سودالیت (sodalite) نوعی تکتوسیلیکات است که با رنگ آبی تا بنفش خود معروف میباشد. این سنگ با نفلین و سایر کانی های معدنی گروه فلدسپاتوئیدها یافت می شود. این سنگ اغلب دارای رگه سفید است و می تواند با لاجورد اشتباه گرفته شود. مقادیر کمی از سوداولیت در بسیاری از نمونه های لاجورد وجود دارد. اگر پیریت قابل توجهی در سنگ وجود داشته باشد ، نمونه سودالیت نیست. از سودایلیت با کیفیت بالا به عنوان گوهر در جواهرسازی، مجسمه سازی و یا سنگهای دکوری در معماری استفاده می شود.
تاریخچه
اروپایی ها برای اولین بار در سال 1811 سودالیت را کشف کردند. احتملا این نام را از میزان سدیم (sodium) آن گرفته شده. البته تا سال 1891 به عنوان سنگی زینتی شناخته نشد تا آنکه ذخایر گسترده آن در انتاریو ، کانادا یافت شد. در سال 1901 معدن مشهور “پرنسس سودالیت” بر این اساس در کانادا نامگذاری شد. این نام را پس از انکه شاهزاده خانم خوش ذوق ولز شیفته سودالیت شده بود، گذاشته شد. او برای تزئین دکوراسیون محل اقامتش در لندن از این سنگ استفاده کرد. در سال 1906 ، 130 تن سودالیت به انگلستان ارسال شد تا در خانه سلطنتی شاهزاده خانم به عنوان سنگی زینتی مورد استفاده قرار گیرد. از آن زمان ، سودالیت به عنوان “شاهزاده آبی” معروف شد.
مشخصات کانی شناسی سودالیت
سودالیت که با معمولاً به رنگ آبی تا آبی – بنفش بوده و در رنگهای زرد، صورتی، سبز و خاکستری نیز میتواند ظاهر شود. این سنگ دارای ترکیب شیمیایی Na4Al3Si3O12Cl است که حضور سدیم در آن چشمگیر است. معمولاً مات ، دارای جلای شیشه ای و دارای سختی 5.5 تا 6 در مقیاس موهس برخوردار است. سودالیت دارای سیستم بلوری مکعبی است ، اما کریستالهای خوش فرم به ندرت یافت می شوند.
معمولا دارای رفتار توده ای و با شکستگی هایی صدفی و نه کلیواژ ضعیف خود دارد. دیده شده برخی از سودالیت های سفید و کم کیفیت را در محلول هایی با رنگ آبی-بنفش قرار میدهند که سبب رنگ یکدستی در آن میشود. در این حالت در محلول استون به میتوان رنگ آن را حل کرد. حرارت دهی ممکن است باعث از بین رفتن رنگ این سنگهای سنگ شود. با این حال ، پرتودهی تابشی می تواند آن را بازیابی کند. سودالیت به صورت سنتتیک نیز سنتز شده است ولی از آنجایی که نادر نیست و بازاری هم ندارد ، این فرآیند به صرفه نیست.
جدول خصوصیات سودالیت | |
---|---|
ترکیب شیمیایی | Na8(Al6Si6O24)Cl2 |
سیستم کریستالی | Hextetrahedral |
رنگ | آبی غنی سلطنتی ، سبز ، زرد ، بنفش ، و رگه سفید متداول است |
رنگ خاکه | سفید |
شفافیت | مات |
رخ | ضعیف روی {110} |
شکستگی | صدفی |
جلا | شیشه ای مبهم تا روغنی |
ضریب شکست نور | 1.487 – 1.483 |
شکست دوگانه | ندارد |
سختی موس | 6 – 5.5 |
وزن مخصوص | 2.33 – 2.27 |
فلورسانس | فسفورسانس مایل به زرد. ممکن است در مگنتا فتوکروم باشد |
سودالیت در کجا یافت میشود؟
سودالیت در سنگهای آذرین رخ می دهد که از ماگما های سرشار از سدیم تبلور می یابد. این ماگما ها همچنین حاوی سیلیکون و آلومینیومی خیلی اندک است که غالبا کانی های معدنی کوارتز و فلدسپات وجود ندارد. سنگهایی که سودالیت با خود حمل میکند عبارتند ازنفلين سينيت ، تراکیت و فونولیت. این نوع سنگها به قدری نادر هستند که اکثر زمین شناسان هرگز آنها را در میدانهای زمین شناسی نمی بینند. سودالیت به عنوان عضو یک گروه معدنی است که به “فلدسپاتوئیدها” معروف است. آنها کانی های معدنی کمیاب آلومینوسیلیکات هستند که حاوی کلسیم ، پتاسیم یا سدیم فراوان هستند. نمونه های آن عبارتند از: سودالیت ، نفلین ، لوسیت ، نوسان ، هاوین ، لازوریت ، کانکرینیت و ملیلیت. این کانیهای معدنی اغلب در سنگهای آذرین ، رگهها و شکستگی هایی که آنها را قطع می کند ، رخ می دهند. آنها همچنین در سنگهای دگرگونی مجاورتی رخ می دهند. معادن شناخته شده سودالیت عبارتند از: لیچفیلد بریتانیا، مین و مگنت کوو و آرکانزاس در ایالات متحده آمریکا؛ نامیبیای شمالی؛ بریتیش کلمبیا؛ بانكروفت ، انتاریو؛ شبه جزیره کولا روسیه؛ و قسمتی از گرینلند. بزرگترین کانسار سودالیت در باهیای برزیل است.
