سنگهای قیمتی
گارنت تساوریت (Tsavorite Garnet) چیست؟
گارنت تساوریت (Tsavorite Garnet) یکی از انواع سبز زمردی رنگ گروسولار و یکی از محبوب ترین و گرانبهاترین انواع گارنت است. مردی که اولین بار گارنت تساوریت را در سال 1967 در تانزانیا یافت این گوهر را بدرستی یک “گوهر سبز آتشین و باشکوه” توصیف کرد. با این حال، به طرز شگفت انگیزی، یکی از کمتر گوهرهایی است که مورد توجه قرار گرفته است. گارنت تساوریت اگرچه در بسیاری از موارد ممکن است بر رقیب کهن تر خود ، یعنی زمرد پیروز شود ، با اینحال تاریخچه محدود و البته درخشان آن دلیل کمتر شناخته شدن آن در دنیای جواهرات شده است.
فهرست مطالب
مشخصات گارنت تساوریت
گارنت تساوریت یکی از انواع گروه گارنت گروسولار است و در واقع یک گارنت کلسیم-آلومینیوم با فرمول Ca3Al2Si3O12 است. مقادیر کمی از وانادیوم یا کروم رنگ سبز را ایجاد می کند. این گوهر همچنین درجه بالایی از دیسپرژن و فایر(آتش) را نشان می دهد که بسیار برتر از زمرد و یاقوت ها است. گارنت تساوریت تقریبا به سختی زمرد است ولی بدلیل اینکلوژنهای بسیار کمتر ، عدم وجود رخ، دوام بیشتری دارد و سبز شفاف تری را نشان می دهد. سنگ هایی با رنگ سبز پررنگ و زمردی مانند بالاترین قیمت را دارند. گارنت تساوریت هنوز سنتز نشده است، خواص شیمیایی و فیزیکی پیچیده آن سنتز را دشوار می کند و برای بهبود کیفیت خود هیچ بهسازی ای تا کنون ذکر نشده است.
اگرچه این گوهر در دنیای جواهرات جوان محسوب می شود ولی گارنت تساوریت درواقع 2 میلیارد سال پیش قبل از قله عظیم کلیمانجارو، مرتفع‌ترین کوه آفریقا و قبل از اینکه دایناسورها روی زمین حرکت کنند، شکل گرفت. تساوریت در یک رویداد دگرگونی نئوپروتروزوییک که شامل چین خوردگی و خمیدگی مجدد چین خوردگی سنگ تشکیل شد. این موضوع منجر به تشکیل طیف گسترده‌ای از اینکلوژنها درون اکثر کریستال‌های تساوریت شد. این درونگیرها شاخص های شناسایی قوی در تساووریت هستند.
| جدول مشخصات گارنت تساوریت | |
|---|---|
| ترکیب شیمیایی | Ca3Al2Si3O12 + V, Cr |
| سیستم بلوری | ایزومتریک |
| رنگ | زرد سبز، سبز، سبز تیره. منطقه بندی رنگی بسیار نادر. |
| شفافیت | شفاف تا مات |
| رخ | ندارد |
| شکستگی | ناصاف ، صدفی |
| جلا | شیشه ای |
| ضریب شکست نور | 1.735 to 1.744 |
| اختلاف شکست مضاعف | – |
| سختی موس | 7 – 7.5 |
| وزن مخصوص | 3.55 to 3.73 |
| فلورسانس | خنثی |
تاریخچه کشف گارنت تساوریت
تاریخچه کشف این نوع سبز گارنت گروسولار به زمین شناس اسکاتلندی کمبل بریج گره خورده است. بریج برای اولین بار در سال 1967 در حین جستجو در نزدیکی روستای کومولو در تپه های للاتما در شمال شرقی تانزانیا، این گوهر سبز را یافت. اندکی پس از آن، دولت تانزانیا سوسیالیسم را پذیرفت و در نتیجه استخراج معادن تجاری غیرممکن شد.
