفره های تقاطع گسل ها و رگه های کوارتز-پیریت- اسفالریت- فلوریت که توسط پورفیری مونزونیت و گرانودیوریت میزبانی می شوند، رگه‌ها به گونه‌ای نشان‌دهنده یک رسوب هیدروترمال از نوع پورفیری-مولیبدن هستند .

چین

رودوکروزیت اعلی و گوهری با کیفیت نیز از معدن Wutong در منطقه خودمختار Guangxi Zhuang چین استخراج شده است، جایی که رگه‌های هوبنریت-رودوکروزیت توسط رسوبات Ag-Pb-Zn میزبانی شده و به صورت یک سیستم ماگمایی-هیدروترمال نسبتا کم عمق وجود دارند.

آفریقای جنوبی

در فیلد منگنز کالاهاری در استان کیپ شمالی آفریقای جنوبی، رودوکروزیت مرغوب با کیفیت گوهری در سال‌های 1977-1978 در معدن N’Chwaning I یافت شد. تاریخ زمین شناسی این منطقه پیچیده است و در طول 2.2 میلیارد سال خود چندین دوره تغییر شکل و دگرگونی را پشت سر گذاشته است. بیشتر مواد معدنی با کیفیت گوهری و کلکسیونی در میدان منگنز کالاهاری مربوط به رویداد هیدروترمال Wessels است (1 تا 1.25 میلیارد سال پیش) اما تصور = می‌شود که تشکیل رودوکروزیت بسیار بعد از آن در طی رویداد دگرگونی Smartt اتفاق افتاده است (یعنی 90-45 میلیون سال پیش).

پرو

نقاط زیادی از معادن رودوکروزیت در پرو وجود دارد، اما تنها در سه مکان مواد در حدی هستند که مورد استفاده برای تراش دامله قرا گیرند: معدن Manuelita در منطقه Morococha (بسیار شبیه به سنگ‌های آرژانتین)، Yauricocha در نزدیکی Huancavelica، و معدن Huinac در نزدیکی Huaraz. علاوه بر این، کریستال‌های خوش فرم مات تا شفاف به‌ویژه از Pasto Bueno و معدن Uchuccacua شناخته شده‌اند. اکثر رودوکروزیت های پرویی فست شده از آنجا می آید، جایی که کانی سازی Ag-Mn-Pb-Zn به صورت رگه ها و اسکارن ها در سنگ آهک شکسته شده در مجاورت توده های نفوذی داسیتی رخ می دهد.

آرژانتین

تقریباً شش دهه است که مقادیر زیادی رودوکروزیت از منطقه کاتامارکا در آرژانتین استخراج شده است. اگرچه بیشتر مواد نیمه شفاف تا اوپک هستند، اما به دلیل نوارهای زیبای الگودار آن به طور گسترده به عنوان یک گوهر (عمدتا تراش دامله) و سنگهای زینتی استفاده شده است. در سن لوئیس، استان کاتامارکا، آرژانتین، راف های درشت و نواری، از جمله استالاکتیت‌هایی به طول تا چهار فوت تولید می‌کند! اینها ساختارهای متحدالمرکزی دارند که هنگام برش عرضی ” bull’s eyes” جالبی را نشان می دهند. بسیاری از این مواد از استالاکتیت‌های رودوکروزیت استخراج شده در معدن Capillitas، جایی که رودوکروزیت به‌عنوان یک کلوخه سنگ (با کوارتز و باریت) مخلوط شده با رگه‌های سولفید پلی متالیک حاوی کانی‌سازی اپی‌ترمال پیچیده Cu-Pb-Zn-Fe-MnAs-Sb رخ می دهد.

دیگر مناطق

در برزیل، مقادیر کمی از رودوکروزیت با کیفیت گوهری گهگاه از پگماتیت های گرانیتی در ناحیه Virgem da Lapa در ایالت میناس گرایس به دست آمده است. کانادا؛ مکزیک؛ ژاپن؛ قزاقستان؛ نامیبیا ؛ روسیه ؛ رومانی و اسپانیا نیز از دیگر مناطق یافت شده رودوکروزیت باکیفیت هستند

اندازه نگین های رودوکروزیت

موسسه اسمیتسونیان (واشنگتن، دی سی): 20.8، 15.2، و 9.5 قیراط (آفریقای جنوبی). گروه دوونین (کالگری، آلبرتا، کانادا): 5.95 (قرمز، آفریقای جنوبی). موزه های ملی کانادا (اتاوا، انتاریو): 18.05 (بیضی قرمز، آفریقای جنوبی). مجموعه خصوصی: 59.65 (بیضی قرمز، آفریقای جنوبی).

نحوه نگهداری از رودوکروزیت

از تمیز کردن رودوکروزیت ها با سیستم های مکانیکی و محلول های تمیز کننده با اسید خودداری کنید. در عوض، فقط از یک برس نرم، مواد شوینده ملایم و آب گرم استفاده کنید. توجه داشته باشید که دمایی که مشعل جواهرساز به آن می رسد می تواند به نگین های پلاستیکی یا آغشته به موم آسیب برساند. بنابراین، اگر نمی‌دانید که رودوکروزیت‌های شل شما تحت بهسازی قرار گرفته است یا خیر، آن‌ها را قبل از سوار کردن روی پایه انگشتر توسط یک آزمایشگاه گوهرشناسی بررسی کنید. رودوکروزیت های خود را جدا از سایر سنگ ها نگهداری کنید تا از خراش های سایشی جلوگیری کنید.