وضعیت بازار سودالیت
آبی رنگی نادر برای سنگها و کانیهای معدنی است. آخرین باری که سنگی با رنگ آبی درخشان مشاهده کردید کی بود؟ آیا تا به حال در طبیعت یکی پیدا کرده اید؟ سودالیت با رنگ پرطرفدار خودش در بازار ، هنوز هم دارای قیمت مناسبی است. اما در جواهرات ساخته شده ، یافتن سوداولیت سخت است. به ندرت در فروشگاه های جواهری بازار دیده می شود ، و کمتر در فروشگاه های جواهرات سطح بالا دیده می شود. اکثر مشتریان جواهرات با سودالیت آشنایی ندارند و تعداد کمی از آنها درخواست آن را در فروشگاه ها می کنند. فروشگاه ها آنچه را که مشتریان می خواهند بخرند ، می آورند. مکانی برای پیدا کردن سوداولیت در جواهرآلات در فروشگاه ها و نمایشگاه های صنایع دستی و تراشکاری است. بخشی از دلیل عدم استفاده از سوداولیت در جواهرات تجاری این است که نگین های کابوشن تراش داده شده از نظر ظاهری تفاوت زیادی دارند که خط تولید استاندارد آنرا غیرممکن است. سودالیت گاهی اوقات با لاجورد اشتباه گرفته می شود. برخی از نمونه ها رنگی مشابه دارند و ظاهراً رگ سفید در هر دو سنگ یافت می شود. این امر به سودالیت فرصتی می دهد تا به عنوان یک گوهر جایگزین ارزان قیمت برای افرادی که لاجورد را دوست دارند اما نمی خواهند قیمت بالایی بپردازند ، مورد استفاده قرار گیرد. با این حال ، تراش های بیضی ، مهره ها و سنگ های صیقلی زیبا سودالیت زیباهستند و افراد زیادی از آنها لذت می برند. آنها با قیمت هایی که تقریباً با بودجه هر کسی مناسب است ، در دسترس هستند. به دلیل سختی نسبتا پایین بهتر است در گوشواره ها ، سنجاق سینه ها ، آویزها و سایر مواردی استفاده شود که کمتر در معرض ضربه یا سایش قرار گیرد.
خواص سنگ سودالیت در باورهای باستانی
در مقبره ها و ویرانه های باستانی ، سودالیت در مکانهای آراسته با زر و زیور کشف شده است که بعضا به عنوان لاجورد یاد شده اند. همچنین سوداالیت توسط کاهنان مصری برای دفع کردن گناه و ترس و تقویت قدرت ذهن بر بدن مورد استفاده قرار می گرفت. از این سنگ به عنوان سنگ طلسم برای متولدین آذر ماه نیز استفاده میشود. همچنین این سنگ در دهکده Caral-Chupacigarro در پرو کشف شده است ، جایی که مردم کارال در 2600 سال قبل از میلاد مسیح برای تجارت سودالیت از ارتفاعات Collao altiplano تجارت می کردند. کارال باستانی ترین شهر در قاره آمریکا است. از این سنگ همچنین در لوکوراتا ، یک جامعه قبل از کلمبیا و مرکز بزرگ مراسمات آئینی در ارتفاعات بولیوی مورد معامله قرار میگرفت.
خواص سودالیت در چاکرا درمانی
سودالیت چاکرای چشم سوم (ششم) را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث کمک به بصیرت فرد و فراهم کردن امکان درک مسایل احساسی میشود. سودلیت موجب قرین شدن تیزهوشی ذهنی و توانایی روانی برای آگاهی وسیع تر میشود. این سنگ در صورت استفاده در مدیتیشن، تحریک کننده نبوغ نهفته فرد، تسهیل کننده تسلط بر نفس، سازماندهی و تحقیق و دیگر عملکردهای ذهنی میباشد. از خواص سودالیت میتوان به حمایت از سلامت فشار خون و آبرسانی صحیح اعضای بدن اشاره کرد.