بریج یکی نبود که به راحتی تسلیم شود. او به جستجوی مناطقی با زمین‌شناسی مشابه ادامه داد و در نهایت با کشف دومین ذخایر در مرز کنیا، در نزدیکی پارک ملی تساوو Tsavo، پشتکار اون نتیجه داد.
نگرش سازگارتر دولت کنیا نسبت به سرمایه داری باعث شد بریج در خفا و بدون سر و صدا کار کند. زندگی در یک خانه درختی (برای اجتناب از شیرها) و استفاده از مار پیتون برای محافظت از جواهرات (مردم محلی از مارها می ترسیدند) تنها دو نمونه از تدبیر او بود.
البته تنها او در جستجوی این گوهر سبز سبز شگفت انگیز نبود. چند سال بعد کاوشگران دیگری مانند پیتر مورگان (از آفریقای جنوبی) و شریک کنیایی اش دبلیو کیمانی، که در سال 1973 ذخایر دیگری را در لوالنی ، تنها چند کیلومتری شمال ادعای بریجز کشف کردند، بدنبال خود داشت. هجوم اکتشاف گوهرها به زودی آغاز شد و شهر نزدیک Voi به سرعت به یک مرکز فعال تجارت سنگهای قیمتی تبدیل شد.با افزایش تولید، زمان مناسبی برای ورود این گوهر سبز پر زرق و برق به صحنه جهانی بود.
اگرچه گارنت تساوریت اولین بار در سال 1967 در تانزانیا کشف شد ولی در سال 1974، شرکت مشهور نیویورکی تیفانی و شرکا Tiffany & Co ، گارنت گروسولار سبز را با نام تساوریت به بازار ایالات متحده معرفی کرد، نامی که با دقت انتخاب شده بود تا تصورات پارک ملی معروف Tsavo را تداعی کند. اگرچه هنوز توسط انجمن بین المللی کانی شناسی (IMA) به عنوان نام نوع پذیرفته نشده است، تجارت گوهرها از صمیم قلب این نام الهام بخش را برگزیده است. تساوو همچنین به خاطر شیرهای انسان خوارش مشهور است و الهام‌بخش فیلم‌هایی مانند Bwana Devil (1952) و The Ghost and the Darkness (1996) است.
ایده ارتباط اسمی این گوهر سبز با نام یکی از بزرگترین پارک های ملی حیات وحش آفریقا یک حرکت پیش بینی شده بود. امروزه تساوریت یکی از جدیدترین گوهرهای واقعاً “وحشی” است که هیچ گونه بهسازی یا نوع مصنوعی برای آن وجود ندارد.
چرا گارنت تساوریت کمیاب است؟
گارنت های تساوریت به ویژه در اندازه های قابل توجه بسیار نادر هستند. سنگ های تا یک قیراط رایج هستند. با این حال، قطعات بیش از دو قیراط نادر هستند و قیمت هر قیراط در آن اندازه به طور چشمگیری افزایش می یابد. گارنت تساوریت هنگام تشکیل در زمین فشارهای بسیار زیادی را تحمل می کند بطوری که بیشتر بلورهای درشت قبل از اینکه بتوانند خودنمایی کنند ، خورد می شوند. یافتن چیزی با کیفیت گوهری بیش از پنج قیراط تقریباً بسیار کمیاب است و سنگ های درشت هر روز نادرتر می شوند. با اینحال آنها حتی زمانی که کوچک هستند بسیار درخشان هستند.
در اواخر سال 2006، یک بلور 925 قیراطی (185 گرم) کشف شد. از آن یک سنگ بیضی شکل با تراش ترکیبی 325 قیراطی (65 گرم) بدست آمد که یکی از بزرگترین، اگر نگوییم بزرگترین تساوریت های تراش کوسنی در جهان است و بیش از 2 میلیون دلار ارزش دارد و در مطلبی جدا تحت عنوان The Lion of Merelani درباره آن توضیح داده ایم. بلورهایی که یک نگین 120.68 قیراطی (24.136 گرم) بیضی شکل به دست آورد نیز در اوایل سال 2006 کشف شد. “شیر مرلانی” یک تساوریت برش کوشن مربعی شکل است که 116.76 قیراط وزن و 177 صفحه فست دارد و در موسسه اسمیتسونیان به نمایش گذاشته شده است.
زمین شناسی و تشکیل
تساوریت در یک رویداد دگرگونی نئوپروتروزوییک که شامل چین خوردگی و خمیدگی مجدد چین خوردگی سنگ تشکیل شد. این موضوع منجر به تشکیل طیف گسترده‌ای از اینکلوژنها درون اکثر کریستال‌های تساوریت شد. این درونگیرها شاخص های شناسایی قوی در تساووریت هستند. از نظر تجاری راف تساوریت عمدتاً از نهشته های واقع در امتداد سیستم های گسلی مختلف در تانزانیا، کنیا و ماداگاسکار استخراج می شود.
تساوریت به طور کلی در حفره هایی به نام های محلی “چشم” یا “سیب زمینی” یافت می شوند. در کنیا، ندول هایی که کارشناسان جمع آوری کرده اند در واقع پورفیروبلاست هایی با لبه های کلیفیتی بودند . شکفته بلور یا پورفیروبلاست یک کریستال معدنی بزرگ است که در طول یک فرآیند دگرگونی در داخل مایه ی سنگ دانه‌ریزتر رشد کرده است. داشتن لبه کلیفیتی به این معنی است که یک پوسته معدنی که عمدتاً در این مورد از اسکاپولیت، گروسولار، دیوپساید، اسفن، مگنتیت، پلاژیوکلاز، کلسیت و کوارتز تشکیل شده است ، در اثر واکنش بین کانی و سنگ های اطراف تشکیل شده است.
در گزارش های بازدیدی مشاهده شده که حفره های معدنی تساوریت در گنیس حاوی گرافیت در تماس با مرمرها (سنگ آهک کریستالی) قرار داشتند که در معرض دگرگونی درجه بالایی قرار گرفته بودند.
رابطه زمین شناسی بین تساوریت و تانزانیت
تساوریت و تانزانیت ارتباط نزدیکی با هم دارند، به طوری که تساوریت در طول دگرگونی پیش رونده در دمای حدود 550 تا 650 درجه سانتیگراد و فشارهای حدود 3 تا 5 کیلوبار تشکیل می شود. در مقابل، تانزانیت معمولاً دیرتر تشکیل می‌شود، در حالی که به سمت شرایط معمول کانی سازی با دمای حدود 500 درجه سانتیگراد، فشارهای حدود 2 کیلو بار و عملکرد برخی سیالات برگشت می‌کند. به دلیل دگرگونی بیشتر، تنش انباشته شده برای تساوریت بیشتر از تانزانیت است. این توضیح می‌دهد که چرا تساوریت معمولاً در قطعات شکسته کوچک‌تر یافت می‌شود، زیرا کریستال‌ها با آزاد شدن تنش می‌شکنند. تساوریت های درشت وجه دار بسیار نادرتر از تانزانیت هستند.
ترکیبات شیمیایی این دو گوهر به هم مرتبط است و عمدتاً در حضور گروه‌های OH در تانزانیت متفاوت هستند. این به این دلیل است که تانزانیت از دگرگونی تساوریت توسط عمل سیال تشکیل می شود. در واقع، هنگام بازدید از معادن tsavorite در Lemeshuko، تانزانیا، زمین شناسان توانستند پوسته تانزانیت را حول تساوریت ببینند. در معدن کارو در بلوک B مرلانی، برخی از تساوریت ها از سیالات گرمابی محافظت شده و از تبدیل شدن به تانزانیت فرار کردند. تنش نیز به آرامی رها شده است. بنابراین می توان کریستال های استثنایی تساوریت را پیدا کرد.
مشکل اصلی در استخراج تساویوریت (و تانزانیت) یافتن مکان هایی است که این پاکت ها به اندازه کافی متمرکز شده اند تا استخراج سودآور باشد. حفره ها یا پاکت ها بیشتر با گسل ها و چین خوردگی ها همراه هستند، به این معنی که در کنار فرآیند دگرگونی آشکار، برخی فرآیندهای متاسوماتیک نیز می تواند برای تشکیل تساوریت ضروری باشد.
کمپبل گزارش می دهد که بهترین مکان برای یافتن تساوریت، تاج چین های تاقدیس است (Bridges, 1974). معدنچیان همچنین طی بازدیدهای زمین شناسان از معدن گزارش دادند که در مناطقی که گسل‌ها با لایه‌های گنیس و مرمر تلاقی می‌کنند، پاکت های گوهری خوبی وجود دارد. در شکاف ها و داخل چین های تاقدیس، مهاجرت سیال آسان تر است و بنابراین این نظریه منطقی است، اما هنوز به طور کامل درک نشده است. این رابطه نزدیک بین تانزانیت و تساوریت منطق علمی و فنی پشت علاقه کمپانی TanzaniteOne به تساوریت را توضیح می دهد.
در واقع، وقتی گروهی از زمین شناسان از جمله وینست پارایدو ، در سال 2005 از شرکت تانزانیت وان بازدید کردند، برنارد اولیویه (که اکنون با پروژه TsavoriteOne مرتبط است) راهنمای آنها بود. در آن زمان او روی دکترای خود در مورد تانزانیت کار می کرد. وی توضیح داد که زمین شناسی تانزانیت و تساوریت بسیار شبیه به هم هستند و مطالعه تانزانیت نیز راهی برای تخصص در تساوریت است. حق با او بود.
معادن گارنت تساوریت
شمال تانزانیا
تساوریت برای اولین بار در سال 1967 در امتداد سیستم گسلی Lelatema در شمال تانزانیا، از مرلانی تا لمشوکو یافت شد. این منطقه تساوریت جذابی را در تمام سایه های سبز، از رنگ های تقریباً بی رنگ تا تیره تولید می کند. سنگ های ریز و بزرگ بیش از ده قیراط از این منطقه گزارش شده است، اما واقعاً نادر هستند. در تجربه محققان، تساوریت از این منطقه معمولا کمی ملایم تر و روشن تر از آن از منطقه Tsavo است.
معدن کارو، در بلوک مرلانی B به تولید سنگ هایی روشن معروف است، اما با این واقعیت که کارو احتمالاً تنها مکانی است که در آن گوهرهای واقعا درشت و پاک یافت می شود، جبران می شود. راف گارنت بدست آمده Karo که معمولاً به عنوان گارنت نعناع شناخته می‌شوند، در اندازه‌های کوچک تا متوسط هستند، معمولاً خیلی روشن هستند که نمی‌توان آن را تساوریت نامید، اما هنگامی که سنگهای درشت تراش داده می‌شوند، رنگ حاصل اشباع تر دیده می شود. معدن کارو سنگهای استثنایی به بزرگی 300 قیراط بعد از تراش تولید کرده است.
کنیا جنوبی
دومین منطقه معدنی منطقه Tsavo در جنوب کنیا است که نام خود را به تساوریت داده است. بسیاری از عملیات معدنی کوچک در امتداد یک سیستم گسلی واقع شده اند که از تپه های تایتا کنیا تا دره اومبا در شمال تانزانیا امتداد دارد و از مناطق Tsavo، Kasigau و Kuraze می گذرد.
اینجا جایی است که کمپبل بریجز در سال 1971 تساوریت را کشف کرد و در آنجا به استخراج ادامه می دهد. وینسنت پاردیو ، زمین شناس و کارشناس فیلدهای گوهری در حین سفر در این منطقه در سال‌های 2005 و 2007، از بیش از ده معدن مختلف تساوریت، از جمله معدنی که توسط بریج اداره می‌شد، بازدید کرد. بیشتر عملیات ها با جمع آوری مواد روی زمین پس از اکتشاف و سپس کندن زمین و در نهایت حفر تونل زیرزمینی انجام می شود. بسیاری از عملیات ها با دست انجام می شود و تنها تعداد کمی مکانیزه می شوند. تعداد معدنچیان در هر عملیات بین 10 تا 50 نفر بود که احتمالاً در مجموع حدود 2000 نفر از معادن و تجارت تساوریت در منطقه Tsavo امرار معاش می کردند.
ماداگاسکار جنوبی
سومین منطقه معدنی فعال تساوریت در سال 1991 در نزدیکی روستای Gogogogo در بخش جنوبی ماداگاسکار کشف شد. برای مدت کوتاهی توسط شرکت دلورم (که در حال حاضر با نام SMDA شناخته می شود) کار کرد. در سال 1997 دومین کانسار در نزدیکی روستای بهارا در 20 کیلومتری جنوب یافته اولیه کشف شد. منطقه معدن در حدود یک روز رانندگی تا جنوب ایلاکاکا، در حدود 40 کیلومتری Ampanihy قرار دارد. علاوه بر تساوریت، این منطقه به خاطر گارنت های غنی از وانادیوم با تغییر رنگ جذاب نیز شناخته شده است. نمونه راف های این منطقه اغلب در حدود دو گرم و به خصوص در اندازه های بزرگتر کمی تیره هستند و تا حدودی یادآور سنگ های منطقه Tsavo می باشند.
ناحیه توندورو، جنوب تانزانیا
در سال 1994، تساوریت در رودخانه‌های ناحیه توندورو در جنوب تانزانیا یافت شد که با دیگر انواع گارنت، سفایر، یاقوت سرخ، کریزوبریل، الماس، اسپینل و بسیاری از جواهرات دیگر مرتبط بودند. تا سال 2007، حدود هزار نفر در معدن و تجارت گوهر در توندورو مشغول بودند که از چند ده هزار نفر در دوره 1995 تا 1999 کاهش یافته بود. باور بر این است که تولید آن قابل توجه نیست (پاردیو، 2007).
ناحیه روانگوا، جنوب تانزانیا
در سال 1999، یک ذخایر اولیه بزرگ در تپه Namungu، در 18 کیلومتری شمال شرقی Ruangwa، شهر کوچکی که به دلیل بادام هندی معروف است، بین توندورو و سواحل تانزانیا پیدا شد. هنگامی که محققان در اکتبر 2007 از معادن بازدید کردند، از هزار معدنچی پس از کشف اولیه ، حدود 300 معدنچی در حال حفر تونل در تپه بودند. گودال ایجاد شدده توسط شرکت اکتشاف و معدن جمینی که از آن بازدید کردند تقریباً 150 متر عمق داشت. در آنجا حدود 50 معدنچی را پیدا کردند که با چکش و پمپ کار می کردند. معدنچیان محلی به آنها می گفتند که تولید شامل راف هایی تا 11 گرم است.
آینده تولید گارنت تساوریت
با توجه به گسترش پنج منطقه معدنی مختلف در سه کشور مختلف، به نظر می رسد که چشم انداز معدن برای تساوریت در برابر هوس های ناشی از تحولات سیاسی، اجتماعی و اقلیمی مصون باشد. با این وجود، استخراج گوهرها در مکان هایی مانند شرق آفریقا همیشه یک سرمایه گذاری پرخطر است.
از کمبل بریج در سال 2005 پرسیده شد که چرا او فقط در یک معدن کار می کند، نه چند معدن دیگر در منطقه. پاسخ او گویا بود: «کوچک و سودآور بهتر از بزرگ و ورشکسته است». او در ادامه توضیح داد که تنها با تعداد محدودی از افرادی که واقعاً می تواند به آنها اعتماد کند کار می کند و گسترش فقط به معنای غنی سازی دزدان است.
برای فعالیت در مقیاس بزرگ نه تنها نیاز به سرمایه گذاری در مهندسی معدن، مطالعات زمین شناسی و زیرساخت است. سرمایه گذاری در امنیت نیز ضروری است. این چیزی است که عملیات های بزرگ و با بودجه خوبی مانند TanzaniteOne (یک شرکت معدنی در تانزانیا) در مورد آن بسیار جدی هستند. کارشناسان این موضوع را زمانی فهمیدند که از آنها خواسته شد در حین بازدید از معدن، در طی بررسی‌های تصادفی معمولی لباس‌هایشان را برهنه کنند.
به استثنای پروژه بزرگ جدید TsavoriteOne، بیشتر استخراج تساوریت توسط شرکت‌های کوچکی انجام می‌شود که در یک معدن کوچک با ماشین‌های کمی کار می‌کنند و سرجمع معمولاً بیش از 30 نفر شامل معدنچیان، نگهبانان و آشپزها نیستند. برای آینده این گوهر پیش بینی اینکه آیا تساوریت به عنوان یک “گوهری کلکسیونی” باقی می ماند یا ارتقا داده می شود تا به یک سنگ اصلی مانند تانزانیت تبدیل شود دشوار است. علاقه فعلی یک گروه معدنی قدرتمند (TsavoriteOne) به این گوهر مطمئناً آینده را امیدوارتر می کند. اما تفاوت های مهمی بین این دو جواهر وجود دارد. تانزانیت در اندازه های بسیار درشت تر موجود است و امکان تطابق رنگ ها از طریق بهسازی حرارتی بیشتر است. ولی عرضه گارنت تساوریت بسیار محدود، یافتن نمونه های جفت یا ست و هم اندازه با یک رنگ بسیار بسیار دشوار هست و همین عامل منفی در آینده تجاری این سنگ است.
در پایان، شاید تساوریت آنقدر کمیاب بماند که هیچوقت مدرن نشود. شاید مجبور باشیم به این واقعیت بسنده کنیم که این گوهر بی شباهت به شیرهایی نیست که در Tsavo پرسه می زنند – جانوری وحشی با جلال و شکوه – شیری که برای همیشه رام نشده باقی می ماند.
منابع
Amstutz, G.C. & Bank, H. (1977): Geologishe, petrographische und mineralogishe Beobachtungen in einigen Minen von Smaragd, Tanzanit, Tsavorit und Rubin in Tansania und Kenya. Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 26, pp. 118–127.
Amthauer, G. (1975): Zur Kristallchemie und farbe gruner und brauner grossulare aus Tansania. Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 24, pp. 61–72.
Bank, H. (1975): Grune chrom-und vanadiumhaltige Granate (grossulare) aus Kenya: Tsavolith-Moglichkeit einer neuen Benennung? Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 24, pp. 13–15.
Bank, H., Schmetzer, K. & Probst, S. (1979) Vanadium Grossulare mit hoher Lichtbrechung (uber 1.750). Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 28, pp. 70–72.
Bridges, C.R. (1974) Green grossularite garnets (tsavorites) in East Africa. Gems & Gemology, Summer, pp. 290–295.
Bridges, C.R. (2007) My road to the discovery of tsavorite. InColor, Summer 2007, pp. 22–24.
Dirlam, D.M., Misiorowski, E.B. et al. (1992) Gem wealth of Tanzania. Gems & Gemology, Vol. 28, No. 2, Summer, pp. 80–102.
Gübelin, E.J. and Weibel, M. (1975): Green vanadium grossular garnet from Lualenyi, near Voi, Kenya. Lapidary Journal, Vol. 28, No. 2, May, p. 402.
Henn, U. (1999) Green garnet (tsavolite) from Madagaskar. Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 48/2, pp. 111–113.
Jackson, B. (1992) Vanadian grossular garnet from Pakistan. Journal of Gemmology, 1992, 23, p. 2.
Kane, R.E., Kampf, A.R. & Krupp, H. (1990) Well-formed tsavorite gem crystals from Tanzania. Gems & Gemology, Summer, pp. 142–148.
Key, R.L. & Hill, P.G. (1989) Further evidence for the control on the growth of vanadian grossular garnets in Kenya. Journal of Gemmology, 1989, 21, p. 7.
Keller, P.C. (1992) Gemstones of East Africa. Phoenix. Geoscience Press, 160 pp.
Krzemnicki, M.S., Hanni, H., Reusser, E. (2001) Colour change garnets from Madagascar: Comparison of colorimetric with chemical data. Journal of Gemmology, 2001, 27, 7, pp. 395–408.
Laurs, B.M. (2004) Large tsavorite and green grossular from Tanzania. Gems & Gemology, Spring 2004, pp. 72–73.
Mandaba, Y. (2004) The Saul’s Tsavorite mine, Komolo, Tanzania.
Manson, V. & Stockton, C.M. (1982) Gem quality grossular garnets. Gems & Gemology, Winter 1982, pp. 162–173.
Mercier, A., Moine, B., Delorme J., & Rakotondrazafy, MAF. (1997) A note on a new occurrence of vanadian grossular garnet from Madagascar. Journal of Gemmology, 25, No. 6, pp. 391–393.
McClure, S.F. (1999) A new source for tsavorite. Gems & Gemology, Summer, pp. 151–152.
Muije, P. (1979) Colorless and green grossularite from Tanzania. Gems & Gemology, Summer, pp. 162–173.
Pardieu, V. (2005) Tsavorite une pierre Africaine. Revue de Gemmologie AFG.
Pardieu, V. (2005) An update on ruby and sapphire mining in Southeast Asia and East Africa. Summer, www.fieldgemology.org.
Pardieu, V. (2007) Tanzania Oct 2007, A gemological safari. www.fieldgemology.org.
Pohl, W. & Neidermayr, G. (1978) Geology of the Mwatate quandrangle (sheet 195/2) and the vanadium grossularite deposits of the area. Kenya-Austria Mineral Exploration Project 1975-1978. Ministry of Natural Resources, Kenya.
Pohl, W. & Horkel, A. (1980) Note on the geology and mineral resources of the Mtito Andei-Taita area. Mitt, österr. geol. Ges. Vol. 73, pp. 135–152.
Sarbas, B., Georg, V., Amstutz, G.C., Schmetzer, K. & Bank, H. (1984) Zur Genese ostafrikanischer Grossularvorkomen. Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 33, pp. 48–62.
Schmetzer, K., Berdesinski, W. &. Traub, I. (1975): Vanadiumhaltiger Grossular aus Kenia. Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, 24, pp. 230–233.
Schmetzer, K. & Ottemann, J. (1979): Kristallchemie und farbe vanadium-haltiger Granate. N. Jb. Miner. Abh. 136, pp. 146–168.
Simonet, C., Okundi, S. & Masai, P. (2001) General setting of coloured gemstone deposits in the Mozambique Belt of Kenya—preliminary considerations. Proc. 9th Conf. Geol. Soc. Kenya, Nairobi, Nov 2000, pp 123–138.
Suwa, K., Suzuki, K., Miyakawa, K. & Agata, T. (1979) Vanadian and vanadium grossular from Mozambique metamorphic rocks, Mgama Ridge, Kenya. 4th Prelim. Rep. Afr. Studies, Nagoya Univ. 1979, pp. 87–96.
Switzer, G.S. (1974) Composition of green garnet from Tanzania and Kenya. Gems & Gemology, Summer, pp. 296–297.
Webster, R. (1994) Gems: Their Sources, Descriptions and Identification. Oxford, Butterworth-Heinemann, 5th ed. edited by P.G. Read, 1026 pp.
Weinberg, D. (2004) Giant size top color clean tsavorite discovered in East Africa. www.multicolour.com
Wise, R.W. (2006) Secrets of the Gem Trade. Lenox, MA, Brunswick House Press, 275 pp.
ICA (2006) The ICA 2006 World Colored Gemstone Mining Report, www.gemstone.org
مثل همیشه عالی بود و کامل🌹🌹🌹🙏🙏🙏🙏
چه پایان بندی جالبی👌
ممنون بابت مقالات خوبتون. من هروقت میخوام در مورد یک گوهر اطلاعات کسب کنم سریع میام سراغ سایت شما.